Thách thức trong việc xây dựng và áp dụng quy tắc quy đổi xét tuyển đại học năm 2025

[Thanh Hải Lucky]

Dưới đây là ví dụ khác về quy đổi tương đương điểm trúng tuyển giữa phương thức xét điểm thi đánh giá tư duy (ĐGTD) và dựa vào kết quả thi tốt nghiệp THPT.

Dù mục tiêu là rất tốt, nhưng việc xây dựng và áp dụng quy tắc quy đổi điểm tương đương không hề đơn giản. Bộ GD&ĐT yêu cầu các trường phải xây dựng quy tắc quy đổi điểm dựa trên dữ liệu thống kê từ ít nhất hai năm trước, kết hợp với kết quả học tập của sinh viên đã trúng tuyển trong các tổ hợp tương ứng. Các trường sẽ phải xác định các vùng điểm cho các thí sinh (xuất sắc, giỏi, khá, đạt) và xây dựng ít nhất ba hàm tương quan tuyến tính để quy đổi điểm.
Điều này đòi hỏi các trường phải có đủ dữ liệu, cũng như năng lực phân tích để xây dựng các công thức quy đổi chính xác và công bằng. Bên cạnh đó, việc quy đổi điểm theo phương trình bậc nhất cũng có thể gây khó khăn trong việc tính toán và điều chỉnh các ngưỡng điểm trúng tuyển giữa các tổ hợp xét tuyển.
Một vấn đề quan trọng nữa là liệu các trường đại học có đủ năng lực để áp dụng quy tắc quy đổi một cách hiệu quả hay không. Việc phải xây dựng công thức quy đổi điểm phức tạp sẽ khiến nhiều trường phải đối mặt với khó khăn trong việc áp dụng đồng bộ và thống nhất, đồng thời có thể dẫn đến sự không công bằng nếu không được thực hiện một cách nghiêm túc.
Tính minh bạch và công khai thông tin
Công thức quy đổi điểm xét tuyển cũng có thể tạo ra sự phức tạp trong việc giải thích cho thí sinh và phụ huynh. Việc đưa ra ba hàm bậc nhất với các vùng điểm có thể khiến việc hiểu và áp dụng trở nên khó khăn đối với những người không chuyên. Do đó, Bộ GD&ĐT yêu cầu các trường phải công khai, minh bạch quy tắc quy đổi của mình. Tuy nhiên, việc giải thích rõ ràng và dễ hiểu cho thí sinh về cách tính điểm quy đổi là một thách thức lớn, đòi hỏi các trường cần có một chiến lược truyền thông rõ ràng và chi tiết.
Cơ hội và tác động tích cực
Mặc dù có những thách thức không nhỏ, nhưng công thức quy đổi điểm xét tuyển đại học năm 2025 mang lại nhiều cơ hội cho hệ thống giáo dục đại học Việt Nam. Một trong những điểm mạnh của phương án này là việc khuyến khích các trường đại học áp dụng dữ liệu thực tế để xây dựng các quy tắc quy đổi điểm, từ đó giúp nâng cao chất lượng xét tuyển và đảm bảo tính công bằng. Điều này cũng thúc đẩy các trường đại học phải chuyên nghiệp hơn trong công tác tuyển sinh và có những phân tích dữ liệu sâu sắc về kết quả học tập của sinh viên.
Ngoài ra, việc công khai quy tắc quy đổi điểm còn tạo ra sự minh bạch trong tuyển sinh, giảm bớt sự phức tạp trong việc đánh giá các phương thức xét tuyển khác nhau. Điều này cũng sẽ giúp thí sinh, phụ huynh có cái nhìn rõ ràng hơn về quá trình xét tuyển và giúp họ đưa ra quyết định sáng suốt hơn.
Nhìn chung, công thức quy đổi điểm xét tuyển đại học năm 2025 của Bộ GD&ĐT là một bước đi tích cực trong việc hiện đại hóa hệ thống tuyển sinh và đảm bảo công bằng giữa các phương thức xét tuyển. Tuy nhiên, để phương án này được thực thi hiệu quả, các trường đại học cần có sự chuẩn bị kỹ lưỡng trong việc xây dựng và áp dụng quy tắc quy đổi. Đồng thời, Bộ GD&ĐT cần đảm bảo có một hệ thống hướng dẫn và giám sát rõ ràng để bảo đảm tính công bằng và minh bạch trong quá trình xét tuyển.
Thí sinh và phụ huynh cũng cần nắm bắt những thay đổi này một cách nhanh chóng để có thể chuẩn bị tốt nhất cho kỳ thi và tuyển sinh sắp tới.

