Cách ứng phó với sự chỉ trích và ngừng sống theo ý kiến của người khác

[Chuyên Lão Khoa]

Bạn có bao giờ thấy mình lặp đi lặp lại một bình luận chỉ trích trong đầu không? Có thể đó là lời sếp nói về công việc của bạn, hoặc lời nhận xét vô tình của bạn bè về lựa chọn của bạn. Dù là gì đi nữa, lời chỉ trích luôn có cách ám ảnh chúng ta – đặc biệt là nếu chúng ta quen với việc tìm kiếm sự xác nhận từ người khác.
Nhưng vấn đề ở đây là: Sống vì sự chấp thuận của người khác là điều mệt mỏi. Tệ hơn nữa, nó ngăn cản bạn sống một cách chân thực. Tin tốt là gì? Bạn không cần phải mắc kẹt trong vòng luẩn quẩn này. Hãy cùng nói về cách xử lý lời chỉ trích một cách duyên dáng và xây dựng khả năng phục hồi để bạn có thể sống vì chính mình, chứ không phải vì ý kiến của người khác.Tại sao chúng ta lại quan tâm nhiều đến suy nghĩ của người khác
Con người được kết nối với nhau, điều đó có nghĩa là chúng ta tự nhiên coi trọng ý kiến của người khác. Nhưng khi nhu cầu được chấp thuận này trở nên chiếm hết tâm trí, nó có thể dẫn đến:
Tự nghi ngờ: Liên tục nghi ngờ quyết định của mình.
Làm hài lòng mọi người: Nói đồng ý với những việc bạn không muốn làm chỉ để giữ hòa khí.
Tê liệt: Tránh rủi ro vì sợ bị phán xét hoặc thất bại.
Nhận ra mô hình này là bước đầu tiên để thoát khỏi nó. Hãy tự hỏi: Bạn đang sống vì chính mình hay đang sống để tránh sự chỉ trích?

Không phải mọi lời chỉ trích đều như nhau
Phê bình có thể là công cụ để phát triển – hoặc là vũ khí để hạ bệ bạn. Học cách phân biệt giữa phê bình mang tính xây dựng và phê bình mang tính phá hoại là rất quan trọng.

1. Phê bình mang tính xây dựng
Loại phản hồi này nhằm mục đích giúp bạn cải thiện. Thông thường là:

• Được truyền tải với lòng tốt và sự tôn trọng.
• Tập trung vào những hành vi hoặc kết quả cụ thể.
• Kèm theo những gợi ý có thể thực hiện được.

Ví dụ: “Bài thuyết trình của bạn rất bổ ích, nhưng việc thêm hình ảnh có thể khiến bài thuyết trình hấp dẫn hơn nữa”.

2. Phê bình mang tính phá hoại
Loại phản hồi này thường bắt nguồn từ sự tiêu cực hoặc bất an. Nó có thể:

• Hãy mơ hồ hoặc quá khắc nghiệt.
• Tấn công nhân vật thay vì hành động của bạn.
• Khiến bạn cảm thấy chán nản thay vì được trao quyền.

Ví dụ: “Bài thuyết trình đó thật thảm họa. Bạn thật tệ trong việc nói trước công chúng.”

Mẹo: Khi nhận được lời chỉ trích, hãy dừng lại và tự hỏi: Phản hồi này có nhằm giúp tôi trưởng thành hơn hay chỉ đơn thuần là ác ý?

Làm thế nào để phản ứng với lời chỉ trích một cách nhã nhặn
Học cách xử lý lời chỉ trích không có nghĩa là phớt lờ nó hoàn toàn. Thay vào đó, đó là phản ứng một cách chu đáo và chỉ tiếp nhận những gì hữu ích. Sau đây là cách thực hiện:

1. Tạm dừng trước khi phản ứng
Phản ứng ban đầu của bạn có thể là tự vệ hoặc nổi giận. Hít thở sâu và dành thời gian để xử lý. Phản ứng bình tĩnh thể hiện sự trưởng thành và duy trì cuộc trò chuyện có hiệu quả.

