Đoạn Video
Ảnh
Ngày 25/4, Ngân hàng Nhà nước công bố tỷ giá trung tâm ở mức 24.948 VND/USD, tăng thêm 20 đồng so với ngày trước đó, đánh dấu phiên tăng thứ ba liên tiếp với tổng mức tăng 71 đồng. Trong bối cảnh biên độ giao dịch +/-5% được áp dụng, giá trần USD tại các ngân hàng thương mại hiện lên tới 26.195 VND/USD – và không ngạc nhiên khi hầu hết các ngân hàng, trong đó có cả Vietcombank, đều đang niêm yết giá bán kịch trần này.
Động thái tăng tỷ giá liên tiếp không đơn thuần là sự điều chỉnh kỹ thuật theo cung cầu, mà phản ánh những áp lực thực sự đang diễn ra trong nền kinh tế và trên thị trường quốc tế.
Nguyên nhân chính: Sức ép từ cả bên ngoài lẫn bên trong
1. Đồng USD mạnh lên trên thị trường quốc tế
Chỉ số DXY – đo sức mạnh đồng USD so với rổ các đồng tiền chủ chốt – đã có xu hướng tăng trở lại trong tháng 4, nhờ kỳ vọng Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) chưa vội cắt giảm lãi suất. Dữ liệu lạm phát và việc làm tích cực khiến nhiều nhà đầu tư đặt cược vào khả năng duy trì chính sách tiền tệ thắt chặt lâu hơn dự kiến.
Việc lãi suất USD cao và duy trì ổn định khiến dòng vốn toàn cầu tiếp tục đổ về Mỹ, gây áp lực lên các đồng tiền ở thị trường mới nổi và đang phát triển, trong đó có Việt Nam đồng (VND).
2. Nhu cầu ngoại tệ tăng cao trong nước
Thời điểm tháng 4-5 thường trùng với cao điểm thanh toán hàng nhập khẩu quý I, đồng thời các doanh nghiệp bắt đầu chuẩn bị nguyên liệu cho sản xuất phục vụ đơn hàng quý II và quý III. Nhu cầu mua ngoại tệ của doanh nghiệp nhập khẩu tăng đột biến gây sức ép lên cung – cầu USD trong hệ thống ngân hàng.
Ngoài ra, hoạt động trả nợ nước ngoài (gồm cả vốn và lãi) của các doanh nghiệp FDI và doanh nghiệp vay ngoại tệ cũng tạo thêm áp lực lên cầu USD.
3. Tâm lý đầu cơ và găm giữ ngoại tệ gia tăng
Khi tỷ giá tăng liên tiếp, tâm lý đầu cơ thường xuất hiện, với kỳ vọng tỷ giá còn tăng tiếp. Nhiều doanh nghiệp có nguồn thu USD có xu hướng găm giữ, trì hoãn bán ra, trong khi bên cần mua lại nỗ lực mua sớm hơn, đẩy giao dịch ngoại tệ tăng nóng.
Tình trạng này làm lệch cán cân cung cầu ngoại tệ ngắn hạn, khiến giá USD tại các ngân hàng bị đẩy lên kịch trần trong biên độ cho phép.
Ngân hàng Nhà nước đang ứng xử ra sao?
Việc tỷ giá trung tâm liên tục tăng cho thấy Ngân hàng Nhà nước đang chủ động nới dần mặt bằng tỷ giá danh nghĩa để giảm áp lực cho tỷ giá thị trường và duy trì thanh khoản hệ thống. Tuy nhiên, tỷ giá vẫn được kiểm soát trong biên độ chặt chẽ, tránh gây hiệu ứng dây chuyền sang lạm phát và lãi suất.
Song song đó, Ngân hàng Nhà nước có thể đang bán ngoại tệ ra thị trường ở mức tỷ giá tham khảo để bình ổn cung – cầu, tuy nhiên quy mô can thiệp có thể bị giới hạn nếu nguồn dự trữ ngoại hối cần được giữ lại để ứng phó với các biến động bất ngờ khác.
Triển vọng tỷ giá: Tăng tiếp hay hạ nhiệt?
