Thanh Hải Lucky
Thanh Hải Lucky
Đề văn kỳ thi học sinh giỏi lớp 12 tại TPHCM năm nay, lần đầu tiên áp dụng chương trình Giáo dục Phổ thông 2018, đã gây ra một làn sóng dư luận mạnh mẽ bởi sự mới lạ và sáng tạo, được nhiều người ví von là "đỉnh nóc, kịch trần, bay phấp phới." Đây là một đề thi mang tính thử nghiệm, đột phá và đánh dấu một bước chuyển mình trong cách xây dựng và tổ chức đề thi môn văn.
Lý do chính khiến đề thi này được đánh giá cao chính là sự đổi mới trong cách tiếp cận và cách ra đề. Thay vì đưa ra những câu hỏi lý thuyết khô khan, truyền thống, đề thi lần này đã sử dụng một loạt bình luận trên Facebook của một câu lạc bộ, tạo ra một không gian mở để thí sinh có thể tự do suy nghĩ và thể hiện quan điểm cá nhân về vấn đề "bước khỏi lối mòn". Việc đưa các ngữ liệu hiện đại, gần gũi với cuộc sống thực tế vào trong đề thi không chỉ khiến đề văn trở nên sinh động mà còn phản ánh sự thay đổi trong xã hội, khi mà các bạn trẻ ngày nay thường xuyên sử dụng mạng xã hội để bày tỏ ý kiến, quan điểm.
Nhiều ý kiến đánh giá đề thi môn văn mới lạ, sáng tạo ngay trong kỳ thi đầu tiên theo chương trình Giáo dục Phổ thông 2018. "Đỉnh nóc, kịch trần, bay phấp phới" là cảm xúc, sự phấn kích của nhiều người trước đề văn này.
Đề văn đưa ra nhiều ngữ liệu là loạt bình luận trên trang Faceboook của một câu lạc bộ và bàn luận về chủ đề "bước khỏi lối mòn".
Khác với đề văn truyền thống, các ngữ liệu được trình bày chia theo từng ô nhỏ như đang lướt trên diễn đàn mạng xã hội với các nội dung như dám bị ghét; câu chuyện của một tiến sĩ về bước khỏi lối mòn; sự xuất hiện của AI: bạn hay thù?; tiếng yêu trong đoạn đầu bài thơ Nguồn gốc từ ngữ của Xuân Quỳnh.
Từ đó, đề yêu cầu thí sinh viết bài văn nghị luận xã hội về một trong những vấn đề mà các ngữ liệu gợi ra như bước khỏi lối mòn trong cách đánh giá về sự tiến bộ; bước khỏi lối mòn trong cách tìm hiểu thiên nhiên; bước khỏi lối mòn trong suy nghĩ về trí tuệ nhân tạo;...
Ở phần nghị luận văn học, đề yêu cầu thí sinh viết bài văn nghị luận phân tích, đánh giá những nét đặc sắc về nội dung và hình thức của đoạn đầu bài thơ Nguồn gốc từ ngữ (Xuân Quỳnh).
Từ đó trả lời câu hỏi: Phải chăng một trong những giá trị của tác phẩm văn học đặc sắc là giúp người đọc bước khỏi lối mòn?
Đọc đề thi học sinh giỏi văn lớp 12 của TPHCM, ThS Trần Lê Duy, giảng viên Khoa ngữ văn, Trường Đại học Sư phạm TPHCM, ví đề thi này "đỉnh nóc, kịch trần" vì sự mới lạ, sáng tạo mà vẫn đáp ứng được những yêu cầu cần đạt của Chương trình Giáo dục phổ thông 2018.
Theo ông Duy, đây là kỳ thi học sinh giỏi đầu tiên theo chương trình mới, việc đề thi đáp ứng được yêu cầu cần đạt của chương trình là thách thức không nhỏ.
Nhưng có thể thấy đề thi đã có sự đổi mới bám vào các yêu cầu cần đạt của chương trình mới, nâng mức độ tư duy để đánh giá học sinh giỏi, tránh được tình trạng "học một đằng, thi một nẻo" hay việc biến kỳ thi học sinh giỏi thành việc nhồi nhét các kiến thức hàn lâm trên đại học xuống cho học sinh.
Câu nghị luận xã hội là kiểu bài nghị luận về một vấn đề xã hội; câu nghị luận văn học là kiểu bài phân tích, đánh giá tác phẩm văn học, thêm phần mở rộng nâng cao là suy nghĩ, liên hệ vấn đề văn học với cuộc sống của các em.
ThS Trần Lê Duy, tính thẩm mỹ của đề với chủ đề chung "bước khỏi lối mòn" hay, giàu sức gợi, giàu tính thẩm mỹ. Về hình thức, đề mới lạ, sáng tạo (dưới dạng một diễn đàn), gợi sự tranh biện. Quan trọng là định hướng đề thể hiện rất rõ ở câu lệnh.
