Đề xuất bỏ Hội đồng nhân dân ở một số cấp, tập trung vào Uỷ ban nhân dân

[Ánh Bình Minh]

Bộ Nội vụ vừa trình Chính phủ hồ sơ dự án Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi). Trong đó, đề xuất đáng chú ý là tại các quận, thành phố thuộc tỉnh; phường thuộc quận; phường, xã thuộc thành phố thuộc tỉnh hoặc trực thuộc Trung ương sẽ không tổ chức HĐND, chỉ tổ chức UBND.

Thực hiện chủ trương đô thị hóa và nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước
Nhằm thực hiện quan điểm chỉ đạo của Đảng tại Nghị quyết số 06-NQ/TW của Bộ Chính trị, trong đó xác định đô thị hóa là một động lực quan trọng cho phát triển kinh tế - xã hội nhanh và bền vững, đề ra mục tiêu đẩy nhanh tốc độ và nâng cao chất lượng đô thị hóa, Bộ Nội vụ đề xuất mở rộng áp dụng mô hình chính quyền đô thị như của TPHCM, Đà Nẵng, Hải Phòng để áp dụng chung cho các thành phố trực thuộc trung ương khác (trừ Hà Nội thực hiện theo quy định của Luật Thủ đô).

Theo đó, tại quận, phường thuộc quận, đơn vị hành chính cấp xã của thành phố thuộc thành phố trực thuộc Trung ương không tổ chức HĐND mà chỉ tổ chức UBND là cơ quan hành chính tại địa phương (chính quyền một cấp). Đồng thời, mô hình này cũng được mở rộng áp dụng với các thành phố thuộc tỉnh.

Cụ thể, tại thành phố thuộc tỉnh và đơn vị hành chính cấp xã trực thuộc không tổ chức HĐND mà chỉ tổ chức UBND là cơ quan hành chính tại địa phương.

Đối với thành phố thuộc thành phố trực thuộc Trung ương (là đô thị có quy mô lớn, có tính độc lập và tự chủ cao, có chức năng đặc thù so với các quận) và thị xã thuộc tỉnh, thị xã thuộc thành phố trực thuộc Trung ương (là mô hình đang trong tiến trình đô thị hóa, còn đan xen nhiều yếu tố giữa nông thôn và đô thị) vẫn tổ chức cấp chính quyền địa phương đầy đủ gồm có HĐND và UBND để đảm bảo phù hợp với đặc thù của các đô thị này.

Hiện nay, đã có các thành phố như Thủ Đức (TPHCM) và Thủy Nguyên (Hải Phòng). Trong tương lai, có thể có thêm thành phố thuộc thành phố Hà Nội (theo Luật Thủ đô). Thị xã Hương Trà và thị xã Hương Thủy thuộc thành phố Huế; riêng thị xã Sơn Tây thuộc thành phố Hà Nội vẫn thực hiện theo Luật Thủ đô, không áp dụng Luật Tổ chức chính quyền địa phương.

Chính quyền nông thôn: Giữ nguyên HĐND và UBND
Tại các khu vực nông thôn như tỉnh, huyện, xã, thị trấn (trừ xã thuộc thành phố thuộc tỉnh hoặc thành phố trực thuộc Trung ương), chính quyền địa phương vẫn gồm HĐND và UBND.

Đối với huyện đảo, dự thảo đề xuất chỉ tổ chức đơn vị hành chính cấp xã ở những nơi có quy mô lớn hoặc yếu tố đặc thù quốc phòng, an ninh, theo quyết định của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

HĐND sẽ được tinh giản và tối ưu hóa
Dự thảo quy định số lượng đại biểu HĐND dựa trên quy mô dân số và điều kiện kinh tế - xã hội từng địa phương. Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ đưa ra khung số lượng đại biểu, ban chuyên trách, và tổ chức của HĐND các cấp, đảm bảo phù hợp với thực tế.

UBND có nhiều đổi mới trong tổ chức và hoạt động
Tại nơi không tổ chức HĐND, UBND sẽ làm việc theo chế độ thủ trưởng. Chủ tịch UBND sẽ thực hiện các nhiệm vụ và quyền hạn của UBND theo quy định pháp luật. Nếu khuyết vị trí chủ tịch, phó chủ tịch UBND sẽ được phân công phụ trách tạm thời để đảm bảo hoạt động không bị gián đoạn.

Đảm bảo tiến trình đô thị hóa và hiệu quả quản lý
Việc đề xuất mô hình tổ chức chính quyền địa phương như trên nhằm đảm bảo thực hiện chủ trương của Trung ương về giảm cấp chính quyền địa phương, phân biệt rõ hơn về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, tổ chức bộ máy và phương thức hoạt động phù hợp với đặc điểm đô thị, nông thôn.

Điều này không chỉ nâng cao hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, tinh gọn tổ chức bộ máy và tinh giản biên chế mà còn đẩy mạnh tiến trình đô thị hóa của các địa phương, đặc biệt tại các thành phố thuộc tỉnh và thành phố trực thuộc Trung ương.

Nghị quyết số 240/2024 của Chính phủ giao Bộ Nội vụ hoàn thiện hồ sơ dự thảo, trình Bộ Tư pháp và Quốc hội xem xét bổ sung vào chương trình xây dựng luật năm 2025.

Nguồn thông tin trên từ báo Dân Trí

 

[Son Luong Thanh]

nước ta đang cải cách mạnh mẽ thật sự