Đoạn Video
Ảnh
Tại sao các quốc gia này nhất quyết thay đổi tên của họ?
- Thread starter Home Content
- Ngày gửi
Vào ngày 1/6/2022, Thổ Nhĩ Kỳ chính thức đổi tên. Nhưng đây không phải là quốc gia đầu tiên đổi tên, Hà Lan, Swaziland và Bắc Macedonia đã thực hiện đổi tên từ trước đó.
Eo biển Bosphorus, Thổ Nhĩ Kỳ (Tân Hoa Xã)
Từ ngày 1 tháng 6, tên chính thức của Thổ Nhĩ Kỳ tại Liên hợp quốc và trong cộng đồng quốc tế sẽ là Türkiye, thay thế cho tên gọi trước đây là Turkey. Đơn xin đổi tên của Thổ Nhĩ Kỳ không phải là đơn duy nhất mà LHQ nhận được. Sau khi Liên Xô sụp đổ, các quốc gia độc lập mới xuất hiện - một cuộc tranh giành địa lý thực sự. Năm 2019, Hà Lan cũng yêu cầu đổi tên quốc gia từ Holland thành Netherlands. Bất kể đó là quốc gia nào, Liên hợp quốc luôn sẵn sàng hỗ trợ.
Ian Johnson, một chuyên gia của Liên hợp quốc tại Đại học Notre Dame, Indiana, Mỹ, cho biết: “Quá trình này rất đơn giản: đại diện chính thức của một quốc gia (trong trường hợp trên là ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ) chỉ cần gửi một lá thư tới Tổng thư ký yêu cầu đổi tên chính thức. Việc đổi tên sẽ có hiệu lực tại Liên hợp quốc sau khi Văn phòng Tổng thư ký xác nhận rằng bức thư là thật. "
Johnson trích dẫn nhiều ví dụ, và lý do đổi tên khác nhau: Holland đổi từ Holland thành Netherlands; Swaziland đổi từ Swaziland thành Kingdom of Eswatini; Cộng hòa Séc yêu cầu cộng đồng quốc tế sử dụng Czechia thay vì Séc khi đề cập đến tên viết tắt của họ; Bắc Macedonia đổi từ Cộng hòa Macedonia thành Cộng hòa Bắc Macedonia.
Mục đích của việc sử dụng một cái tên mới thường không chỉ là nâng cao tầm ảnh hưởng của thương hiệu. Quyết định này thường liên quan nhiều đến dư luận nội bộ và hình ảnh bên ngoài của một quốc gia, cho dù vì lý do chính trị, lịch sử, pháp lý hoặc du lịch.
Ví dụ, khi Hà Lan đổi tên vào năm 2020, họ đã làm như vậy để thế giới biết rằng đất nước này lớn hơn hai miền Bắc Hà Lan và Nam Hà Lan. Nói cách khác, điều này được thực hiện để tránh khái quát hóa. Thông qua sự thay đổi này, Hà Lan cũng hy vọng sẽ truyền đạt sự đổi mới và sức mạnh kinh tế của đất nước với thế giới bên ngoài, bởi khi đến Hà Lan, suy nghĩ của mọi người thường chỉ giới hạn ở những chiếc cối xay gió, pho mát và khung cảnh đẹp như tranh vẽ đầy hoa tulip.
Vào năm 2018, Swaziland, một quốc gia nhỏ nằm giữa Mozambique và Nam Phi, đã đổi tên thành Vương quốc Eswatini vì quốc gia này muốn xóa bỏ hoàn toàn những dấu vết thuộc địa có trong cái tên Swaziland. Trên thực tế, quyết định được công bố khi đất nước này kỷ niệm 50 năm độc lập khỏi Đế quốc Anh. Chế độ quân chủ nhỏ bé này cũng tin rằng tên thuộc địa ban đầu thường bị nhầm lẫn với Thụy Sĩ.
Năm 2016, Cộng hòa Séc, nổi lên sau khi Tiệp Khắc tan rã, đã lấy tên Czechia, được xác nhận vào đầu thế kỷ 19, làm tên viết tắt chính thức, và thay thế bằng tên đó trong nhiều tổ chức quốc tế.
