Đoạn Video
Ảnh
Sau hơn một thập kỷ kiên trì vận động, quốc gia Đông Ti-mo (Timor-Leste) đã chính thức trở thành thành viên thứ 11 của Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) vào ngày 26/10. Sự kiện này đánh dấu một cột mốc quan trọng trong lịch sử ngoại giao và hội nhập khu vực của quốc gia non trẻ, mở ra cơ hội nâng cao vị thế và mở rộng hợp tác với các quốc gia Đông Nam Á.
Đông Ti-mo (Timor-Leste), với diện tích khoảng 15.000 km² và dân số khoảng 1,4 triệu người, là một trong những quốc gia trẻ nhất thế giới. Thủ đô Dili, trung tâm hành chính và kinh tế, là điểm kết nối quan trọng cho các hoạt động quốc tế. Lịch sử quốc gia gắn liền với thời kỳ thuộc địa Bồ Đào Nha, giúp tiếng Bồ Đào Nha trở thành một trong hai ngôn ngữ chính thức bên cạnh tiếng Tetum. Nền kinh tế Đông Ti-mo dựa phần lớn vào trữ lượng dầu mỏ, khí đốt tự nhiên và ngành cà phê lâu đời, mặt hàng xuất khẩu quan trọng, đóng vai trò quan trọng trong sinh kế của nhiều cộng đồng nông dân.
(Từ trái qua, Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim, Thủ tướng Timor-Leste Xanana Gusmao và Tổng thư ký ASEAN Kao Kim Hourn tại lễ ký Tuyên bố Kết nạp Timor-Leste vào ASEAN ở Kuala Lumpur ngày 26/10. Ảnh: Reuters.)
Hành trình gia nhập ASEAN bắt đầu ngay sau khi Đông Ti-mo (Timor-Leste) tuyên bố độc lập vào năm 2002. Giới lãnh đạo nước này tuyên bố đây là một “quyết định chiến lược” nhằm tăng cường sự hội nhập khu vực và nâng cao vị thế ngoại giao. Đông Ti-mo nộp đơn xin gia nhập từ năm 2011 và trải qua nhiều bước đánh giá, kiểm tra để đáp ứng các điều kiện và nghĩa vụ của khối, trong đó gồm ba trụ cột chính: chính trị – an ninh, kinh tế và văn hóa – xã hội.
Trong những năm đầu, tiến trình này gặp nhiều thách thức. Nền kinh tế còn non trẻ của Đông Ti-mo từng khiến một số quốc gia thành viên e ngại về khả năng hội nhập. Năm 2015, Đông Ti-mo hoàn tất ba yêu cầu cơ bản để trở thành thành viên chính thức: xác nhận vị trí địa lý thuộc Đông Nam Á, được tất cả quốc gia thành viên ASEAN công nhận, và mở đại sứ quán tại tất cả các nước thành viên. Trước khi trở thành thành viên chính thức, quốc gia này giữ vai trò quan sát viên, chủ động tham gia các hoạt động của khối.
(Vị trí Timor-Leste. Đồ họa: Vecteezy.)
Phát biểu tại Hội nghị Cấp cao ASEAN ở Kuala Lumpur, Thủ tướng Đông Ti-mo, Kay Rala Xanana Gusmao gọi việc gia nhập ASEAN là “dấu mốc lịch sử”, thể hiện khát vọng hội nhập và hợp tác của đất nước. Tổng thống Jose Ramos-Horta nhấn mạnh nước này sẽ là “người bạn trung thành và vững chắc của ASEAN”, cam kết đóng góp cho hòa bình, ổn định và tình hữu nghị trong khu vực. Ông cũng thừa nhận những hạn chế còn tồn tại, đồng thời khẳng định Đông Ti-mo sẽ nỗ lực cải thiện năng lực và thực hiện các nghĩa vụ thành viên qua từng năm.
Đại sứ Tôn Thị Ngọc Hương, Trưởng phái đoàn Việt Nam tại ASEAN, đánh giá Đông Ti-mo đã thể hiện quyết tâm mạnh mẽ trong việc hoàn thiện thể chế, hoàn tất thủ tục pháp lý và chủ động tham gia các hoạt động của khối. Việc kết nạp Đông Ti-mo không chỉ mở rộng không gian địa chính trị và kinh tế của ASEAN, mà còn minh chứng cho tinh thần gắn kết, chia sẻ trong quá trình phát triển khu vực.
(Các nhà lãnh đạo ASEAN tại lễ kết nạp Timor-Leste ở Kuala Lumpur (Malaysia) ngày 26.10.2025.)
Các chuyên gia nhận định, tư cách thành viên ASEAN mang lại cho Đông Ti-mo cơ hội hội nhập kinh tế sâu hơn, nâng cao vị thế ngoại giao và tham gia tích cực vào các khuôn khổ hợp tác khu vực. Với khối ASEAN, việc kết nạp thành viên thứ 11 là bước củng cố tính chính danh, uy tín và tính bao trùm, hướng tới xây dựng một cộng đồng Đông Nam Á thống nhất, nơi các quốc gia cùng nhau kiến tạo tương lai chung.