Bộ Giáo dục và Đào tạo dự kiến một công thức với điểm thi tốt nghiệp hoặc học bạ làm gốc, kết hợp hàng loạt tiêu chí để quy đổi điểm xét tuyển đại học năm 2025.

Thông tin trên nằm trong dự thảo hướng dẫn tuyển sinh đại học năm 2025 được Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) giới thiệu tới các trường tại Hội nghị tuyển sinh năm 2025 được tổ chức ngày 29/3 tại TP Hải Phòng.

Theo Bộ GD&ĐT, điểm trúng tuyển giữa các phương thức tuyển sinh, tổ hợp xét tuyển của một mã xét tuyển theo một quy tắc do cơ sở đào tạo quy định, đảm bảo tương đương về mức độ đáp ứng yêu cầu đầu vào của chương trình, ngành, nhóm ngành đào tạo tương ứng.

Đối với một chương trình, ngành, nhóm ngành đào tạo, tất cả thí sinh được xét chọn bình đẳng dựa trên điểm xét tuyển và điểm trúng tuyển quy đổi tương đương theo từng phương thức xét tuyển, tổ hợp xét tuyển.

Do đó, đối với các trường có sử dụng nhiều phương thức xét tuyển, trường phải xây dựng quy tắc quy đổi điểm tương đương ngưỡng đầu vào và điểm trúng tuyển bảo đảm theo quy chế tuyển sinh.

Bộ yêu cầu quy tắc/công thức quy đổi phải đơn giản, dễ hiểu và thuận lợi cho việc áp dụng. Trong đó, các trường sử dụng dữ liệu điểm thi tốt nghiệp THPT hoặc kết quả học tập bậc THPT làm gốc để xây dựng quy tắc quy đổi.

Việc xây dựng cần căn cứ dữ liệu thống kê, phân tích kết quả học tập của sinh viên đã trúng tuyển theo các tổ hợp các năm trước (tối thiểu 2 năm trước liền kề).

Từ tương quan giữa kết quả học tập ở đại học và phổ điểm các phương thức của cùng nhóm thí sinh; ngưỡng bảo đảm chất lượng đầu vào (điểm sàn) cho tới mức tối đa của thang điểm xét, các trường phải xác định tối thiểu 3 vùng điểm (ví dụ là xuất sắc - giỏi, khá, đạt), từ đó xây dựng tối thiểu ba hàm tương quan tuyến tính (3 hàm bậc nhất) cho các vùng điểm này.

Dựa trên phương án nêu trên, đồng thời, căn cứ quy tắc chuẩn được Bộ công bố sau khi có điểm thi tốt nghiệp THPT, căn cứ đặc thù của chương trình, ngành đào tạo, các trường đại học hoàn thiện quy tắc quy đổi và công bố theo quy định.

Bộ dẫn chứng một ví dụ mô tả cụ thể. Ví dụ, phân tích kết quả của cùng một nhóm thí sinh sử dụng kết quả thi tốt nghiệp THPT năm 2024 và kết quả học bạ (6 học kỳ) theo 5 khối truyền thống; căn cứ đánh giá kết quả học tập của sinh viên các năm trước cho thấy: thí sinh giỏi - xuất sắc chiếm tỷ lệ 30% tổng số thí sinh trúng tuyển, tương ứng kết quả thi THPT là 24,75 và điểm học bạ trúng tuyển là 25,75; thí sinh khá trở lên chiếm tỷ lệ 80% tổng số thí sinh, điểm thi kết quả thi THPT trúng tuyển tương ứng là 20,5 và điểm trúng tuyển học bạ là 22,0; còn lại là mức đạt.

Theo đó, các trường đại học có thể sử dụng các điểm (24,75;25,75); (20,5;22) cùng với điểm là ngưỡng bảo đảm chất lượng đầu vào và điểm tối đa của thang điểm xét (30;30) để tuyến tính hóa từng vùng và xác lập công thức (dạng phương trình bậc nhất) quy đổi tương đương điểm trúng tuyển giữa 2 phương thức.

Giả sử điểm sàn là 15 với cả hai phương thức, như vậy cách tính cụ thể sẽ cho kết quả như sau: