Đoạn Video
Ảnh
Spring Hill
Thành viên nổi tiếng
Ghế an toàn cho trẻ em đang trở thành "tâm điểm" bàn luận trên mạng xã hội trong những ngày qua và nhiều người chưa biết lựa chọn loại nào để đúng quy định.
Theo Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ, từ 1/1/2026, người lái xe phải sử dụng, hướng dẫn sử dụng thiết bị an toàn phù hợp cho trẻ em dưới 10 tuổi và có chiều cao dưới 1,35m khi ngồi trên xe. Vi phạm sẽ bị phạt tiền từ 800.000-1.000.000 đồng.
Ngay lập tức, câu chuyện "ghế an toàn cho trẻ em" nhận được sự quan tâm của nhiều người. Tuy nhiên, theo tìm hiểu của PV VietNamNet, nhiều người có thể đang có sự hiểu nhầm về quy định này.
Quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia QCVN 123:2024/BGTVT kèm theo Thông tư 48/2024/TT-BGTVT giải thích, thiết bị an toàn cho trẻ em là thiết bị có khả năng bảo đảm an toàn cho trẻ em ở tư thế ngồi hoặc nằm trên xe ô tô, được thiết kế để giảm nguy cơ chấn thương cho người dùng trong trường hợp xảy ra va chạm hoặc xe ô tô giảm tốc độ đột ngột bằng cách hạn chế sự di chuyển của cơ thể trẻ em.
Thiết bị này bao gồm tổng thể các bộ phận ghế, dây đai, khóa an toàn, thiết bị điều chỉnh, các điểm neo (ISOFIX) và các phụ kiện khác như nôi, tấm chắn va chạm; có khả năng lắp đặt chắc chắn lên xe ô tô.
Còn theo thông tin từ trang Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia, PGS.TS Phạm Việt Cường - Giám đốc trung tâm Nghiên cứu chính sách và Phòng chống chấn thương, Trường Đại học Y tế Công Cộng cho biết, thiết bị an toàn cho trẻ em trên ô tô có thể bao gồm một số loại cụ thể: Nôi cho trẻ sơ sinh (thường dưới 2 tuổi); Ghế trẻ em nhỏ (cho trẻ từ 2–6 tuổi); Ghế nâng và đệm nâng (cho trẻ từ 6–10 tuổi).
Như vậy, điều này có nghĩa ghế trẻ em chỉ một trong nhiều thiết bị an toàn phù hợp cho trẻ em trên ô tô và Luật cũng không nêu cụ thể "thiết bị an toàn phù hợp cho trẻ em" là ghế trẻ em.
Cũng theo QCVN 123:2024/BGTVT, quy định chung đối với thiết bị an toàn cho trẻ em phải phù hợp để lắp đặt lên xe ô tô, không có cạnh sắc hoặc phần nhô gây hư hại quần áo hay vỏ bọc ghế, các bộ phận cứng không được làm mòn dây đai tại điểm tiếp xúc, chỉ tháo được bằng các dụng cụ chuyên dụng để tránh nguy cơ lắp đặt sai và sử dụng không đúng cách.
Phân loại thiết bị an toàn cho trẻ em
Bên cạnh đó, một trong những điểm cốt lõi của quy chuẩn này là việc phân loại thiết bị dựa trên cân nặng của trẻ, thay vì chỉ dựa vào độ tuổi như thói quen ước lượng của nhiều bậc phụ huynh.
Các thiết bị an toàn cho trẻ em được khuyên dùng theo từng lứa tuổi tại Việt Nam. Ảnh: Ủy ban An toàn giao thông quốc gia
Theo quy chuẩn, các thiết bị an toàn được chia thành 5 nhóm khối lượng chính:
- Nhóm 0: Dành cho trẻ sơ sinh đến khoảng 6-9 tháng tuổi, dưới 10kg. Thiết bị thường là loại nôi xách tay hoặc ghế dạng vỏ sò, bắt buộc lắp quay ngược chiều xe để bảo vệ đầu và cổ.
- Nhóm 0+: Mở rộng hơn so với nhóm 0, dành cho trẻ từ 12-15 tháng, dưới 13kg, vẫn là loại nôi xách tay và yêu cầu lắp quay ngược.
- Nhóm I: Dành cho trẻ em có cân nặng từ 9-18kg, tương ứng với trẻ từ khoảng 1-4 tuổi. Thiết bị là loại ghế ngồi quay mặt về phía trước, có dây đai 5 điểm tích hợp sẵn trên ghế trẻ em cố định tại vai, hông và giữa hai chân, giúp thân trẻ không bị trượt khi phanh gấp.