Trong ngắn hạn, áp lực tăng tỷ giá vẫn còn, nhất là khi chưa có tín hiệu rõ ràng từ Fed về thời điểm nới lỏng chính sách tiền tệ. Tuy nhiên, với dự trữ ngoại hối của Việt Nam đang ở mức tốt (ước tính gần 100 tỷ USD), Ngân hàng Nhà nước hoàn toàn có khả năng kiểm soát thị trường nếu tỷ giá biến động quá mức.
Động thái tăng tỷ giá liên tiếp không đơn thuần là sự điều chỉnh kỹ thuật theo cung cầu, mà phản ánh những áp lực thực sự đang diễn ra trong nền kinh tế và trên thị trường quốc tế.
Nguyên nhân chính: Sức ép từ cả bên ngoài lẫn bên trong
1. Đồng USD mạnh lên trên thị trường quốc tế
Chỉ số DXY – đo sức mạnh đồng USD so với rổ các đồng tiền chủ chốt – đã có xu hướng tăng trở lại trong tháng 4, nhờ kỳ vọng Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) chưa vội cắt giảm lãi suất. Dữ liệu lạm phát và việc làm tích cực khiến nhiều nhà đầu tư đặt cược vào khả năng duy trì chính sách tiền tệ thắt chặt lâu hơn dự kiến.
Việc lãi suất USD cao và duy trì ổn định khiến dòng vốn toàn cầu tiếp tục đổ về Mỹ, gây áp lực lên các đồng tiền ở thị trường mới nổi và đang phát triển, trong đó có Việt Nam đồng (VND).
2. Nhu cầu ngoại tệ tăng cao trong nước
Thời điểm tháng 4-5 thường trùng với cao điểm thanh toán hàng nhập khẩu quý I, đồng thời các doanh nghiệp bắt đầu chuẩn bị nguyên liệu cho sản xuất phục vụ đơn hàng quý II và quý III. Nhu cầu mua ngoại tệ của doanh nghiệp nhập khẩu tăng đột biến gây sức ép lên cung – cầu USD trong hệ thống ngân hàng.
Ngoài ra, hoạt động trả nợ nước ngoài (gồm cả vốn và lãi) của các doanh nghiệp FDI và doanh nghiệp vay ngoại tệ cũng tạo thêm áp lực lên cầu USD.
3. Tâm lý đầu cơ và găm giữ ngoại tệ gia tăng
Khi tỷ giá tăng liên tiếp, tâm lý đầu cơ thường xuất hiện, với kỳ vọng tỷ giá còn tăng tiếp. Nhiều doanh nghiệp có nguồn thu USD có xu hướng găm giữ, trì hoãn bán ra, trong khi bên cần mua lại nỗ lực mua sớm hơn, đẩy giao dịch ngoại tệ tăng nóng.
Tình trạng này làm lệch cán cân cung cầu ngoại tệ ngắn hạn, khiến giá USD tại các ngân hàng bị đẩy lên kịch trần trong biên độ cho phép.
Ngân hàng Nhà nước đang ứng xử ra sao?
Việc tỷ giá trung tâm liên tục tăng cho thấy Ngân hàng Nhà nước đang chủ động nới dần mặt bằng tỷ giá danh nghĩa để giảm áp lực cho tỷ giá thị trường và duy trì thanh khoản hệ thống. Tuy nhiên, tỷ giá vẫn được kiểm soát trong biên độ chặt chẽ, tránh gây hiệu ứng dây chuyền sang lạm phát và lãi suất.
Song song đó, Ngân hàng Nhà nước có thể đang bán ngoại tệ ra thị trường ở mức tỷ giá tham khảo để bình ổn cung – cầu, tuy nhiên quy mô can thiệp có thể bị giới hạn nếu nguồn dự trữ ngoại hối cần được giữ lại để ứng phó với các biến động bất ngờ khác.
Triển vọng tỷ giá: Tăng tiếp hay hạ nhiệt?
Trong ngắn hạn, áp lực tăng tỷ giá vẫn còn, nhất là khi chưa có tín hiệu rõ ràng từ Fed về thời điểm nới lỏng chính sách tiền tệ. Tuy nhiên, với dự trữ ngoại hối của Việt Nam đang ở mức tốt (ước tính gần 100 tỷ USD), Ngân hàng Nhà nước hoàn toàn có khả năng kiểm soát thị trường nếu tỷ giá biến động quá mức.