Đông Ti-mo (Timor-Leste), với diện tích khoảng 15.000 km² và dân số khoảng 1,4 triệu người, là một trong những quốc gia trẻ nhất thế giới. Thủ đô Dili, trung tâm hành chính và kinh tế, là điểm kết nối quan trọng cho các hoạt động quốc tế. Lịch sử quốc gia gắn liền với thời kỳ thuộc địa Bồ Đào Nha, giúp tiếng Bồ Đào Nha trở thành một trong hai ngôn ngữ chính thức bên cạnh tiếng Tetum. Nền kinh tế Đông Ti-mo dựa phần lớn vào trữ lượng dầu mỏ, khí đốt tự nhiên và ngành cà phê lâu đời, mặt hàng xuất khẩu quan trọng, đóng vai trò quan trọng trong sinh kế của nhiều cộng đồng nông dân.
(Từ trái qua, Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim, Thủ tướng Timor-Leste Xanana Gusmao và Tổng thư ký ASEAN Kao Kim Hourn tại lễ ký Tuyên bố Kết nạp Timor-Leste vào ASEAN ở Kuala Lumpur ngày 26/10. Ảnh: Reuters.)
Hành trình gia nhập ASEAN bắt đầu ngay sau khi Đông Ti-mo (Timor-Leste) tuyên bố độc lập vào năm 2002. Giới lãnh đạo nước này tuyên bố đây là một “quyết định chiến lược” nhằm tăng cường sự hội nhập khu vực và nâng cao vị thế ngoại giao. Đông Ti-mo nộp đơn xin gia nhập từ năm 2011 và trải qua nhiều bước đánh giá, kiểm tra để đáp ứng các điều kiện và nghĩa vụ của khối, trong đó gồm ba trụ cột chính: chính trị – an ninh, kinh tế và văn hóa – xã hội.
Trong những năm đầu, tiến trình này gặp nhiều thách thức. Nền kinh tế còn non trẻ của Đông Ti-mo từng khiến một số quốc gia thành viên e ngại về khả năng hội nhập. Năm 2015, Đông Ti-mo hoàn tất ba yêu cầu cơ bản để trở thành thành viên chính thức: xác nhận vị trí địa lý thuộc Đông Nam Á, được tất cả quốc gia thành viên ASEAN công nhận, và mở đại sứ quán tại tất cả các nước thành viên. Trước khi trở thành thành viên chính thức, quốc gia này giữ vai trò quan sát viên, chủ động tham gia các hoạt động của khối.
(Vị trí Timor-Leste. Đồ họa: Vecteezy.)
Phát biểu tại Hội nghị Cấp cao ASEAN ở Kuala Lumpur, Thủ tướng Đông Ti-mo, Kay Rala Xanana Gusmao gọi việc gia nhập ASEAN là “dấu mốc lịch sử”, thể hiện khát vọng hội nhập và hợp tác của đất nước. Tổng thống Jose Ramos-Horta nhấn mạnh nước này sẽ là “người bạn trung thành và vững chắc của ASEAN”, cam kết đóng góp cho hòa bình, ổn định và tình hữu nghị trong khu vực. Ông cũng thừa nhận những hạn chế còn tồn tại, đồng thời khẳng định Đông Ti-mo sẽ nỗ lực cải thiện năng lực và thực hiện các nghĩa vụ thành viên qua từng năm.
Đại sứ Tôn Thị Ngọc Hương, Trưởng phái đoàn Việt Nam tại ASEAN, đánh giá Đông Ti-mo đã thể hiện quyết tâm mạnh mẽ trong việc hoàn thiện thể chế, hoàn tất thủ tục pháp lý và chủ động tham gia các hoạt động của khối. Việc kết nạp Đông Ti-mo không chỉ mở rộng không gian địa chính trị và kinh tế của ASEAN, mà còn minh chứng cho tinh thần gắn kết, chia sẻ trong quá trình phát triển khu vực.
(Các nhà lãnh đạo ASEAN tại lễ kết nạp Timor-Leste ở Kuala Lumpur (Malaysia) ngày 26.10.2025.)
Các chuyên gia nhận định, tư cách thành viên ASEAN mang lại cho Đông Ti-mo cơ hội hội nhập kinh tế sâu hơn, nâng cao vị thế ngoại giao và tham gia tích cực vào các khuôn khổ hợp tác khu vực. Với khối ASEAN, việc kết nạp thành viên thứ 11 là bước củng cố tính chính danh, uy tín và tính bao trùm, hướng tới xây dựng một cộng đồng Đông Nam Á thống nhất, nơi các quốc gia cùng nhau kiến tạo tương lai chung.
