Theo đại diện VKS, bị cáo Trương Mỹ Lan phải nộp lại 3/4 tiền chiếm đoạt, ít nhất là 280.000 tỷ đồng thì mới có căn cứ xem xét giảm nhẹ hình phạt về tội Tham ô tài sản.
Trải qua một tháng xét xử và nghị án, ngày mai (3/12), TAND TPHCM sẽ đưa ra phán quyết về vụ án Tham ô tài sản; Vi phạm quy định cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng; Đưa, nhận hối lộ xảy ra tại Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, SCB cùng các cơ quan, tổ chức có liên quan khác.
Khác với giai đoạn sơ thẩm, bà Trương Mỹ Lan (Chủ tịch HĐQT Vạn Thịnh Phát) nói mình đã thay đổi nhận thức, không kêu oan nhưng xin HĐXX xem xét lại phần cáo buộc về tội Tham ô tài sản và thiệt hại trong vụ án. Đồng thời, bà chủ Vạn Thịnh Phát cũng cam kết sẽ bồi thường toàn bộ thiệt hại.
Những bị cáo còn lại trong vụ án thừa nhận hành vi phạm tội và đề nghị tòa xem xét, giảm nhẹ hình phạt.
Tại phần kết luận về vụ án, đại diện VKS Cấp cao tại TPHCM đề nghị HĐXX bác kháng cáo, tuyên y án tử hình đối với bà Trương Mỹ Lan về tội Tham ô tài sản. Phần lớn các bị cáo còn lại được VKS đề nghị chấp nhận kháng cáo giảm nhẹ mức án.
Ngoài ra, để che giấu thực trạng yếu kém của SCB, giúp nhà băng thoát khỏi diện kiểm soát đặc biệt, bà Lan đã chỉ đạo thuộc cấp mua chuộc đoàn cán bộ thanh tra. Trong đó, Võ Tấn Hoàng Văn (Tổng giám đốc SCB) đã 4 lần đưa cho bà Đỗ Thị Nhàn (Cục trưởng Thanh tra, giám sát của Ngân hàng Nhà nước) số tiền 5,2 triệu USD; đưa tiền và quà cho các thành viên đoàn thanh tra để bưng bít sai phạm, tạo điều kiện cho SCB được tiếp tục tái cơ cấu. Hành vi này phạm tội Đưa hối lộ.
Đại diện VKS ghi nhận sự chuyển biến trong nhận thức của bà Lan, tích cực đưa nhiều mã tài sản vào khắc phục hậu quả vụ án... Tuy nhiên, nhiều tài sản chưa được các cơ quan tố tụng xác định có đầy đủ giá trị pháp lý, để từ đó xác định giá trị là bao nhiêu.
"Hậu quả của vụ án là đặc biệt lớn, chưa từng có từ trước đến nay, chưa biết khi nào mới khắc phục được", VKS nói, đồng thời giữ nguyên quan điểm các tình tiết giảm nhẹ của bà Lan "chưa đáp ứng đủ điều kiện để giảm án tử hình" theo quy định tại Điều 40 Bộ luật Hình sự năm 2015.
VKS phân tích, điều luật này quy định "người bị kết án tử hình mà sau khi bị kết án đã nộp lại 3/4 tài sản, tích cực phối hợp với cơ quan điều tra trong việc giải quyết vụ án...", tức là người bị kết án phải chủ động tự mình hoặc nhờ người thân nộp, hoặc không phản đối việc người thân, nộp lại số tiền bằng 3/4 tiền chiếm đoạt. Như vậy, bị cáo Trương Mỹ Lan phải giao nộp lại ít nhất là 280.000 tỷ đồng thì mới có căn cứ xem xét.
"Việc xem xét hình phạt tử hình cho bị cáo sẽ ở trong giai đoạn thi hành án. Bị cáo phải tích cực phối hợp với SCB và các cơ quan tố tụng để làm sao bán được tài sản, thu hồi được tiền nhanh nhất, thì Chủ tịch nước sẽ xem xét", đại diện VKS nói và cho rằng, đây là quan điểm riêng của VKS, còn mức án cụ thể HĐXX sẽ xem xét sau nghị án.
Đại diện VKS cho rằng bà Lan cần nộp lại ít nhất 280.000 tỷ đồng (Ảnh: Trịnh Nguyễn).
