Bà Trương Mỹ Lan biến SCB thành "công cụ tài chính" để rút ruột 304.000 tỷ đồng trong vụ Vạn Thịnh Phát như thế nào?

Mặc dù không giữ chức vụ tại Ngân hàng SCB nhưng bà Trương Mỹ Lan lại là người chi phối, lũng đoạn, chỉ đạo toàn bộ hoạt động của ngân hàng này với vai trò là cổ đông lớn chiếm đoạt hơn 304.000 tỷ đồng từ SCB, gây thiệt hại cho ngân hàng này hơn 480.000 tỷ đồng.
Vì sao 2 người trực tiếp đưa 5,2 triệu USD cho cựu Cục trưởng nhưng không bị xử lý tội Đưa hối lộ trong vụ Vạn Thịnh Phát?

Bà Trương Mỹ Lan, Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, vừa bị Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an, đề nghị truy tố về ba tội Đưa hối lộ, Vi phạm quy định về hoạt động của ngân hàng và Tham ô tài sản.
Bà Trương Mỹ Lan biến SCB thành "công cụ tài chính"
Trong số 85 bị can còn lại có 41 lãnh đạo, cán bộ Ngân hàng SCB; 15 cựu cán bộ Ngân hàng Nhà nước; 3 cựu cán bộ Thanh tra Chính phủ; một cựu cán bộ Kiểm toán Nhà nước. Tất cả bị đề nghị truy tố về các tội Tham ô tài sản, Nhận hối lộ, Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ, Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng và Vi phạm quy định về hoạt động của ngân hàng.
Báo Dân Việt dẫn kết luận điều tra cho biết, bà Trương Mỹ Lan sở hữu hệ sinh thái Vạn Thịnh Phát gồm hàng loạt doanh nghiệp như Tập đoàn VTP; Công ty Vạn Thịnh Phát; Tập đoàn Sài Gòn Peninsula; Công ty Tài chính Việt Vĩnh Phú; Tập đoàn An Đông...
Bà Lan còn lập hàng loạt "công ty ma", để đứng tên khoản vay; chuyển/nhận tiền từ nước ngoài; phát hành trái phiếu; đứng tên dự án…
Với Ngân hàng SCB, nhà băng này được bà Trương Mỹ Lan thành lập trên cơ sở thâu tóm rồi hợp nhất 3 ngân hàng tư nhân để "lợi dụng hoạt động của ngân hàng trong việc huy động vốn" cho các doanh nghiệp nói trên.
Cụ thể, từ năm 2011, bà Lan nhờ người đứng tên, thâu tóm đa số cổ phần của Ngân hàng Sài Gòn (cũ), Ngân hàng Việt Nam Tín Nghĩa, Ngân hàng Đệ Nhất. Năm sau, người phụ nữ cho hợp nhất cả 3 thành Ngân hàng Sài Gòn - SCB.
Ban đầu, bà Trương Mỹ Lan nhờ 73 cổ đông đứng tên sở hữu hơn 85% cổ phần tại SCB nhưng đến năm 2018, tỷ lệ nắm giữ tăng lên hơn 91%. Trong đó, bà Lan chỉ trực tiếp nắm 4,9% vốn điều lệ, còn lại vẫn nhờ người thân tín đứng tên.
Theo thông tin trên báo VnExpress, tính đến tháng 10/2022, SCB có một hội sở chính ở TP HCM, 50 chi nhánh và 184 phòng giao dịch trên cả nước. Vốn điều lệ thời điểm này là 15.000 tỷ đồng với hơn 4.100 cổ đông.
Bà Lan bị cáo buộc sử dụng Ngân hàng SCB như một "công cụ tài chính" để huy động tiền gửi của người dân và các tổ chức, theo Luật Các tổ chức tín dụng. SCB được phép nhận tiền gửi của người dân, doanh nghiệp để hoạt động cấp tín dụng cho khách hàng vay vốn. Tuy nhiên, bà Lan đã dùng quyền hạn của mình để chỉ đạo hợp thức hồ sơ rút tiền, phục vụ chi tiêu cá nhân, cơ quan điều tra cáo buộc.