Tình hình ở Bắc Macedonia phức tạp hơn vì đây là một sự thay đổi liên quan đến các vấn đề lịch sử, bản sắc và hành chính.
Tuy nhiên, trong số tất cả các thay đổi tên này, có lẽ đáng chú ý nhất là Thổ Nhĩ Kỳ. Việc đổi tên xảy ra trong bối cảnh cuộc khủng hoảng kinh tế ngày càng trầm trọng, với tình trạng siêu lạm phát hoành hành trên khắp đất nước và trở nên trầm trọng hơn do ảnh hưởng của cuộc chiến ở Ukraine.
Đây không phải lần đầu tiên Thổ Nhĩ Kỳ muốn đổi tên. Vào giữa thập niên 1980, chính phủ của thủ tướng Turgut Ozal đã cố gắng làm việc này nhưng chưa thành công. Tổng thống đương nhiệm Recep Tayyip Erdogan trở lại với kế hoạch đó một cách quyết liệt hơn.
Từ tháng 12/2021, ông Erdogan đã lý giải trong biên bản ghi nhớ của chính phủ về việc đổi tên nước: "Türkiye là sự biểu đạt tốt nhất cho văn hóa, văn minh và các giá trị của người dân Thổ Nhĩ Kỳ". Tương tự, Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu cũng nói việc đổi tên "làm tăng giá trị thương hiệu đất nước".
Sự thay đổi này có lẽ cũng liên quan ít nhiều tới việc tên nước Thổ Nhĩ Kỳ giống với con gà tây (tiếng Anh là "turkey") - món ăn truyền thống của người Bắc Mỹ trong dịp lễ Tạ ơn. Khi tìm kiếm chữ "turkey" bằng hình ảnh trên Google, màn hình lập tức ngập tràn những con gà tây và chỉ lác đác quốc kỳ Thổ Nhĩ Kỳ và chân dung ông Erdogan.
Chưa dừng ở đó, khi tra cứu từ "turkey" trong từ điển Cambridge của Anh, người ta thấy 2 định nghĩa ở mục danh từ có thể làm "nóng mặt" nhiều người Thổ Nhĩ Kỳ với nội hàm "cái gì đó thất bại tồi tệ" và "một người ngu ngốc".
Chuyện đổi tên có thể bất ngờ với ai chứ không phải với người Thổ Nhĩ Kỳ. Cái tên Türkiye (đọc gần giống với "turkey" nhưng có thêm âm "yay") đã là tên gọi nước họ từ năm 1923 sau khi Thổ Nhĩ Kỳ độc lập.
Ông Erdogan tuyên bố tên Türkiye được dùng trong văn bản chính thức của các bộ cũng như mọi hoạt động và báo chí trong nước. Chẳng hạn, mọi hàng hóa xuất khẩu sẽ được gắn nhãn "Made in Türkiye" và chiến dịch kích cầu du lịch hồi tháng 1/2022 của chính phủ đã bắt đầu dùng khẩu hiệu "Hello Türkiye".
Tuy nhiên vì chữ "ü" không có trong bảng chữ cái tiếng Anh - ngôn ngữ phổ biến quốc tế, chưa rõ sẽ mất bao lâu nữa tên "Türkiye" mới phổ biến như tên gọi "Turkey".
Trước đây sau khi CH Czech đổi thành Czechia năm 2016, dù một số tổ chức quốc tế đã dùng tên mới nhưng nhiều nơi vẫn dùng tên cũ khi nhắc tới quốc gia này. Ngay Đài TRT World (tiếng Anh) của Thổ Nhĩ Kỳ dù đã dùng tên Türkiye nhưng đôi khi chính các nhà báo của họ vẫn bị "nhịu" thành Turkey như một thói quen chưa dễ thay đổi.