- Nhóm II: Dành cho trẻ có cân nặng từ 15-25kg, tương ứng với trẻ từ khoảng 4-7 tuổi. Ở nhóm này, thiết bị thường là ghế nâng có tựa lưng. Hệ thống dây đai 5 điểm của ghế trẻ em có thể được loại bỏ, thay vào đó trẻ sẽ sử dụng dây đai an toàn 3 điểm của người lớn trên xe ô tô để cố định cả người và ghế.
- Nhóm III: Dành cho trẻ có cân nặng từ 22-36kg, tương ứng độ tuổi từ 6-10 tuổi nhưng chưa đủ chiều cao 1,35m để dùng dây đai an toàn trực tiếp. Thiết bị phổ biến dùng cho nhóm này là đệm nâng không tựa lưng. Mục đích chính là nâng cơ thể trẻ lên cao để dây đai an toàn của xe vắt qua đúng xương chậu và xương vai, tránh tình trạng dây thắt vào bụng hoặc cổ gây nguy hiểm.
Quy định về lắp đặt và những lưu ý "sống còn"
QCVN 123:2024/BGTVT không chỉ đưa ra những quy chuẩn về chất lượng ghế mà còn về hướng dẫn sử dụng. Một thiết bị đạt chuẩn nhưng lắp đặt sai cách sẽ trở nên vô dụng. Hiện có hai phương pháp lắp phổ biến là hệ thống ISOFIX và dây an toàn của xe.
Hệ thống ISOFIX sử dụng chốt kim loại gắn trực tiếp vào khung ghế ô tô. Đây là tiêu chuẩn quốc tế về điểm kết nối ghế trẻ em trên ô tô phổ biến tại châu Âu và được chấp nhận trong QCVN 123:2024/BGTVT. Quy chuẩn khuyến khích các thiết bị sử dụng chốt ISOFIX để giảm thiểu rủi ro lắp đặt sai so với việc dùng dây đai an toàn để cố định ghế.
Quy định cũng nói rõ không được phép lắp ghế trẻ em ở khu vực ghế phụ phía trước. Vì khi túi khí tại vị trí này chưa bị vô hiệu hóa, lực bung của túi khí có thể gây chấn thương sọ não hoặc tử vong cho trẻ.
Ngoài ra, trên mỗi thiết bị đạt chuẩn, các nhà sản xuất đều có nhãn cố định thể hiện rõ cân nặng và chiều cao của trẻ, hướng lắp và các cảnh báo an toàn. Nếu thiết bị không có nhãn, cảnh báo và hướng dẫn lắp đặt cụ thể thì đó có thể là sản phẩm không đạt yêu cầu kỹ thuật.
Theo Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ, từ 1/1/2026, người lái xe phải sử dụng, hướng dẫn sử dụng thiết bị an toàn phù hợp cho trẻ em dưới 10 tuổi và có chiều cao dưới 1,35m khi ngồi trên xe. Vi phạm sẽ bị phạt tiền từ 800.000-1.000.000 đồng.
Ngay lập tức, câu chuyện "ghế an toàn cho trẻ em" nhận được sự quan tâm của nhiều người. Tuy nhiên, theo tìm hiểu của PV VietNamNet, nhiều người có thể đang có sự hiểu nhầm về quy định này.
Thiết bị an toàn cho trẻ em trên ô tô có nhiều loại và ghế trẻ em là một trong số đó. Ảnh: Chicco
Quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia QCVN 123:2024/BGTVT kèm theo Thông tư 48/2024/TT-BGTVT giải thích, thiết bị an toàn cho trẻ em là thiết bị có khả năng bảo đảm an toàn cho trẻ em ở tư thế ngồi hoặc nằm trên xe ô tô, được thiết kế để giảm nguy cơ chấn thương cho người dùng trong trường hợp xảy ra va chạm hoặc xe ô tô giảm tốc độ đột ngột bằng cách hạn chế sự di chuyển của cơ thể trẻ em.
Thiết bị này bao gồm tổng thể các bộ phận ghế, dây đai, khóa an toàn, thiết bị điều chỉnh, các điểm neo (ISOFIX) và các phụ kiện khác như nôi, tấm chắn va chạm; có khả năng lắp đặt chắc chắn lên xe ô tô.