Từ những phân tích, đánh giá trên, VKS đề nghị HĐXX tuyên phạt bà Lan mức án tử hình về tội Tham ô tài sản. Bên cạnh đó, đại diện cơ quan công tố ghi nhận cho bà Lan một số tình tiết giảm nhẹ như có nhiều đóng góp cho xã hội để đề nghị HĐXX giảm cho bà Lan 2-4 năm tù về tội Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng (sơ thẩm 20 năm tù).
Đại diện VKS đề nghị SCB cung cấp một số tài liệu nhằm làm rõ các vấn đề: Trước khi 3 ngân hàng hợp nhất thì nợ cũ là bao nhiêu; số nợ tại SCB tính đến ngày 31/12/2017 là bao nhiêu; số nợ từ năm 2017 mang sang giai đoạn 2018 là bao nhiêu và trong tổng số dư nợ từ ngày 1/1/2018 đến ngày khởi tố vụ án 7/10/2022 có bao nhiêu khoản vay dùng để đảo nợ, bà Lan rút ra bao nhiêu...
Bị cáo Trương Huệ Vân (Ảnh: Trịnh Nguyễn).
Đại diện SCB lúc đó đã đồng ý với yêu cầu của VKS. Tuy nhiên, trong buổi làm việc chiều 21/11, luật sư bảo vệ quyền lợi cho SCB từ chối cung cấp với lý do "đã cung cấp cho cơ quan điều tra, VKS trong quá trình điều tra" và đã được ghi nhận trong hồ sơ vụ án. Hiện, các bị cáo kháng cáo liên quan đến quyền lợi của mình thì sử dụng tài liệu trong hồ sơ.
Về động thái này của SCB, bà Lan nói: "Gốc rễ của vấn đề là ngay từ đầu SCB đã cung cấp số liệu mập mờ, nhập nhằng, không rõ ràng cho cơ quan điều tra dẫn đến số liệu quy buộc trách nhiệm của bị cáo hiện nay còn đang mập mờ. Thế nhưng đến phiên tòa hôm nay, khi được yêu cầu làm rõ thì SCB lại không cung cấp".
Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát viện dẫn lời của VKS đã nói trong phần tranh luận về việc SCB không cung cấp tài liệu, rằng "bị hại (SCB) đưa ra chứng cứ để yêu cầu bên gây thiệt hại bồi thường cho mình thì bên gây thiệt hại cũng có quyền yêu cầu bên bị thiệt hại chứng minh thiệt hại của mình".
"SCB từ chối cung cấp số liệu là có ý gì? Khi nó có ý nghĩa quan trọng, liên quan đến hàng chục anh em đã từng làm việc cho SCB đang bị xét xử ở đây?", bà Lan đặt vấn đề, giọng mất bình tĩnh.
Ông Chu Lập Cơ (chồng bà Lan) trình bày về bối cảnh khiến vợ chồng ông ta rơi vào vòng lao lý. Bên cạnh đó, người đàn ông này nói về những đóng góp của bà Lan đối với xã hội, từ đó, xin tòa giảm nhẹ hình phạt tử hình cho vợ.
Chu Lập Cơ xin tòa tha chết cho vợ (Ảnh: Trịnh Nguyễn).
Trải qua một tháng xét xử và nghị án, ngày mai (3/12), TAND TPHCM sẽ đưa ra phán quyết về vụ án Tham ô tài sản; Vi phạm quy định cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng; Đưa, nhận hối lộ xảy ra tại Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, SCB cùng các cơ quan, tổ chức có liên quan khác.
Khác với giai đoạn sơ thẩm, bà Trương Mỹ Lan (Chủ tịch HĐQT Vạn Thịnh Phát) nói mình đã thay đổi nhận thức, không kêu oan nhưng xin HĐXX xem xét lại phần cáo buộc về tội Tham ô tài sản và thiệt hại trong vụ án. Đồng thời, bà chủ Vạn Thịnh Phát cũng cam kết sẽ bồi thường toàn bộ thiệt hại.
Những bị cáo còn lại trong vụ án thừa nhận hành vi phạm tội và đề nghị tòa xem xét, giảm nhẹ hình phạt.
Tại phần kết luận về vụ án, đại diện VKS Cấp cao tại TPHCM đề nghị HĐXX bác kháng cáo, tuyên y án tử hình đối với bà Trương Mỹ Lan về tội Tham ô tài sản. Phần lớn các bị cáo còn lại được VKS đề nghị chấp nhận kháng cáo giảm nhẹ mức án.
Tại sao VKS đề nghị y án tử hình bà Trương Mỹ Lan?
