Đoạn Video
Ảnh
Cô giáo Vân
Thành viên nổi tiếng
Câu chuyện một thí sinh đăng ký tới 231 nguyện vọng xét tuyển đại học đang thu hút sự chú ý dư luận. Đây rõ ràng là trường hợp cá biệt, nhưng tình trạng thí sinh đăng ký hàng chục, thậm chí hàng trăm nguyện vọng không còn hiếm. Tôi cho rằng hiện tượng này phản ánh nhiều vấn đề trong định hướng nghề nghiệp, tâm lý xã hội và cả cơ chế xét tuyển.
Trước hết, việc đăng ký quá nhiều nguyện vọng cho thấy tâm lý “phải vào đại học bằng mọi giá” của nhiều học sinh và gia đình. Thay vì cân nhắc sở trường, sở thích và định hướng nghề nghiệp từ khi còn học cấp ba, có học sinh, phụ huynh phải chạy theo tư duy “càng nhiều nguyện vọng càng an toàn”. Điều này vô hình trung đi ngược lại triết lý hướng nghiệp mà giáo dục phổ thông đặt ra - nơi học sinh được khuyến khích chọn ngành học phù hợp với năng lực và tương lai lao động, thay vì chỉ nhắm đến cánh cửa đại học.
Bên cạnh đó, việc đăng ký quá nhiều nguyện vọng còn dẫn đến sự lãng phí cả về tiền bạc lẫn công sức. Theo quy định, lệ phí xét tuyển năm 2025 là 15.000 đồng/nguyện vọng. Nghĩa là với 231 nguyện vọng, một thí sinh phải nộp tới 3,465 triệu đồng - một khoản không nhỏ với nhiều gia đình. Đó là chưa kể, ngoài đăng ký với Bộ, thí sinh phải đăng ký riêng với từng trường có nguyện vọng. Nhưng cuối cùng, mỗi thí sinh cũng chỉ trúng tuyển một ngành, một trường duy nhất. Phần lớn số tiền còn lại coi như để "mua" sự yên tâm.
Nhưng không chỉ thí sinh, các trường đại học cũng phải chịu gánh nặng. Hệ thống xét tuyển buộc phải lọc hàng chục ngàn, thậm chí hàng trăm ngàn nguyện vọng ảo, chỉ để tuyển về vài ngàn sinh viên thực. Việc xử lý dữ liệu khổng lồ này tiêu tốn nguồn lực, chứ không phải đơn giản như quay số.
Hiện tượng trên đặt ra một số câu hỏi cần suy nghĩ nghiêm túc. Liệu cơ chế xét tuyển với “nguyện vọng không giới hạn” có còn phù hợp? Có nên quy định trần số lượng nguyện vọng để tránh tình trạng lãng phí và tạo ra ảo tưởng an toàn cho thí sinh? Đồng thời, công tác hướng nghiệp ở bậc phổ thông cần thực chất hơn, giúp học sinh tự tin chọn lựa ngành nghề phù hợp thay vì “rải thảm” hồ sơ khắp nơi.
Trường hợp một thí sinh đăng ký 231 nguyện vọng chỉ là đỉnh điểm gây chú ý, nhưng đằng sau nó là vấn đề sâu xa: tâm lý bất an, thiếu định hướng và một cơ chế tuyển sinh chưa tối ưu. Những câu chuyện “nguyện vọng kỷ lục” sẽ còn tái diễn nếu không có sự điều chỉnh trong khi bản chất của giáo dục đại học – tìm người học phù hợp nhất – lại bị che lấp bởi sự ồn ào của những con số.
Rất mong các nhà quản lý giáo dục nghiên cứu xem xét.
Trước hết, việc đăng ký quá nhiều nguyện vọng cho thấy tâm lý “phải vào đại học bằng mọi giá” của nhiều học sinh và gia đình. Thay vì cân nhắc sở trường, sở thích và định hướng nghề nghiệp từ khi còn học cấp ba, có học sinh, phụ huynh phải chạy theo tư duy “càng nhiều nguyện vọng càng an toàn”. Điều này vô hình trung đi ngược lại triết lý hướng nghiệp mà giáo dục phổ thông đặt ra - nơi học sinh được khuyến khích chọn ngành học phù hợp với năng lực và tương lai lao động, thay vì chỉ nhắm đến cánh cửa đại học.
Bên cạnh đó, việc đăng ký quá nhiều nguyện vọng còn dẫn đến sự lãng phí cả về tiền bạc lẫn công sức. Theo quy định, lệ phí xét tuyển năm 2025 là 15.000 đồng/nguyện vọng. Nghĩa là với 231 nguyện vọng, một thí sinh phải nộp tới 3,465 triệu đồng - một khoản không nhỏ với nhiều gia đình. Đó là chưa kể, ngoài đăng ký với Bộ, thí sinh phải đăng ký riêng với từng trường có nguyện vọng. Nhưng cuối cùng, mỗi thí sinh cũng chỉ trúng tuyển một ngành, một trường duy nhất. Phần lớn số tiền còn lại coi như để "mua" sự yên tâm.
Nhưng không chỉ thí sinh, các trường đại học cũng phải chịu gánh nặng. Hệ thống xét tuyển buộc phải lọc hàng chục ngàn, thậm chí hàng trăm ngàn nguyện vọng ảo, chỉ để tuyển về vài ngàn sinh viên thực. Việc xử lý dữ liệu khổng lồ này tiêu tốn nguồn lực, chứ không phải đơn giản như quay số.
Hiện tượng trên đặt ra một số câu hỏi cần suy nghĩ nghiêm túc. Liệu cơ chế xét tuyển với “nguyện vọng không giới hạn” có còn phù hợp? Có nên quy định trần số lượng nguyện vọng để tránh tình trạng lãng phí và tạo ra ảo tưởng an toàn cho thí sinh? Đồng thời, công tác hướng nghiệp ở bậc phổ thông cần thực chất hơn, giúp học sinh tự tin chọn lựa ngành nghề phù hợp thay vì “rải thảm” hồ sơ khắp nơi.
Trường hợp một thí sinh đăng ký 231 nguyện vọng chỉ là đỉnh điểm gây chú ý, nhưng đằng sau nó là vấn đề sâu xa: tâm lý bất an, thiếu định hướng và một cơ chế tuyển sinh chưa tối ưu. Những câu chuyện “nguyện vọng kỷ lục” sẽ còn tái diễn nếu không có sự điều chỉnh trong khi bản chất của giáo dục đại học – tìm người học phù hợp nhất – lại bị che lấp bởi sự ồn ào của những con số.
Rất mong các nhà quản lý giáo dục nghiên cứu xem xét.
