Ngô Xuân Thành
Thành viên nổi tiếng
Bạn có biết: Kênh Vĩnh Tế bắt đầu từ bờ tây sông Châu Đốc chạy thẳng tắp nối giáp với sông Giang Thành (tỉnh Kiên Giang) rồi đổ ra Biển Tây. Kênh Vĩnh Tế có vị trí đặc biệt quan trọng trong việc trị thủy, tháo chua rửa phèn, giao thương và quốc phòng - an ninh.
Kênh Vĩnh Tế, công trình thủ công lớn nhất Việt Nam, nằm tại hai tỉnh An Giang và Kiên Giang. Với chiều dài 91 km, rộng 30 m, sâu 2,55 m, kênh được đào hoàn toàn bằng tay trong 5 năm (1819-1824), huy động hơn 80.000 nhân công. Đây là công trình chiến lược nối liền từ Châu Đốc đến Giang Thành - Hà Tiên, thiết kế song song tuyến biên giới để tháo lũ, rửa phèn, và tạo tuyến đường thủy quan trọng bảo vệ miền biên viễn.
Phát biểu tại hội thảo kỷ niệm 200 năm hoàn thành kênh (tháng 11/2024), Bí thư Tỉnh ủy An Giang, ông Lê Hồng Quang, nhấn mạnh: “Kênh Vĩnh Tế là minh chứng cho tầm nhìn chiến lược trong việc khai khẩn vùng đất phương Nam, phát triển kinh tế, củng cố quốc phòng và khẳng định chủ quyền lãnh thổ.”
PGS.TS Vũ Quang Đạo cũng nhấn mạnh vai trò của kênh như "chiến hào nhân tạo", góp phần xác lập chủ quyền Nam Bộ. Song song đó, PGS.TS Nguyễn Văn Nhật đánh giá kênh Vĩnh Tế tiếp tục phát huy giá trị khi đưa nước ngọt vào vùng Tứ giác Long Xuyên, đặc biệt qua tuyến kênh T5 (sau này là kênh Võ Văn Kiệt).
Theo GS.TS Nguyễn Ngọc Trân, hệ thống nước ngọt từ kênh đã cải thiện hệ sinh thái và tăng năng suất lúa, đóng góp lớn vào đời sống kinh tế của nông dân. Ông nhấn mạnh: “Kênh Vĩnh Tế là tài sản quốc gia quý giá cần gìn giữ và phát huy.”
Quá trình xây dựng: Chứng minh ý chí và sự bền bỉ
Bắt đầu từ năm 1819 theo sắc dụ của vua Gia Long, công trình gặp nhiều thách thức: đất cứng, thời tiết khắc nghiệt, và thiên tai. Vua Minh Mạng đã chỉ đạo huy động thêm dân binh để hoàn tất kênh. Đến năm 1824, kênh chính thức hoàn thành, được đặt tên "Vĩnh Tế Hà".
Kênh không chỉ giúp người dân khai thác đất đai, mà còn mở ra tuyến giao thông thủy huyết mạch, kết nối vùng Tây Nam Bộ, thúc đẩy quá trình lập ấp, khai hoang và ổn định dân cư.
Với 200 năm tồn tại, kênh Vĩnh Tế không chỉ là công trình thủy lợi mà còn là biểu tượng của tầm nhìn và quyết tâm khai phá vùng đất mới, để lại giá trị to lớn cho nhiều thế hệ sau.
Kênh Vĩnh Tế, công trình thủ công lớn nhất Việt Nam, nằm tại hai tỉnh An Giang và Kiên Giang. Với chiều dài 91 km, rộng 30 m, sâu 2,55 m, kênh được đào hoàn toàn bằng tay trong 5 năm (1819-1824), huy động hơn 80.000 nhân công. Đây là công trình chiến lược nối liền từ Châu Đốc đến Giang Thành - Hà Tiên, thiết kế song song tuyến biên giới để tháo lũ, rửa phèn, và tạo tuyến đường thủy quan trọng bảo vệ miền biên viễn.
Phát biểu tại hội thảo kỷ niệm 200 năm hoàn thành kênh (tháng 11/2024), Bí thư Tỉnh ủy An Giang, ông Lê Hồng Quang, nhấn mạnh: “Kênh Vĩnh Tế là minh chứng cho tầm nhìn chiến lược trong việc khai khẩn vùng đất phương Nam, phát triển kinh tế, củng cố quốc phòng và khẳng định chủ quyền lãnh thổ.”
PGS.TS Vũ Quang Đạo cũng nhấn mạnh vai trò của kênh như "chiến hào nhân tạo", góp phần xác lập chủ quyền Nam Bộ. Song song đó, PGS.TS Nguyễn Văn Nhật đánh giá kênh Vĩnh Tế tiếp tục phát huy giá trị khi đưa nước ngọt vào vùng Tứ giác Long Xuyên, đặc biệt qua tuyến kênh T5 (sau này là kênh Võ Văn Kiệt).
Theo GS.TS Nguyễn Ngọc Trân, hệ thống nước ngọt từ kênh đã cải thiện hệ sinh thái và tăng năng suất lúa, đóng góp lớn vào đời sống kinh tế của nông dân. Ông nhấn mạnh: “Kênh Vĩnh Tế là tài sản quốc gia quý giá cần gìn giữ và phát huy.”
Quá trình xây dựng: Chứng minh ý chí và sự bền bỉ
Bắt đầu từ năm 1819 theo sắc dụ của vua Gia Long, công trình gặp nhiều thách thức: đất cứng, thời tiết khắc nghiệt, và thiên tai. Vua Minh Mạng đã chỉ đạo huy động thêm dân binh để hoàn tất kênh. Đến năm 1824, kênh chính thức hoàn thành, được đặt tên "Vĩnh Tế Hà".
Kênh không chỉ giúp người dân khai thác đất đai, mà còn mở ra tuyến giao thông thủy huyết mạch, kết nối vùng Tây Nam Bộ, thúc đẩy quá trình lập ấp, khai hoang và ổn định dân cư.
Với 200 năm tồn tại, kênh Vĩnh Tế không chỉ là công trình thủy lợi mà còn là biểu tượng của tầm nhìn và quyết tâm khai phá vùng đất mới, để lại giá trị to lớn cho nhiều thế hệ sau.