Đại diện VKS xác định, trong suốt 10 năm thâu tóm SCB, bà Lan đã chỉ đạo đồng phạm giải ngân cho nhóm công ty trong hệ sinh thái Vạn Thịnh Phát tổng cộng hơn 2.500 khoản vay. Đến tháng 10/2022, nhóm bà Lan và Vạn Thịnh Phát còn gần 1.300 khoản vay dư nợ 677.000 tỷ đồng gốc và lãi. Theo VKS, số tiền thiệt hại của vụ án và bà Lan có nghĩa vụ phải bồi thường cho SCB.Ngoài ra, để che giấu thực trạng yếu kém của SCB, giúp nhà băng thoát khỏi diện kiểm soát đặc biệt, bà Lan đã chỉ đạo thuộc cấp mua chuộc đoàn cán bộ thanh tra. Trong đó, Võ Tấn Hoàng Văn (Tổng giám đốc SCB) đã 4 lần đưa cho bà Đỗ Thị Nhàn (Cục trưởng Thanh tra, giám sát của Ngân hàng Nhà nước) số tiền 5,2 triệu USD; đưa tiền và quà cho các thành viên đoàn thanh tra để bưng bít sai phạm, tạo điều kiện cho SCB được tiếp tục tái cơ cấu. Hành vi này phạm tội Đưa hối lộ.
Đại diện VKS ghi nhận sự chuyển biến trong nhận thức của bà Lan, tích cực đưa nhiều mã tài sản vào khắc phục hậu quả vụ án... Tuy nhiên, nhiều tài sản chưa được các cơ quan tố tụng xác định có đầy đủ giá trị pháp lý, để từ đó xác định giá trị là bao nhiêu.
"Hậu quả của vụ án là đặc biệt lớn, chưa từng có từ trước đến nay, chưa biết khi nào mới khắc phục được", VKS nói, đồng thời giữ nguyên quan điểm các tình tiết giảm nhẹ của bà Lan "chưa đáp ứng đủ điều kiện để giảm án tử hình" theo quy định tại Điều 40 Bộ luật Hình sự năm 2015.
VKS phân tích, điều luật này quy định "người bị kết án tử hình mà sau khi bị kết án đã nộp lại 3/4 tài sản, tích cực phối hợp với cơ quan điều tra trong việc giải quyết vụ án...", tức là người bị kết án phải chủ động tự mình hoặc nhờ người thân nộp, hoặc không phản đối việc người thân, nộp lại số tiền bằng 3/4 tiền chiếm đoạt. Như vậy, bị cáo Trương Mỹ Lan phải giao nộp lại ít nhất là 280.000 tỷ đồng thì mới có căn cứ xem xét.
"Việc xem xét hình phạt tử hình cho bị cáo sẽ ở trong giai đoạn thi hành án. Bị cáo phải tích cực phối hợp với SCB và các cơ quan tố tụng để làm sao bán được tài sản, thu hồi được tiền nhanh nhất, thì Chủ tịch nước sẽ xem xét", đại diện VKS nói và cho rằng, đây là quan điểm riêng của VKS, còn mức án cụ thể HĐXX sẽ xem xét sau nghị án.
Đại diện VKS cho rằng bà Lan cần nộp lại ít nhất 280.000 tỷ đồng (Ảnh: Trịnh Nguyễn).
Từ những phân tích, đánh giá trên, VKS đề nghị HĐXX tuyên phạt bà Lan mức án tử hình về tội Tham ô tài sản. Bên cạnh đó, đại diện cơ quan công tố ghi nhận cho bà Lan một số tình tiết giảm nhẹ như có nhiều đóng góp cho xã hội để đề nghị HĐXX giảm cho bà Lan 2-4 năm tù về tội Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng (sơ thẩm 20 năm tù).
SCB từ chối giao nộp tài liệu
Trong phần bào chữa hôm 18/11, bà Lan và các luật sư cho biết vừa được tiếp cận tài liệu mới, phát hiện 125.000 tỷ đồng (trong tổng số 677.000 tỷ đồng bà Lan bị cáo buộc chiếm đoạt) là đã cho vay từ thời SCB (cũ) - trước khi bà Lan tái cơ cấu SCB.Đại diện VKS đề nghị SCB cung cấp một số tài liệu nhằm làm rõ các vấn đề: Trước khi 3 ngân hàng hợp nhất thì nợ cũ là bao nhiêu; số nợ tại SCB tính đến ngày 31/12/2017 là bao nhiêu; số nợ từ năm 2017 mang sang giai đoạn 2018 là bao nhiêu và trong tổng số dư nợ từ ngày 1/1/2018 đến ngày khởi tố vụ án 7/10/2022 có bao nhiêu khoản vay dùng để đảo nợ, bà Lan rút ra bao nhiêu...