Chọn người người thân tín giữ các chức vụ chủ chốt, trả lương tới nửa tỷ/tháng

Kết luận điều tra cho thấy, mặc dù không giữ chức vụ tại Ngân hàng SCB nhưng bà Trương Mỹ Lan lại là người chi phối, lũng đoạn, chỉ đạo toàn bộ hoạt động của ngân hàng này với vai trò là cổ đông lớn vì từ khi sáp nhập (năm 2012) đến nay, bà Lan luôn nắm cổ phần chi phối từ 85% đến 91,5%; số cổ phần còn lại do hơn 4.000 cổ đông nhỏ lẻ nắm giữ.
Để thực hiện kế hoạch rút ruột SCB, Tập đoàn Vạn Thịnh Phát đã xây dựng “hệ sinh thái Vạn Thịnh Phát” với hơn 1.000 doanh nghiệp có quan hệ chặt chẽ với nhau.
Trong đó SCB có vai trò "đặc biệt quan trọng", được sử dụng như một công cụ tài chính để cấp vốn cho các công ty trong "hệ sinh thái".
Tại Ngân hàng SCB, bà Trương Mỹ Lan bố trí người thân tín của mình giữ các chức vụ chủ chốt của ngân hàng đồng thời nắm quyền điều hành, chi phối, chỉ đạo toàn bộ hoạt động của ngân hàng, biến SCB trở thành công cụ tài chính để tổ chức huy động tiền gửi. Từ đó bà Lan chỉ đạo thuộc cấp tại SCB và hệ sinh thái Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, sử dụng hàng nghìn cá nhân, pháp nhân để lập cả nghìn bộ hồ sơ "khống" đứng tên vay vốn của ngân hàng. Các tài khoản kí "khống" này đều thực hiện rút tiền tại SCB trước khi hợp đồng tín dụng, thủ tục thế chấp tài sản được hoàn thiện.
Giúp sức cho bà Trương Mỹ Lan có các lãnh đạo cấp cao tại Ngân hàng SCB gồm: Đinh Văn Thành, nguyên Chủ tịch HĐQT Ngân hàng SCB; Bùi Anh Dũng, nguyên Chủ tịch HĐQT Ngân hàng SCB; Võ Tấn Hoàng Văn, nguyên Tổng Giám đốc Ngân hàng SCB; Trương Khánh Hoàng, nguyên Quyền tổng giám đốc Ngân hàng SCB; Trần Thị Mỹ Dung, nguyên Phó tổng giám đốc Ngân hàng SCB; Tạ Chiêu Trung, nguyên Phó chủ tịch HĐQT Ngân hàng SCB, là những người có chức vụ, quyền hạn tại Ngân hàng SCB.
Kết luận điều tra của cơ quan Công an về vụ án rút ruột Ngân hàng SCB
Kết luận điều tra của Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an về vụ án rút ruột Ngân hàng SCB cho thấy, bà Trương Mỹ Lan, Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, đã chỉ đạo xây dựng “hệ sinh thái Vạn Thịnh Phát” với hơn 1.000 doanh nghiệp có quan hệ chặt chẽ với nhau để thực hiện kế hoạch rút ruột ngân hàng này.
Theo kết luận điều tra, bà Trương Mỹ Lan nắm giữ 85-91,5% cổ phần của Ngân hàng SCB, do đó bà Lan có quyền chi phối, lũng đoạn và chỉ đạo toàn bộ hoạt động của ngân hàng này.
Để thực hiện kế hoạch rút ruột SCB, bà Lan đã chỉ đạo các doanh nghiệp trong “hệ sinh thái Vạn Thịnh Phát” vay vốn từ SCB với lãi suất thấp, sau đó sử dụng tiền vay để đầu tư vào các dự án của tập đoàn này.
Ngoài ra, bà Lan còn chỉ đạo các doanh nghiệp trong “hệ sinh thái Vạn Thịnh Phát” thành lập các công ty “ma” để lập hồ sơ vay vốn khống từ SCB. Sau khi giải ngân tiền vay, các công ty này sẽ chuyển tiền cho bà Lan hoặc các doanh nghiệp khác của tập đoàn Vạn Thịnh Phát.
Kết luận điều tra xác định, bà Trương Mỹ Lan và đồng phạm đã chiếm đoạt hơn 304.000 tỷ đồng từ SCB, gây thiệt hại cho ngân hàng này hơn 480.000 tỷ đồng.
Cơ quan điều tra cáo buộc hành vi của nhóm bà Lan là nguyên nhân chính khiến SCB mất thanh khoản, dư nợ tín dụng lớn không có khả năng thu hồi, vốn chủ sở hữu âm hơn 443.000 tỷ đồng, lỗ lũy kế hơn 464.000 tỷ đồng.
Hiện vụ án đang được tiếp tục điều tra, xử lý theo quy định của pháp luật.
Ảnh hưởng của vụ án
Vụ án rút ruột Ngân hàng SCB là một vụ án nghiêm trọng, gây ảnh hưởng xấu đến uy tín của ngành ngân hàng Việt Nam. Vụ án cũng gây thiệt hại lớn cho ngân hàng, ảnh hưởng đến quyền lợi của các khách hàng và cổ đông.
Vụ án này cũng đã đặt ra nhiều vấn đề cần được giải quyết, như:

Chọn người người thân tín giữ các chức vụ chủ chốt, trả lương tới nửa tỷ/tháng

Chọn người người thân tín giữ các chức vụ chủ chốt, trả lương tới nửa tỷ/tháng

Vụ án cũng là một bài học kinh nghiệm cho các doanh nghiệp, để họ nâng cao ý thức chấp hành pháp luật, tránh những sai phạm có thể gây thiệt hại cho doanh nghiệp và xã hội.