Trước cuộc “đại sắp xếp” đại học, phụ huynh, học sinh 2k8 cần làm gì để bước vào mùa tuyển sinh 2026?

[Thanh Hải Lucky]

Năm 2026 sẽ là năm tuyển sinh đặc biệt chưa từng có trong lịch sử giáo dục đại học Việt Nam. Lần đầu tiên, kỳ thi diễn ra ngay sau cuộc tái cấu trúc, tinh giản quy mô các trường đại học công lập lớn nhất từ trước đến nay, một “cuộc đại sắp xếp” sẽ làm thay đổi toàn bộ bản đồ giáo dục bậc cao, từ quy mô đào tạo, phương thức xét tuyển cho đến tâm lý chọn ngành, chọn trường của thí sinh.

Mới bước vào năm học 2025–2026, nhưng đã có rất nhiều phụ huynh và học sinh 2k8 chủ động liên hệ để xin tư vấn về định hướng nghề nghiệp và tuyển sinh đại học. Không ít phụ huynh chia sẻ sự lo lắng trước những thay đổi lớn sắp diễn ra trong kỳ tuyển sinh 2026, đặc biệt là sau cuộc tái cấu trúc hệ thống đại học công lập. Bản thân các bạn học sinh cũng bắt đầu cảm thấy áp lực, đứng trước nhiều lựa chọn mà chưa rõ đâu là hướng đi phù hợp với mình. Tuy nhiên, nếu bắt đầu từ bây giờ với tâm thế bình tĩnh và có kế hoạch rõ ràng, các bạn 2k8 hoàn toàn có thể xây dựng cho mình một lộ trình học tập và định hướng nghề nghiệp hợp lý, không chỉ giúp giảm bớt lo âu mà còn tăng cơ hội đỗ vào đúng trường, đúng ngành mình mơ ước.

Là người đồng hành cùng các con học sinh và quý phụ huynh suốt hành trình định hướng nghề nghiệp những năm aqua, tôi cảm nhận sâu sắc rằng sự thay đổi này là tất yếu, cần thiết, nhưng cũng đồng nghĩa với việc chúng ta cần chuẩn bị tâm thế mới, cách tiếp cận mới – đặc biệt là với thế hệ 2k8, những học sinh sẽ là “khóa đầu tiên” bước vào mùa tuyển sinh sau khi bản đồ đại học được tái định hình.
Cuộc tái cấu trúc: Mệnh lệnh của thời đại số

Theo Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn, khoảng 140 trường đại học công lập đang đứng trước phương án sáp nhập, giảm số lượng đầu mối quản lý và tập trung nguồn lực. Mục tiêu không phải là để “làm gọn” về mặt hình thức, mà là để nâng chất lượng, tối ưu hóa hệ thống giáo dục đại học, hướng tới tính cạnh tranh quốc tế và nhu cầu thực tế của thị trường lao động.

Đây là bước đi lớn, táo bạo, và cũng rất cấp thiết trong bối cảnh giáo dục cần chuyển mình mạnh mẽ theo thời đại chuyển đổi số và hội nhập toàn cầu. Nó giúp hình thành những đại học mạnh, quy mô lớn, đa ngành, đa lĩnh vực, đủ năng lực cạnh tranh không chỉ trong nước mà cả khu vực.

Tuyển sinh 2026: Những thay đổi cần đặc biệt lưu ý

Sự thay đổi về cấu trúc đại học chắc chắn sẽ kéo theo nhiều hệ lụy trong công tác tuyển sinh năm 2026. Trong đó, có 4 tác động chính mà phụ huynh và học sinh cần đặc biệt lưu tâm:

1. Thay đổi về mã ngành, mã trường, chỉ tiêu:
Việc các trường sáp nhập đồng nghĩa với mã tuyển sinh, tên trường, tên khoa, thậm chí tổ hợp xét tuyển có thể thay đổi. Thí sinh cần cập nhật thông tin sớm và chính xác, tránh nhầm lẫn khi đăng ký nguyện vọng.

