Đoạn Video
Ảnh
Chính phủ vừa ban hành Nghị định số 140/2025/NĐ-CP, quy định phân định thẩm quyền giữa các cấp chính quyền địa phương trong lĩnh vực quản lý nhà nước về xây dựng. Theo đó, kể từ ngày 1/7/2025, UBND cấp xã sẽ được trao thêm hàng loạt thẩm quyền quan trọng, bao gồm: cấp giấy phép xây dựng, thực hiện cưỡng chế, giải quyết khiếu nại, và quản lý kinh doanh bất động sản tại địa phương.
Thẩm quyền mở rộng chưa từng có cho cấp xã
Theo Nghị định, khi chính quyền địa phương được tổ chức theo hai cấp hành chính (cấp huyện và cấp xã), thì nhiều quyền hạn trước đây do cấp huyện nắm giữ sẽ được chuyển giao về cấp xã. Cụ thể: Cấp phép xây dựng: Thay vì phải lên huyện hoặc thành phố, người dân tại các xã có thể làm thủ tục cấp phép xây dựng ngay tại UBND cấp xã, theo đúng tinh thần của Luật Xây dựng 2014, sửa đổi năm 2020. Cưỡng chế và giải quyết khiếu nại: Việc tổ chức cưỡng chế các trường hợp vi phạm trật tự xây dựng, cũng như giải quyết khiếu nại về việc cưỡng chế, sẽ được cấp xã trực tiếp thực hiện, giúp rút ngắn thời gian xử lý. Nhà ở xã hội và đăng ký đất đai: UBND cấp xã sẽ đảm nhiệm tiếp nhận hồ sơ đăng ký mua, thuê, thuê mua nhà ở xã hội cho người tái định cư; xác nhận đối tượng, điều kiện về thu nhập, và xác nhận hồ sơ quyền sử dụng đất cho dân cư địa phương. Công bố thông tin dự án nhà ở xã hội: Trước đây do cấp huyện đảm nhiệm, nhưng theo Nghị định mới, việc công khai thông tin dự án do UBND xã nơi có dự án thực hiện, nhằm đảm bảo minh bạch và tiếp cận thuận tiện cho người dân. Quản lý hoạt động bất động sản: UBND xã sẽ trực tiếp thực hiện một số nhiệm vụ quản lý nhà nước trong lĩnh vực kinh doanh bất động sản tại địa bàn mình phụ trách.
Tác động: Giảm tải cho cấp huyện, tăng trách nhiệm cấp cơ sở
Việc phân quyền xuống cấp xã không chỉ giúp giảm tải công việc cho cấp huyện, mà còn tăng tính chủ động cho chính quyền cơ sở, nơi trực tiếp tiếp xúc với người dân và nắm rõ thực tiễn địa bàn.
Tuy nhiên, một số chuyên gia bày tỏ lo ngại về năng lực cán bộ tại một số xã còn hạn chế, dễ dẫn đến quá tải, sai sót hoặc tiêu cực nếu không có quy trình kiểm soát chặt chẽ. Do đó, việc đào tạo lại cán bộ, chuẩn hóa quy trình hành chính và tăng cường giám sát sẽ là yêu cầu bắt buộc đi kèm.
Hiệu lực thi hành và thời hạn áp dụng
Nghị định số 140 có hiệu lực từ ngày 1/7/2025 và sẽ hết hiệu lực từ 1/3/2027, trừ các trường hợp đặc biệt được Chính phủ đề xuất và Quốc hội phê duyệt kéo dài.
Nghị định này được kỳ vọng sẽ góp phần cải cách hành chính sâu rộng, rút ngắn quy trình, mang lại lợi ích trực tiếp cho người dân – đặc biệt ở vùng nông thôn, vùng sâu vùng xa – đồng thời thúc đẩy sự chủ động, linh hoạt từ cấp cơ sở.
Thẩm quyền mở rộng chưa từng có cho cấp xã
Theo Nghị định, khi chính quyền địa phương được tổ chức theo hai cấp hành chính (cấp huyện và cấp xã), thì nhiều quyền hạn trước đây do cấp huyện nắm giữ sẽ được chuyển giao về cấp xã. Cụ thể: Cấp phép xây dựng: Thay vì phải lên huyện hoặc thành phố, người dân tại các xã có thể làm thủ tục cấp phép xây dựng ngay tại UBND cấp xã, theo đúng tinh thần của Luật Xây dựng 2014, sửa đổi năm 2020. Cưỡng chế và giải quyết khiếu nại: Việc tổ chức cưỡng chế các trường hợp vi phạm trật tự xây dựng, cũng như giải quyết khiếu nại về việc cưỡng chế, sẽ được cấp xã trực tiếp thực hiện, giúp rút ngắn thời gian xử lý. Nhà ở xã hội và đăng ký đất đai: UBND cấp xã sẽ đảm nhiệm tiếp nhận hồ sơ đăng ký mua, thuê, thuê mua nhà ở xã hội cho người tái định cư; xác nhận đối tượng, điều kiện về thu nhập, và xác nhận hồ sơ quyền sử dụng đất cho dân cư địa phương. Công bố thông tin dự án nhà ở xã hội: Trước đây do cấp huyện đảm nhiệm, nhưng theo Nghị định mới, việc công khai thông tin dự án do UBND xã nơi có dự án thực hiện, nhằm đảm bảo minh bạch và tiếp cận thuận tiện cho người dân. Quản lý hoạt động bất động sản: UBND xã sẽ trực tiếp thực hiện một số nhiệm vụ quản lý nhà nước trong lĩnh vực kinh doanh bất động sản tại địa bàn mình phụ trách.
Tác động: Giảm tải cho cấp huyện, tăng trách nhiệm cấp cơ sở
Việc phân quyền xuống cấp xã không chỉ giúp giảm tải công việc cho cấp huyện, mà còn tăng tính chủ động cho chính quyền cơ sở, nơi trực tiếp tiếp xúc với người dân và nắm rõ thực tiễn địa bàn.
Tuy nhiên, một số chuyên gia bày tỏ lo ngại về năng lực cán bộ tại một số xã còn hạn chế, dễ dẫn đến quá tải, sai sót hoặc tiêu cực nếu không có quy trình kiểm soát chặt chẽ. Do đó, việc đào tạo lại cán bộ, chuẩn hóa quy trình hành chính và tăng cường giám sát sẽ là yêu cầu bắt buộc đi kèm.
Hiệu lực thi hành và thời hạn áp dụng
Nghị định số 140 có hiệu lực từ ngày 1/7/2025 và sẽ hết hiệu lực từ 1/3/2027, trừ các trường hợp đặc biệt được Chính phủ đề xuất và Quốc hội phê duyệt kéo dài.
Nghị định này được kỳ vọng sẽ góp phần cải cách hành chính sâu rộng, rút ngắn quy trình, mang lại lợi ích trực tiếp cho người dân – đặc biệt ở vùng nông thôn, vùng sâu vùng xa – đồng thời thúc đẩy sự chủ động, linh hoạt từ cấp cơ sở.
