Đọc đề thi học sinh giỏi quốc gia môn Ngữ Văn 2023-2024 như đọc ngoại ngữ

Hôm nay rảnh rỗi ngồi máy tính, tôi thử giở đề thi học sinh giỏi Ngữ văn quốc gia xem giờ đây yêu cầu đối với học sinh giỏi quốc gia môn này đến đâu.
Câu 1 nghị luận xã hội thì không có gì cần bàn nhiều, đọc dễ hiểu và trình bày quan điểm cá nhân trước hiện tượng phổ biến trong xã hội ngày nay, xin mở ngoặc thêm là không chỉ giới trẻ đâu, ngay cả người trung tuổi, người lớn tuổi cũng có xu hướng thể hiện bản thân như vậy.
Nhưng đến câu 2 phần nghị luận văn học là thấy... như đọc sách ngoại ngữ mà mình không biết ngoại ngữ đó. Bạn hãy thử đọc bên dưới mà xem.


Một câu trích dẫn dịch từ cuốn sách về lý luận văn học Literature, Theory, and Common Sense của Giáo sư Văn học Pháp Antoine Compagnon. Tôi không hiểu kiệt tác lớn là vô tận ở đây nghĩa là gì? Có lẽ tác phẩm lớn là những tác phẩm có giá trị vượt thời gian (timeless) thì dễ hiểu hơn. Hay nghĩa khởi thủy ấy là cái gì? Câu cuối: Cái vô tận, là ý nghĩa của nó, là tính thích đáng của nó ở bên ngoài bối cảnh nó xuất hiện" tôi cảm thấy lủng củng, không hiểu là gì luôn!
Tìm hiểu qua về tác phẩm lý luận văn học này (đọc các review trên mạng) thì thấy cuốn sách đề cập đến các cuộc tranh luận lý thuyết văn học, giữa một trường phái tiếp tiếp cận văn học dựa trên lẽ thường (common sense) và trường phái mọi sự giải nghĩa đều mang tính lý thuyết (theory). Nhưng nó không được sắp xếp theo trường phái tư tưởng mà theo bảy câu hỏi trung tâm: tính văn học, tác giả, thế giới, người đọc, phong cách, lịch sử và giá trị. Điều gì tạo nên một tác phẩm văn học? Tác phẩm hư cấu có bắt chước thực tế không? Người đọc có hiện diện trong văn bản không? Điều gì tạo nên phong cách? Bối cảnh sáng tác có quan trọng đối với việc hiểu một tác phẩm? Giá trị văn học có mang tính phổ quát không?
Tôi chưa thể tìm được đoạn trích dẫn bằng ngôn ngữ gốc nên chưa hiểu được ý đồ của đoạn trích này là gì. Xem điểm thi có thể thấy nhiều em cũng bối rối với đề này, phần lớn điểm 12-13, Hà Nội và TPHCM, chuyên Sư phạm, QGHN cũng chỉ đạt tầm điểm đó. Riêng có 1 em học sinh Lam Sơn, Thanh Hóa đạt 15 điểm/ 20 điểm.