Theo dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi), chính quyền địa phương ở đặc khu thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn tương ứng như của xã, phường.
Tại Điều 1, dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) quy định đơn vị hành chính được tổ chức thành 2 cấp, gồm có: Tỉnh, thành phố (gọi chung là cấp tỉnh); Xã, phường, đặc khu (gọi chung là cấp xã).
Khái niệm đặc khu được giải thích rõ là đơn vị hành chính ở hải đảo được thành lập phù hợp với quy mô dân số, diện tích tự nhiên, điều kiện địa lý, dân cư, yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh.
Dự luật dành riêng Mục 5 Chương IV với 2 điều (Điều 27 và Điều 28) để quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương ở đặc khu.
Theo đó, chính quyền địa phương ở đặc khu thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn tương ứng của chính quyền địa phương ở xã, phường.
Ngoài ra, dự luật cũng nêu rõ nhiệm vụ, quyền hạn cụ thể của chính quyền địa phương ở đặc khu có thể được quy định tại các văn bản quy phạm pháp luật khác.
Khoản 2 Điều 27 dự luật nêu: "Việc quy định nhiệm vụ, quyền hạn cụ thể cho chính quyền địa phương ở đặc khu trong các văn bản quy phạm pháp luật khác phải bảo đảm tăng cường quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm của các cơ quan nhà nước tại địa phương".
Theo dự luật, việc quy định trên là để bảo đảm chính quyền địa phương ở đặc khu linh hoạt, chủ động ứng phó khi có sự kiện, tình huống đột xuất, bất ngờ xảy ra nhằm bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ quốc gia trên các vùng biển, hải đảo; phát huy lợi thế, tiềm năng kinh tế biển, hội nhập kinh tế quốc tế, bảo đảm thu hút người dân ra sinh sống, bảo vệ và phát triển hải đảo.
Dự luật còn đề xuất nhiều quy định nhằm đẩy mạnh phân quyền, phân cấp, ủy quyền và áp dụng đặc thù đối với chính quyền địa phương ở đặc khu tại Điều 28.
Theo đó, căn cứ yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh và khả năng của chính quyền địa phương ở từng đặc khu, chính quyền địa phương cấp tỉnh đề xuất bổ sung nhiệm vụ, quyền hạn, tổ chức bộ máy cho chính quyền địa phương ở đặc khu.
Quy trình đề xuất là chính quyền địa phương cấp tỉnh trình Chính phủ xem xét theo thẩm quyền; hoặc để Chính phủ trình Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét theo thẩm quyền.
Ngoài ra, căn cứ phạm vi, thẩm quyền được giao, UBND, Chủ tịch UBND cấp tỉnh có trách nhiệm đẩy mạnh phân cấp, ủy quyền các nhiệm vụ, quyền hạn của mình cho chính quyền địa phương ở đặc khu thực hiện.
Dự luật còn có quy định thoáng cho chính quyền đặc khu khi tổ chức bầu cử. Theo đó, tại các hải đảo, do điều kiện mà không thể tổ chức được việc bầu cử đại biểu HĐND thì Thường trực HĐND cấp tỉnh chỉ định đại biểu HĐND, Chủ tịch HĐND, Phó Chủ tịch HĐND, Trưởng Ban của HĐND đặc khu; Chủ tịch UBND cấp tỉnh chỉ định Chủ tịch UBND, Phó Chủ tịch UBND, Ủy viên UBND đặc khu.
Tại Điều 1, dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) quy định đơn vị hành chính được tổ chức thành 2 cấp, gồm có: Tỉnh, thành phố (gọi chung là cấp tỉnh); Xã, phường, đặc khu (gọi chung là cấp xã).
Khái niệm đặc khu được giải thích rõ là đơn vị hành chính ở hải đảo được thành lập phù hợp với quy mô dân số, diện tích tự nhiên, điều kiện địa lý, dân cư, yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh.

Từ 1/7, Thổ Châu sẽ là 1 trong 13 đặc khu của cả nước (Ảnh: Phương Vũ).
Dự luật dành riêng Mục 5 Chương IV với 2 điều (Điều 27 và Điều 28) để quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương ở đặc khu.
Theo đó, chính quyền địa phương ở đặc khu thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn tương ứng của chính quyền địa phương ở xã, phường.
Ngoài ra, dự luật cũng nêu rõ nhiệm vụ, quyền hạn cụ thể của chính quyền địa phương ở đặc khu có thể được quy định tại các văn bản quy phạm pháp luật khác.
Khoản 2 Điều 27 dự luật nêu: "Việc quy định nhiệm vụ, quyền hạn cụ thể cho chính quyền địa phương ở đặc khu trong các văn bản quy phạm pháp luật khác phải bảo đảm tăng cường quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm của các cơ quan nhà nước tại địa phương".
Theo dự luật, việc quy định trên là để bảo đảm chính quyền địa phương ở đặc khu linh hoạt, chủ động ứng phó khi có sự kiện, tình huống đột xuất, bất ngờ xảy ra nhằm bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ quốc gia trên các vùng biển, hải đảo; phát huy lợi thế, tiềm năng kinh tế biển, hội nhập kinh tế quốc tế, bảo đảm thu hút người dân ra sinh sống, bảo vệ và phát triển hải đảo.
Dự luật còn đề xuất nhiều quy định nhằm đẩy mạnh phân quyền, phân cấp, ủy quyền và áp dụng đặc thù đối với chính quyền địa phương ở đặc khu tại Điều 28.
Theo đó, căn cứ yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh và khả năng của chính quyền địa phương ở từng đặc khu, chính quyền địa phương cấp tỉnh đề xuất bổ sung nhiệm vụ, quyền hạn, tổ chức bộ máy cho chính quyền địa phương ở đặc khu.
Quy trình đề xuất là chính quyền địa phương cấp tỉnh trình Chính phủ xem xét theo thẩm quyền; hoặc để Chính phủ trình Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét theo thẩm quyền.
Ngoài ra, căn cứ phạm vi, thẩm quyền được giao, UBND, Chủ tịch UBND cấp tỉnh có trách nhiệm đẩy mạnh phân cấp, ủy quyền các nhiệm vụ, quyền hạn của mình cho chính quyền địa phương ở đặc khu thực hiện.
Dự luật còn có quy định thoáng cho chính quyền đặc khu khi tổ chức bầu cử. Theo đó, tại các hải đảo, do điều kiện mà không thể tổ chức được việc bầu cử đại biểu HĐND thì Thường trực HĐND cấp tỉnh chỉ định đại biểu HĐND, Chủ tịch HĐND, Phó Chủ tịch HĐND, Trưởng Ban của HĐND đặc khu; Chủ tịch UBND cấp tỉnh chỉ định Chủ tịch UBND, Phó Chủ tịch UBND, Ủy viên UBND đặc khu.

Nguồn: Dân Trí