Ông Sinan Ulgen, chủ tịch Tổ chức nghiên cứu EDAM tại Istanbul, cho rằng: "Lý do chính khiến Thổ Nhĩ Kỳ đổi tên là để xóa bỏ sự liên quan tới con gà tây". Vị này cũng dự báo với công chúng việc chuyển từ Turkey sang Türkiye sẽ phải mất nhiều năm nữa mới quen.
Eo biển Bosphorus, Thổ Nhĩ Kỳ (Tân Hoa Xã)
Từ ngày 1 tháng 6, tên chính thức của Thổ Nhĩ Kỳ tại Liên hợp quốc và trong cộng đồng quốc tế sẽ là Türkiye, thay thế cho tên gọi trước đây là Turkey. Đơn xin đổi tên của Thổ Nhĩ Kỳ không phải là đơn duy nhất mà LHQ nhận được. Sau khi Liên Xô sụp đổ, các quốc gia độc lập mới xuất hiện - một cuộc tranh giành địa lý thực sự. Năm 2019, Hà Lan cũng yêu cầu đổi tên quốc gia từ Holland thành Netherlands. Bất kể đó là quốc gia nào, Liên hợp quốc luôn sẵn sàng hỗ trợ.
Ian Johnson, một chuyên gia của Liên hợp quốc tại Đại học Notre Dame, Indiana, Mỹ, cho biết: “Quá trình này rất đơn giản: đại diện chính thức của một quốc gia (trong trường hợp trên là ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ) chỉ cần gửi một lá thư tới Tổng thư ký yêu cầu đổi tên chính thức. Việc đổi tên sẽ có hiệu lực tại Liên hợp quốc sau khi Văn phòng Tổng thư ký xác nhận rằng bức thư là thật. "
Johnson trích dẫn nhiều ví dụ, và lý do đổi tên khác nhau: Holland đổi từ Holland thành Netherlands; Swaziland đổi từ Swaziland thành Kingdom of Eswatini; Cộng hòa Séc yêu cầu cộng đồng quốc tế sử dụng Czechia thay vì Séc khi đề cập đến tên viết tắt của họ; Bắc Macedonia đổi từ Cộng hòa Macedonia thành Cộng hòa Bắc Macedonia.
Mục đích của việc sử dụng một cái tên mới thường không chỉ là nâng cao tầm ảnh hưởng của thương hiệu. Quyết định này thường liên quan nhiều đến dư luận nội bộ và hình ảnh bên ngoài của một quốc gia, cho dù vì lý do chính trị, lịch sử, pháp lý hoặc du lịch.
Ví dụ, khi Hà Lan đổi tên vào năm 2020, họ đã làm như vậy để thế giới biết rằng đất nước này lớn hơn hai miền Bắc Hà Lan và Nam Hà Lan. Nói cách khác, điều này được thực hiện để tránh khái quát hóa. Thông qua sự thay đổi này, Hà Lan cũng hy vọng sẽ truyền đạt sự đổi mới và sức mạnh kinh tế của đất nước với thế giới bên ngoài, bởi khi đến Hà Lan, suy nghĩ của mọi người thường chỉ giới hạn ở những chiếc cối xay gió, pho mát và khung cảnh đẹp như tranh vẽ đầy hoa tulip.
Vào năm 2018, Swaziland, một quốc gia nhỏ nằm giữa Mozambique và Nam Phi, đã đổi tên thành Vương quốc Eswatini vì quốc gia này muốn xóa bỏ hoàn toàn những dấu vết thuộc địa có trong cái tên Swaziland. Trên thực tế, quyết định được công bố khi đất nước này kỷ niệm 50 năm độc lập khỏi Đế quốc Anh. Chế độ quân chủ nhỏ bé này cũng tin rằng tên thuộc địa ban đầu thường bị nhầm lẫn với Thụy Sĩ.
Năm 2016, Cộng hòa Séc, nổi lên sau khi Tiệp Khắc tan rã, đã lấy tên Czechia, được xác nhận vào đầu thế kỷ 19, làm tên viết tắt chính thức, và thay thế bằng tên đó trong nhiều tổ chức quốc tế.
Tình hình ở Bắc Macedonia phức tạp hơn vì đây là một sự thay đổi liên quan đến các vấn đề lịch sử, bản sắc và hành chính.