Bị cáo Trương Huệ Vân (Ảnh: Trịnh Nguyễn).
Đại diện SCB lúc đó đã đồng ý với yêu cầu của VKS. Tuy nhiên, trong buổi làm việc chiều 21/11, luật sư bảo vệ quyền lợi cho SCB từ chối cung cấp với lý do "đã cung cấp cho cơ quan điều tra, VKS trong quá trình điều tra" và đã được ghi nhận trong hồ sơ vụ án. Hiện, các bị cáo kháng cáo liên quan đến quyền lợi của mình thì sử dụng tài liệu trong hồ sơ.
Về động thái này của SCB, bà Lan nói: "Gốc rễ của vấn đề là ngay từ đầu SCB đã cung cấp số liệu mập mờ, nhập nhằng, không rõ ràng cho cơ quan điều tra dẫn đến số liệu quy buộc trách nhiệm của bị cáo hiện nay còn đang mập mờ. Thế nhưng đến phiên tòa hôm nay, khi được yêu cầu làm rõ thì SCB lại không cung cấp".
Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát viện dẫn lời của VKS đã nói trong phần tranh luận về việc SCB không cung cấp tài liệu, rằng "bị hại (SCB) đưa ra chứng cứ để yêu cầu bên gây thiệt hại bồi thường cho mình thì bên gây thiệt hại cũng có quyền yêu cầu bên bị thiệt hại chứng minh thiệt hại của mình".
"SCB từ chối cung cấp số liệu là có ý gì? Khi nó có ý nghĩa quan trọng, liên quan đến hàng chục anh em đã từng làm việc cho SCB đang bị xét xử ở đây?", bà Lan đặt vấn đề, giọng mất bình tĩnh.
Chồng bà Lan xin giảm án cho vợ
Khi được nói lời sau cùng, không ít bị cáo đã xin HĐXX giảm nhẹ hình phạt cho bà Trương Mỹ Lan. Theo đó, bị cáo Trương Huệ Vân (cháu bà Lan) khóc và xin tòa cho cô ruột được sống, để tập trung sức lực, vật lực bồi thường thiệt hại trong vụ án cả 2 giai đoạn.Ông Chu Lập Cơ (chồng bà Lan) trình bày về bối cảnh khiến vợ chồng ông ta rơi vào vòng lao lý. Bên cạnh đó, người đàn ông này nói về những đóng góp của bà Lan đối với xã hội, từ đó, xin tòa giảm nhẹ hình phạt tử hình cho vợ.
Chu Lập Cơ xin tòa tha chết cho vợ (Ảnh: Trịnh Nguyễn).
Tương tự, bị cáo Trần Thị Mỹ Dung (cựu Phó tổng giám đốc SCB) cũng xin tòa tha chết cho bà Trương Mỹ Lan.
"Bị cáo nghe nói lúc còn ngoài xã hội, pháp luật luôn có sự nhân văn, khoan hồng, dựa trên tinh thần nhân văn, khoan hồng, bị cáo kính mong HĐXX, VKS mở lòng để vận dụng tất cả các tình tiết giảm nhẹ, vận dụng tất cả các điều khoản khoan hồng của pháp luật giảm nhẹ hình phạt cho tất cả các bị cáo của vụ án. Đặc biệt, kính mong tòa tha tội chết cho chị Trương Mỹ Lan.
Bị cáo tin là sự khoan hồng của HĐXX sẽ là nguồn động viên, là động lực lớn nhất trong hoàn cảnh này để chị có thêm sức lực, trí lực tốt nhất khắc phục hậu quả vụ án", bà Dung nói lời sau cùng.
Không chỉ những bị cáo trong vụ án xin HĐXX giảm nhẹ hình phạt tử hình cho bà Trương Mỹ Lan. Trong phần tranh luận, một luật sư bào chữa cho Võ Tấn Hoàng Văn (cựu Tổng giám đốc SCB) đã lấy tư cách là công dân TPHCM để xin tòa xem xét, không tuyên bà chủ Vạn Thịnh Phát mức án cao nhất.
Cũng trong phần tranh luận, luật sư bào chữa cho bà Lan cho biết có rất nhiều tổ chức, cá nhân có đơn xin tòa xem xét, giảm nhẹ hình phạt cho bà chủ Vạn Thịnh Phát. Nguồn: Dân trí