2. Tỷ lệ chọi tăng, điểm chuẩn biến động:
Khi nhiều trường gộp lại thành những đại học lớn, có thương hiệu mạnh hơn, sẽ dẫn đến sự cạnh tranh cao hơn, đặc biệt ở các ngành “hot”. Nếu không có thông tin sớm và chính xác, học sinh dễ rơi vào tình trạng chọn sai ngành, lệch năng lực hoặc “rải nguyện vọng” không chiến lược, dẫn đến rủi ro trượt cả loạt hoặc chọn nhầm ngành không phù hợp.

3. Phương thức tuyển sinh thay đổi:
Một số trường sau sáp nhập có thể áp dụng phương thức tuyển sinh riêng như đánh giá năng lực, phỏng vấn, hoặc kết hợp học bạ, thay vì chỉ dựa vào điểm thi tốt nghiệp. Do đó, các con học sinh cần chuẩn bị học tập toàn diện từ sớm, không chỉ tập trung ôn luyện một kỳ thi duy nhất.

4. Học phí, chính sách chuyển tiếp có thể điều chỉnh:
Một số chương trình đào tạo, đặc biệt chương trình chất lượng cao, có thể thay đổi mức học phí sau khi sáp nhập. Điều này ảnh hưởng đến kế hoạch tài chính và tâm lý lựa chọn trường của nhiều gia đình.
Phụ huynh và học sinh 2k8: Cần chuẩn bị gì từ bây giờ?

Trước những thay đổi lớn trong ngành giáo dục nói chung và tuyển sinh đại học nói riêng, phụ huynh và các con học sinh 2k8 nên chủ động chuẩn bị ngay từ bây giờ:

• Đặt sự hiểu biết lên trên tin đồn: Hãy theo dõi các kênh chính thống từ Bộ GD&ĐT, website các trường, trung tâm tư vấn giáo dục uy tín. Đừng để mình bị “xoay vòng” bởi những lời truyền miệng chưa kiểm chứng.
• Học vì năng lực thật, không vì cuộc đua điểm số: Cuộc đại sắp xếp có thể khiến điểm chuẩn dao động mạnh. Nhưng điểm số không phải là đích đến cuối cùng, mà là công cụ để vào được môi trường phù hợp với năng lực và mục tiêu dài hạn.
• Rèn luyện kỹ năng mềm và định vị bản thân rõ ràng: Dù học trường nào, ngành nào, cuối cùng vẫn là chính các con phải sống với lựa chọn đó. Vì vậy, rèn luyện tư duy phản biện, kỹ năng tự học, giao tiếp, làm việc nhóm – mới là hành trang bền vững cho đại học và cuộc sống.
• Lên kế hoạch học tập và nghề nghiệp theo lộ trình cá nhân hóa: Đừng chọn ngành theo số đông. Hãy chọn vì mình phù hợp, yêu thích và có khả năng phát triển lâu dài trong lĩnh vực đó. Nếu cần, đừng ngần ngại nhờ đến sự tư vấn của chuyên gia hướng nghiệp.
  Thay đổi là cơ hội, nếu ta chuẩn bị kịp thời
  
  Tôi tin rằng, “cuộc đại sắp xếp” này, dù có gây ra nhiều xáo trộn ban đầu, nhưng về lâu dài sẽ tạo nên một hệ thống giáo dục đại học chất lượng, đáng tin cậy và bình đẳng hơn. Nhưng để điều đó thành hiện thực, mỗi phụ huynh, mỗi học sinh cần chủ động thích nghi, chuẩn bị tâm thế vững vàng, chọn lựa thông minh và tỉh táo.
  
  Năm 2026 sẽ là một mùa tuyển sinh không dễ dàng. Nhưng nếu nhà trường, học sinh và gia đình cùng đồng hành, nếu dữ liệu minh bạch, chính sách chuyển tiếp được công bố sớm, nếu mỗi con đều hiểu rõ mình là ai và muốn gì – thì đó hoàn toàn có thể là một mùa tuyển sinh an toàn, công bằng và đầy hy vọng.
  
  Chúc các con 2k8 một hành trình định hướng thật sâu sắc, vững vàng, và đủ bản lĩnh bước vào cánh cửa đại học xứng đáng với năng lực và ước mơ của mình.
• Cô Thanh Hải Lucky
• Tư vấn Tâm lý Giáo dục & Hướng nghiệp
  
  
  
• #tuvantuyensinh