Người đọc lướt qua có thể nghĩ ngữ liệu nhiều, gây rối nhưng thực ra định hướng đề trong câu lệnh đã rất rõ ràng, khoa học. Học sinh có thể đọc lướt các ngữ liệu mà vẫn xác định được hướng làm và triển khai đúng yêu cầu đề.
Câu hỏi của đề thi "bước khỏi lối mòn" không chỉ yêu cầu học sinh thể hiện kiến thức, khả năng phân tích văn học mà còn đòi hỏi sự sáng tạo, sự nhạy bén trong việc cảm nhận xã hội, cuộc sống xung quanh. Đó là một thử thách lớn đối với học sinh, nhưng cũng là cơ hội để họ thể hiện năng lực tư duy độc lập và không ngừng đổi mới. Việc đề thi kết hợp với mạng xã hội, nền tảng giao tiếp phổ biến hiện nay, càng làm tăng tính thời sự và tính gần gũi của đề thi.
Ngoài ra, sự mới lạ của đề văn còn thể hiện ở cách thức ra đề mang tính mở rộng. Những bình luận trên Facebook không chỉ là những dòng trạng thái đơn giản, mà mỗi câu chữ đều chứa đựng một thông điệp, một quan điểm cần được thí sinh hiểu và phân tích một cách sâu sắc. Thí sinh không chỉ học thuộc kiến thức, mà phải có khả năng suy luận, phân tích, đánh giá và đưa ra lập luận của riêng mình. Đây là một yếu tố quan trọng trong việc phát triển tư duy phản biện, một kỹ năng cần thiết trong thời đại ngày nay.
Với sự thay đổi này, kỳ thi học sinh giỏi môn Văn đã mở ra một không gian mới cho học sinh, khuyến khích sự sáng tạo và khả năng làm chủ tư duy, đồng thời tạo điều kiện để các em không chỉ học văn, mà còn học cách nhìn nhận và giải quyết các vấn đề trong xã hội. Cách ra đề này không chỉ tạo nên sự thú vị, hấp dẫn mà còn giúp học sinh nhận thức rõ hơn về sự thay đổi trong giáo dục và trong cuộc sống.
Tóm lại, đề thi văn năm nay không chỉ đơn giản là một bài kiểm tra kiến thức mà là một cuộc thử nghiệm đầy sáng tạo, khuyến khích học sinh bước ra khỏi những lối mòn, không chỉ trong việc học mà còn trong tư duy và cách nhìn nhận về thế giới xung quanh. Đó là lý do vì sao đề thi được nhiều người đánh giá là "đỉnh nóc, kịch trần, bay phấp phới" trong sự mới lạ và sáng tạo.
g 2018.
Lý do chính khiến đề thi này được đánh giá cao chính là sự đổi mới trong cách tiếp cận và cách ra đề. Thay vì đưa ra những câu hỏi lý thuyết khô khan, truyền thống, đề thi lần này đã sử dụng một loạt bình luận trên Facebook của một câu lạc bộ, tạo ra một không gian mở để thí sinh có thể tự do suy nghĩ và thể hiện quan điểm cá nhân về vấn đề "bước khỏi lối mòn". Việc đưa các ngữ liệu hiện đại, gần gũi với cuộc sống thực tế vào trong đề thi không chỉ khiến đề văn trở nên sinh động mà còn phản ánh sự thay đổi trong xã hội, khi mà các bạn trẻ ngày nay thường xuyên sử dụng mạng xã hội để bày tỏ ý kiến, quan điểm.
Nhiều ý kiến đánh giá đề thi môn văn mới lạ, sáng tạo ngay trong kỳ thi đầu tiên theo chương trình Giáo dục Phổ thông 2018. "Đỉnh nóc, kịch trần, bay phấp phới" là cảm xúc, sự phấn kích của nhiều người trước đề văn này.
Đề văn đưa ra nhiều ngữ liệu là loạt bình luận trên trang Faceboook của một câu lạc bộ và bàn luận về chủ đề "bước khỏi lối mòn".


Khác với đề văn truyền thống, các ngữ liệu được trình bày chia theo từng ô nhỏ như đang lướt trên diễn đàn mạng xã hội với các nội dung như dám bị ghét; câu chuyện của một tiến sĩ về bước khỏi lối mòn; sự xuất hiện của AI: bạn hay thù?; tiếng yêu trong đoạn đầu bài thơ Nguồn gốc từ ngữ của Xuân Quỳnh.
Từ đó, đề yêu cầu thí sinh viết bài văn nghị luận xã hội về một trong những vấn đề mà các ngữ liệu gợi ra như bước khỏi lối mòn trong cách đánh giá về sự tiến bộ; bước khỏi lối mòn trong cách tìm hiểu thiên nhiên; bước khỏi lối mòn trong suy nghĩ về trí tuệ nhân tạo;...
