Điều chỉnh giá điện 2 tháng/ lần có lợi gì cho người dân và nền kinh tế?

[Trương Cẩm Tú]

Bộ Công thương vừa đưa ra dự thảo nghị định quy định cơ chế, thời gian điều chỉnh, căn cứ lập và điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân để lấy ý kiến các bộ ngành, nhằm triển khai thi hành Luật Điện lực sẽ có hiệu lực từ 1/2/2025. Trong đó, dự thảo đề xuất điều chỉnh giá điện 2 tháng/lần, với mức tăng giá điện bình quân đầu vào là 2% trở lên, theo cơ chế đảm bảo cho EVN có lãi khi xác định lợi nhuận định mức hằng năm. Hiện nay đang áp dụng cơ chế điều chỉnh giá 3 tháng/ lần. Và cho đến thời điểm này, chưa có lần điều chỉnh giá điện nào là GIẢM.
Việc điều chỉnh giá 2 tháng/ lần có lợi cho ngành điện, điều này khỏi cần nói nhiều. Vấn đề là việc điều chỉnh này có lợi gì cho người dân và nền kinh tế?

1. Phản ánh đúng tính chất kinh tế thị trường​

Việc điều chỉnh giá điện theo chu kỳ ngắn hơn, như mỗi 2 tháng, có thể giúp giá điện phản ánh chính xác hơn những thay đổi trong chi phí đầu vào, như giá nhiên liệu (than, dầu, khí đốt, phát điện, truyền tải điện, phân phối - bán lẻ điện, điều độ hệ thống điện...) và các yếu tố quốc tế khác. Điều này giúp đảm bảo rằng ngành điện không bị thua lỗ, đồng thời cũng giúp giảm bớt áp lực tài chính cho ngành, đảm bảo nguồn cung ổn định. Nó cũng là tính chất rất cơ bản của một nền kinh tế thị trường.

2. Giảm bớt giật cục trong điều chỉnh giá​

Nếu giá điện được điều chỉnh quá ít lần trong năm, ví dụ như mỗi 6 tháng hoặc một năm, người dân và doanh nghiệp có thể gặp phải cú sốc lớn khi giá tăng đột biến. Việc điều chỉnh giá thường xuyên hơn nhưng với biên độ nhỏ có thể giúp mọi người chuẩn bị tốt hơn và dễ dàng thích nghi với sự thay đổi. Điều này làm giảm các tác động tiêu cực từ sự biến động giá, đồng thời giúp ngành điện ổn định hơn về mặt tài chính.

3. Hỗ trợ việc phát triển nguồn năng lượng tái tạo​

Khi giá điện được điều chỉnh thường xuyên, có thể khuyến khích các nhà đầu tư trong và ngoài nước tiếp tục phát triển các nguồn năng lượng tái tạo như điện gió, điện mặt trời, từ đó giảm bớt sự phụ thuộc vào các nguồn năng lượng hóa thạch. Điều này không chỉ giúp nền kinh tế bền vững mà còn góp phần giảm tác động môi trường.

4. Tạo điều kiện cho các chính sách năng lượng dài hạn​

Việc điều chỉnh giá điện thường xuyên hơn có thể giúp tạo ra một chính sách năng lượng ổn định và dự báo được, cho phép các doanh nghiệp trong ngành điện có thể lập kế hoạch dài hạn và đầu tư vào cơ sở hạ tầng mới. Điều này giúp nâng cao hiệu quả trong sản xuất điện và giảm chi phí cho người tiêu dùng.

5. Tác động đến đời sống người dân​

Tuy nhiên, nếu việc điều chỉnh giá không hợp lý hoặc quá mức, nó sẽ tác động xấu đến người dân, đặc biệt là những người có thu nhập thấp. Việc giá điện tăng liên tục có thể làm gia tăng chi phí sinh hoạt, làm nặng thêm gánh nặng tài chính của các gia đình. Vì vậy, cần có các chính sách hỗ trợ hợp lý, như trợ cấp cho các hộ nghèo hoặc các biện pháp kiểm soát giá.
Tóm lại, việc điều chỉnh giá điện mỗi 2 tháng có thể giúp điều chỉnh kịp thời và phản ánh chính xác hơn các biến động thị trường. Tuy nhiên, để đạt được lợi ích bền vững, cần đảm bảo rằng việc điều chỉnh không quá đột ngột, có sự hỗ trợ cho các đối tượng yếu thế, và quan trọng hơn là bảo vệ sự ổn định cho nền kinh tế và đời sống của người dân.
Một điều đáng mừng là Quốc hội đã quyết định tái khởi động lại dự án nhà máy điên hạt nhân. Chắc chắn, nó sẽ góp phần tăng năng suất điện với nguồn cung ổn định, chi phí rẻ hơn và người dân sẽ được hưởng lợi. Giá điện được điều chỉnh giảm, tại sao chúng ta lại không nghĩ tới ngày đó sẽ đến?