Cựu Thứ trưởng Bộ TN&MT và Chủ tịch Công ty Thái Dương hầu tòa trong đại án buôn lậu đất hiếm gây thất thoát hơn 736 tỷ đồng

[David Dũng]

TAND TP Hà Nội mở phiên xét xử sơ thẩm vụ án nghiêm trọng liên quan đến hoạt động khai thác trái phép và buôn lậu đất hiếm, với sự tham gia của 27 bị cáo, trong đó có ông Nguyễn Linh Ngọc – cựu Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) và ông Đoàn Văn Huấn – Chủ tịch HĐQT Công ty CP Thái Dương.

Cựu Thứ trưởng Nguyễn Linh Ngọc cùng đồng phạm.

Hàng loạt cựu quan chức hầu tòa

Ông Nguyễn Linh Ngọc bị truy tố về tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí”, cùng với nhiều cựu lãnh đạo ngành tài nguyên như:

• Nguyễn Văn Thuấn – cựu Tổng cục trưởng Tổng cục Địa chất và Khoáng sản,
• Hoàng Văn Khoa – cựu Vụ trưởng Vụ Khoáng sản,
• Hồ Đức Hợp – cựu Giám đốc Sở TN&MT tỉnh Yên Bái,
• Và các cán bộ khác từng giữ vai trò quan trọng trong công tác quản lý khoáng sản.

Bên cạnh đó, bị cáo Đoàn Văn Huấn và nhiều nhân sự của Công ty Thái Dương bị cáo buộc hàng loạt tội danh nặng như: “Vi phạm quy định về thăm dò, khai thác tài nguyên”; “Buôn lậu”; “Gây ô nhiễm môi trường”; “Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng”…

Phiên tòa kéo dài 10 ngày, xét xử đại án gây thất thoát hơn 736 tỷ đồng

Theo cáo trạng, vụ án bắt nguồn từ quá trình cấp phép và quản lý hoạt động khai thác đất hiếm tại mỏ Yên Phú (Yên Bái). Dù chưa hội đủ điều kiện theo quy định của Luật Khoáng sản, Công ty Thái Dương vẫn được Bộ TN&MT cấp phép khai thác vào năm 2013.

Dự án có tổng mức đầu tư gần 2.000 tỷ đồng, nhưng Công ty Thái Dương chỉ có 200 tỷ vốn chủ sở hữu, không đáp ứng yêu cầu vốn tối thiểu 30%. Ngoài ra, doanh nghiệp cũng không hoàn thiện dự án chế biến sâu theo quy định mà trực tiếp xuất bán quặng thô ra nước ngoài, chủ yếu sang Trung Quốc.

Viện kiểm sát xác định hành vi thiếu trách nhiệm và buông lỏng quản lý của nhiều cán bộ đã tạo điều kiện cho doanh nghiệp khai thác trái phép, gây thất thoát ngân sách hơn 736 tỷ đồng.

Thừa nhận sai phạm, khai nhận "bôi trơn"

Tại cơ quan điều tra, bị cáo Nguyễn Linh Ngọc thừa nhận đã ký giấy phép dù biết rõ Công ty Thái Dương không đủ điều kiện. Ông cho rằng đã nghiên cứu hồ sơ do Tổng cục Địa chất và Khoáng sản trình và nhận thức được rủi ro, nhưng vẫn phê duyệt, từ đó tạo tiền đề cho hành vi sai phạm của doanh nghiệp.


Trong khi đó, bị cáo Nguyễn Văn Thuấn – cựu Tổng cục trưởng – khai đã nhận 500 triệu đồng từ ông Huấn như một khoản “cảm ơn” trong quá trình giúp Công ty Thái Dương xin giấy phép.

Sở TN&MT Yên Bái bị tố tiếp tay cho sai phạm

Ngoài việc cấp phép sai quy định, điều tra còn làm rõ vai trò tiếp tay từ Sở TN&MT Yên Bái. Sau khi được cấp phép, Công ty Thái Dương không thực hiện nghĩa vụ chế biến sâu mà vẫn tiếp tục khai thác và bán quặng thô. Tuy nhiên, Sở không thanh tra, kiểm tra hay có biện pháp xử lý, thậm chí báo cáo sai sự thật để doanh nghiệp được gia hạn giấy phép.

Hệ thống sổ sách kép, trốn thuế hàng tỷ đồng

Cáo trạng cũng chỉ ra ông Đoàn Văn Huấn đã chỉ đạo lập hai hệ thống sổ sách kế toán riêng biệt, giúp công ty trốn hơn 9,6 tỷ đồng tiền thuế. Đây là một trong những hành vi vi phạm có tổ chức, mang tính hệ thống và gây thiệt hại lớn cho ngân sách Nhà nước.

---

Phiên tòa thu hút sự chú ý dư luận​

Với quy mô sai phạm lớn, liên quan đến tài nguyên chiến lược đất hiếm và nhiều cán bộ cấp cao, phiên tòa dự kiến kéo dài trong 10 ngày đã thu hút sự quan tâm đặc biệt của dư luận. Hội đồng xét xử do Thẩm phán Trần Nam Hà làm chủ tọa, cùng với sự tham gia của 5 kiểm sát viên đến từ Viện KSND TP Hà Nội và Viện KSND Tối cao.


Vụ án không chỉ là lời cảnh báo về những “lỗ hổng” trong công tác quản lý khoáng sản mà còn phản ánh sự cần thiết phải siết chặt kỷ luật – kỷ cương, đặc biệt trong lĩnh vực có nguy cơ tham nhũng cao như tài nguyên và môi trường.

 

[Thinh Duc]

Lợi dụng chức vụ, quyền hạn nhà nước và nhân dân giao cho để trục lợi ( ăn hối lộ) của các bị can này phải bị xử phạt thật nghiêm khác . Các loại đất hiếm là tài nguyên quý giá và giữ lợi thế chiến lược chính trị, kinh tế, thương mại của quốc gia . Họ đã ăn cắp và bán tài nguyên quý hiếm này cho nước ngoài cũng là hành động cực kỳ hiểm , làm hại nước .