Ở phần nghị luận văn học, đề yêu cầu thí sinh viết bài văn nghị luận phân tích, đánh giá những nét đặc sắc về nội dung và hình thức của đoạn đầu bài thơ Nguồn gốc từ ngữ (Xuân Quỳnh).
Từ đó trả lời câu hỏi: Phải chăng một trong những giá trị của tác phẩm văn học đặc sắc là giúp người đọc bước khỏi lối mòn?
Đọc đề thi học sinh giỏi văn lớp 12 của TPHCM, ThS Trần Lê Duy, giảng viên Khoa ngữ văn, Trường Đại học Sư phạm TPHCM, ví đề thi này "đỉnh nóc, kịch trần" vì sự mới lạ, sáng tạo mà vẫn đáp ứng được những yêu cầu cần đạt của Chương trình Giáo dục phổ thông 2018.
Theo ông Duy, đây là kỳ thi học sinh giỏi đầu tiên theo chương trình mới, việc đề thi đáp ứng được yêu cầu cần đạt của chương trình là thách thức không nhỏ.
Nhưng có thể thấy đề thi đã có sự đổi mới bám vào các yêu cầu cần đạt của chương trình mới, nâng mức độ tư duy để đánh giá học sinh giỏi, tránh được tình trạng "học một đằng, thi một nẻo" hay việc biến kỳ thi học sinh giỏi thành việc nhồi nhét các kiến thức hàn lâm trên đại học xuống cho học sinh.
Câu nghị luận xã hội là kiểu bài nghị luận về một vấn đề xã hội; câu nghị luận văn học là kiểu bài phân tích, đánh giá tác phẩm văn học, thêm phần mở rộng nâng cao là suy nghĩ, liên hệ vấn đề văn học với cuộc sống của các em.
ThS Trần Lê Duy, tính thẩm mỹ của đề với chủ đề chung "bước khỏi lối mòn" hay, giàu sức gợi, giàu tính thẩm mỹ. Về hình thức, đề mới lạ, sáng tạo (dưới dạng một diễn đàn), gợi sự tranh biện. Quan trọng là định hướng đề thể hiện rất rõ ở câu lệnh.
Người đọc lướt qua có thể nghĩ ngữ liệu nhiều, gây rối nhưng thực ra định hướng đề trong câu lệnh đã rất rõ ràng, khoa học. Học sinh có thể đọc lướt các ngữ liệu mà vẫn xác định được hướng làm và triển khai đúng yêu cầu đề.
Câu hỏi của đề thi "bước khỏi lối mòn" không chỉ yêu cầu học sinh thể hiện kiến thức, khả năng phân tích văn học mà còn đòi hỏi sự sáng tạo, sự nhạy bén trong việc cảm nhận xã hội, cuộc sống xung quanh. Đó là một thử thách lớn đối với học sinh, nhưng cũng là cơ hội để họ thể hiện năng lực tư duy độc lập và không ngừng đổi mới. Việc đề thi kết hợp với mạng xã hội, nền tảng giao tiếp phổ biến hiện nay, càng làm tăng tính thời sự và tính gần gũi của đề thi.
Ngoài ra, sự mới lạ của đề văn còn thể hiện ở cách thức ra đề mang tính mở rộng. Những bình luận trên Facebook không chỉ là những dòng trạng thái đơn giản, mà mỗi câu chữ đều chứa đựng một thông điệp, một quan điểm cần được thí sinh hiểu và phân tích một cách sâu sắc. Thí sinh không chỉ học thuộc kiến thức, mà phải có khả năng suy luận, phân tích, đánh giá và đưa ra lập luận của riêng mình. Đây là một yếu tố quan trọng trong việc phát triển tư duy phản biện, một kỹ năng cần thiết trong thời đại ngày nay.
Với sự thay đổi này, kỳ thi học sinh giỏi môn Văn đã mở ra một không gian mới cho học sinh, khuyến khích sự sáng tạo và khả năng làm chủ tư duy, đồng thời tạo điều kiện để các em không chỉ học văn, mà còn học cách nhìn nhận và giải quyết các vấn đề trong xã hội. Cách ra đề này không chỉ tạo nên sự thú vị, hấp dẫn mà còn giúp học sinh nhận thức rõ hơn về sự thay đổi trong giáo dục và trong cuộc sống.
Tóm lại, đề thi văn năm nay không chỉ đơn giản là một bài kiểm tra kiến thức mà là một cuộc thử nghiệm đầy sáng tạo, khuyến khích học sinh bước ra khỏi những lối mòn, không chỉ trong việc học mà còn trong tư duy và cách nhìn nhận về thế giới xung quanh. Đó là lý do vì sao đề thi được nhiều người đánh giá là "đỉnh nóc, kịch trần, bay phấp phới" trong sự mới lạ và sáng tạo.
g 2018.