2. Đánh giá nguồn gốc
Hãy cân nhắc xem ai là người đưa ra phản hồi. Đây có phải là người mà bạn coi trọng ý kiến không? Họ có chuyên môn hoặc hiểu biết sâu sắc về chủ đề này không? Phản hồi từ một người cố vấn đáng tin cậy có giá trị hơn một bình luận ngẫu nhiên trên phương tiện truyền thông xã hội.

3. Tìm kiếm bài học
Ngay cả lời chỉ trích gay gắt cũng có thể chứa đựng một chút sự thật. Hãy tự hỏi: Tôi có thể học được điều gì từ điều này không? Nếu có, hãy tập trung vào điều đó và bỏ qua phần còn lại.

4. Hãy từ bỏ những gì không có lợi cho bạn
Không phải mọi lời chỉ trích đều đáng để bạn dành năng lượng. Nếu phản hồi khiến bạn cảm thấy không công bằng hoặc không hữu ích, hãy cho phép bản thân bỏ qua. Giá trị của bạn không được xác định bởi ý kiến của người khác.
Xây dựng khả năng phục hồi trước những lời chỉ trích
Phát triển làn da dày hơn không có nghĩa là trở nên lạnh lùng hay vô cảm. Mà là nuôi dưỡng sự tự tin và ý thức mạnh mẽ về giá trị bản thân. Sau đây là cách thực hiện:

1. Tăng cường giọng nói bên trong của bạn
Thay thế những suy nghĩ tự chỉ trích bằng những suy nghĩ khẳng định. Thay vì nói, "Tôi không thể làm bất cứ điều gì đúng", hãy thử, "Tôi đang học hỏi và cải thiện mỗi ngày".

2. Tập trung vào các giá trị của bạn
Khi bạn hiểu rõ điều gì quan trọng với mình, ý kiến của người khác sẽ ít có sức ảnh hưởng hơn. Sống theo đúng giá trị của mình, bạn sẽ thấy lời chỉ trích ít tác động hơn.

3. Bao quanh mình bằng những người ủng hộ
Hãy dành thời gian với những người nâng đỡ và động viên bạn. Một hệ thống hỗ trợ mạnh mẽ có thể giúp bạn vượt qua sự tiêu cực.

4. Thực hành lòng từ bi với bản thân
Hãy đối xử với bản thân mình tử tế như bạn đối xử với bạn bè. Hãy nhớ rằng, ai cũng mắc lỗi – kể cả bạn.

Từ bỏ việc tìm kiếm sự chấp thuận
Việc thoát khỏi nhu cầu được chấp thuận cần có thời gian, nhưng rất đáng giá. Hãy bắt đầu từ những việc nhỏ:

• Hãy nói không với yêu cầu không phù hợp với ưu tiên của bạn.
• Hãy chấp nhận rủi ro, ngay cả khi bạn sợ thất bại.
• Hãy ăn mừng chiến thắng mà không cần sự công nhận của người khác.

Mỗi bước bạn thực hiện đều củng cố ý tưởng rằng giá trị của bạn không phụ thuộc vào ý kiến của người khác. Bạn đủ tốt, chỉ cần bạn là chính mình.

Kết luận: Sống vì chính mình
Phê bình là điều không thể tránh khỏi, nhưng nó không nhất thiết phải kiểm soát bạn. Bằng cách học cách đánh giá phản hồi, phản hồi một cách chu đáo và xây dựng khả năng phục hồi, bạn có thể giải thoát bản thân khỏi cái bẫy sống để được người khác chấp thuận.

Vì vậy, lần tới khi ai đó đưa ra ý kiến không mong muốn, hãy nhớ rằng: Lời nói của họ không định nghĩa bạn. Bạn định nghĩa bạn. Và đó là sức mạnh không ai có thể tước đoạt được.