Sai lầm lớn nhất của người lớn tuổi, cần sửa sớm tránh gây hậu quả nghiêm trọng

[Nguyễn Thị Phương Thúy]

Khi còn sống, nhiều người lớn tuổi thường ngại nhắc đến chuyện lập di chúc, vì sợ sẽ mang đến xui xẻo hoặc không muốn làm phiền con cái với những vấn đề phân chia tài sản. Tuy nhiên, chính sự thiếu sót này đã dẫn đến vô số mâu thuẫn, tranh cãi giữa các anh chị em trong gia đình sau khi cha mẹ qua đời. Những vụ kiện tụng về tài sản không chỉ phá hoại tình cảm ruột thịt, mà còn để lại nỗi đau dai dẳng cho nhiều thế hệ.

Sai lầm từ di chúc viết tay và lời dặn miệng​

Một sai lầm phổ biến là nhiều người chỉ lập di chúc bằng cách viết tay hoặc nói miệng, rồi giao phó niềm tin cho các con cháu. Họ nghĩ rằng tình cảm gia đình sẽ giữ cho mọi người cùng tôn trọng quyết định của mình. Tuy nhiên, sự thật lại không đơn giản như vậy.

Trong trường hợp không có di chúc chính thức được công chứng, những người thừa kế có thể tranh cãi về tính xác thực của di chúc viết tay, hoặc thậm chí bác bỏ di chúc vì không có chứng cứ pháp lý rõ ràng. Việc này kéo theo những cuộc chiến pháp lý kéo dài, mất thời gian và tốn kém, gây tổn thương cho mối quan hệ giữa các anh chị em.

Tại sao cần công chứng di chúc?​

Công chứng di chúc là biện pháp an toàn và hợp pháp giúp bảo vệ mong muốn cuối cùng của bạn. Khi di chúc được công chứng, nó sẽ có giá trị pháp lý mạnh mẽ hơn, khó bị tranh cãi hay vô hiệu hóa. Điều này giúp bảo đảm rằng tài sản của bạn sẽ được chia đúng như ý nguyện, tránh những xung đột không đáng có sau này.

Trình tự lập di chúc công chứng​

1. Nộp hồ sơ yêu cầu công chứng: Người lập di chúc phải tự mình nộp hồ sơ yêu cầu công chứng tại tổ chức hành nghề công chứng. Theo quy định, việc lập di chúc là quyền cá nhân và không thể ủy quyền cho người khác.
2. Thẩm định sức khỏe và tinh thần: Công chứng viên có trách nhiệm thẩm định người lập di chúc về mặt nhận thức. Nếu công chứng viên nghi ngờ người lập di chúc mắc bệnh tâm thần hoặc các bệnh khác làm mất khả năng nhận thức, hoặc có dấu hiệu bị lừa dối, đe dọa, cưỡng ép, họ sẽ yêu cầu người lập di chúc làm rõ vấn đề. Nếu không làm rõ được, công chứng viên có quyền từ chối công chứng.
3. Trường hợp khẩn cấp: Trong những trường hợp tính mạng của người lập di chúc bị đe dọa hoặc nguy cấp, công chứng viên có thể thực hiện công chứng mà không cần đủ giấy tờ theo quy định. Điều này được ghi rõ trong văn bản công chứng để đảm bảo tính pháp lý.
4. Sửa đổi, bổ sung hoặc hủy bỏ di chúc: Nếu người lập di chúc muốn sửa đổi, bổ sung, thay thế hoặc hủy bỏ toàn bộ hoặc một phần di chúc đã được công chứng, họ có thể yêu cầu bất kỳ công chứng viên nào công chứng các thay đổi này. Nếu di chúc đang được lưu giữ tại một tổ chức công chứng, người lập di chúc phải thông báo cho tổ chức đó biết để điều chỉnh kịp thời.

Cách lập di chúc công chứng:​

1. Soạn thảo nội dung di chúc: Trước hết, bạn cần ghi rõ tài sản muốn chia, ai sẽ là người thừa kế và các điều khoản khác mà bạn muốn. Di chúc cần rõ ràng, dễ hiểu và không mâu thuẫn.
2. Liên hệ văn phòng công chứng: Sau khi hoàn thành di chúc, bạn hãy đến văn phòng công chứng để làm thủ tục xác nhận. Các văn phòng công chứng sẽ hướng dẫn chi tiết về các giấy tờ cần thiết.
3. Chuẩn bị giấy tờ liên quan: Bao gồm giấy tờ tùy thân (CMND/CCCD), giấy tờ sở hữu tài sản (sổ đỏ, giấy chứng nhận tài sản,...), và những thông tin liên quan đến người thừa kế.
4. Ký di chúc trước công chứng viên: Sau khi công chứng viên kiểm tra tính hợp pháp và rõ ràng của di chúc, bạn sẽ ký tên trước sự chứng kiến của họ.
5. Lưu giữ bản công chứng: Di chúc công chứng sẽ được lưu trữ tại văn phòng công chứng, và bạn cũng nhận một bản để lưu giữ. Điều này bảo đảm rằng dù có chuyện gì xảy ra, di chúc của bạn vẫn được bảo vệ.

Lập di chúc không phải là chuyện xui xẻo mà là trách nhiệm. Nó giúp bạn yên tâm rằng tài sản mình sẽ được phân chia đúng cách, bảo vệ hòa thuận giữa các con cháu sau khi bạn qua đời. Đừng để lại những tranh cãi không đáng có chỉ vì bạn không lập một di chúc công chứng hợp pháp.