Tuy nhiên, trong số tất cả các thay đổi tên này, có lẽ đáng chú ý nhất là Thổ Nhĩ Kỳ. Việc đổi tên xảy ra trong bối cảnh cuộc khủng hoảng kinh tế ngày càng trầm trọng, với tình trạng siêu lạm phát hoành hành trên khắp đất nước và trở nên trầm trọng hơn do ảnh hưởng của cuộc chiến ở Ukraine.
Đây không phải lần đầu tiên Thổ Nhĩ Kỳ muốn đổi tên. Vào giữa thập niên 1980, chính phủ của thủ tướng Turgut Ozal đã cố gắng làm việc này nhưng chưa thành công. Tổng thống đương nhiệm Recep Tayyip Erdogan trở lại với kế hoạch đó một cách quyết liệt hơn.
Từ tháng 12/2021, ông Erdogan đã lý giải trong biên bản ghi nhớ của chính phủ về việc đổi tên nước: "Türkiye là sự biểu đạt tốt nhất cho văn hóa, văn minh và các giá trị của người dân Thổ Nhĩ Kỳ". Tương tự, Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu cũng nói việc đổi tên "làm tăng giá trị thương hiệu đất nước".
Sự thay đổi này có lẽ cũng liên quan ít nhiều tới việc tên nước Thổ Nhĩ Kỳ giống với con gà tây (tiếng Anh là "turkey") - món ăn truyền thống của người Bắc Mỹ trong dịp lễ Tạ ơn. Khi tìm kiếm chữ "turkey" bằng hình ảnh trên Google, màn hình lập tức ngập tràn những con gà tây và chỉ lác đác quốc kỳ Thổ Nhĩ Kỳ và chân dung ông Erdogan.
Chưa dừng ở đó, khi tra cứu từ "turkey" trong từ điển Cambridge của Anh, người ta thấy 2 định nghĩa ở mục danh từ có thể làm "nóng mặt" nhiều người Thổ Nhĩ Kỳ với nội hàm "cái gì đó thất bại tồi tệ" và "một người ngu ngốc".
Chuyện đổi tên có thể bất ngờ với ai chứ không phải với người Thổ Nhĩ Kỳ. Cái tên Türkiye (đọc gần giống với "turkey" nhưng có thêm âm "yay") đã là tên gọi nước họ từ năm 1923 sau khi Thổ Nhĩ Kỳ độc lập.
Ông Erdogan tuyên bố tên Türkiye được dùng trong văn bản chính thức của các bộ cũng như mọi hoạt động và báo chí trong nước. Chẳng hạn, mọi hàng hóa xuất khẩu sẽ được gắn nhãn "Made in Türkiye" và chiến dịch kích cầu du lịch hồi tháng 1/2022 của chính phủ đã bắt đầu dùng khẩu hiệu "Hello Türkiye".
Tuy nhiên vì chữ "ü" không có trong bảng chữ cái tiếng Anh - ngôn ngữ phổ biến quốc tế, chưa rõ sẽ mất bao lâu nữa tên "Türkiye" mới phổ biến như tên gọi "Turkey".
Trước đây sau khi CH Czech đổi thành Czechia năm 2016, dù một số tổ chức quốc tế đã dùng tên mới nhưng nhiều nơi vẫn dùng tên cũ khi nhắc tới quốc gia này. Ngay Đài TRT World (tiếng Anh) của Thổ Nhĩ Kỳ dù đã dùng tên Türkiye nhưng đôi khi chính các nhà báo của họ vẫn bị "nhịu" thành Turkey như một thói quen chưa dễ thay đổi.
Ông Sinan Ulgen, chủ tịch Tổ chức nghiên cứu EDAM tại Istanbul, cho rằng: "Lý do chính khiến Thổ Nhĩ Kỳ đổi tên là để xóa bỏ sự liên quan tới con gà tây". Vị này cũng dự báo với công chúng việc chuyển từ Turkey sang Türkiye sẽ phải mất nhiều năm nữa mới quen.
, 01/07/2025