Còn theo thông tin từ trang Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia, PGS.TS Phạm Việt Cường - Giám đốc trung tâm Nghiên cứu chính sách và Phòng chống chấn thương, Trường Đại học Y tế Công Cộng cho biết, thiết bị an toàn cho trẻ em trên ô tô có thể bao gồm một số loại cụ thể: Nôi cho trẻ sơ sinh (thường dưới 2 tuổi); Ghế trẻ em nhỏ (cho trẻ từ 2–6 tuổi); Ghế nâng và đệm nâng (cho trẻ từ 6–10 tuổi).
Như vậy, điều này có nghĩa ghế trẻ em chỉ một trong nhiều thiết bị an toàn phù hợp cho trẻ em trên ô tô và Luật cũng không nêu cụ thể "thiết bị an toàn phù hợp cho trẻ em" là ghế trẻ em.
Cũng theo QCVN 123:2024/BGTVT, quy định chung đối với thiết bị an toàn cho trẻ em phải phù hợp để lắp đặt lên xe ô tô, không có cạnh sắc hoặc phần nhô gây hư hại quần áo hay vỏ bọc ghế, các bộ phận cứng không được làm mòn dây đai tại điểm tiếp xúc, chỉ tháo được bằng các dụng cụ chuyên dụng để tránh nguy cơ lắp đặt sai và sử dụng không đúng cách.
Phân loại thiết bị an toàn cho trẻ em
Bên cạnh đó, một trong những điểm cốt lõi của quy chuẩn này là việc phân loại thiết bị dựa trên cân nặng của trẻ, thay vì chỉ dựa vào độ tuổi như thói quen ước lượng của nhiều bậc phụ huynh.
Theo quy chuẩn, các thiết bị an toàn được chia thành 5 nhóm khối lượng chính:
- Nhóm 0: Dành cho trẻ sơ sinh đến khoảng 6-9 tháng tuổi, dưới 10kg. Thiết bị thường là loại nôi xách tay hoặc ghế dạng vỏ sò, bắt buộc lắp quay ngược chiều xe để bảo vệ đầu và cổ.
- Nhóm 0+: Mở rộng hơn so với nhóm 0, dành cho trẻ từ 12-15 tháng, dưới 13kg, vẫn là loại nôi xách tay và yêu cầu lắp quay ngược.
- Nhóm I: Dành cho trẻ em có cân nặng từ 9-18kg, tương ứng với trẻ từ khoảng 1-4 tuổi. Thiết bị là loại ghế ngồi quay mặt về phía trước, có dây đai 5 điểm tích hợp sẵn trên ghế trẻ em cố định tại vai, hông và giữa hai chân, giúp thân trẻ không bị trượt khi phanh gấp.
- Nhóm II: Dành cho trẻ có cân nặng từ 15-25kg, tương ứng với trẻ từ khoảng 4-7 tuổi. Ở nhóm này, thiết bị thường là ghế nâng có tựa lưng. Hệ thống dây đai 5 điểm của ghế trẻ em có thể được loại bỏ, thay vào đó trẻ sẽ sử dụng dây đai an toàn 3 điểm của người lớn trên xe ô tô để cố định cả người và ghế.
- Nhóm III: Dành cho trẻ có cân nặng từ 22-36kg, tương ứng độ tuổi từ 6-10 tuổi nhưng chưa đủ chiều cao 1,35m để dùng dây đai an toàn trực tiếp. Thiết bị phổ biến dùng cho nhóm này là đệm nâng không tựa lưng. Mục đích chính là nâng cơ thể trẻ lên cao để dây đai an toàn của xe vắt qua đúng xương chậu và xương vai, tránh tình trạng dây thắt vào bụng hoặc cổ gây nguy hiểm.
Quy định về lắp đặt và những lưu ý "sống còn"
QCVN 123:2024/BGTVT không chỉ đưa ra những quy chuẩn về chất lượng ghế mà còn về hướng dẫn sử dụng. Một thiết bị đạt chuẩn nhưng lắp đặt sai cách sẽ trở nên vô dụng. Hiện có hai phương pháp lắp phổ biến là hệ thống ISOFIX và dây an toàn của xe.
Hệ thống ISOFIX sử dụng chốt kim loại gắn trực tiếp vào khung ghế ô tô. Đây là tiêu chuẩn quốc tế về điểm kết nối ghế trẻ em trên ô tô phổ biến tại châu Âu và được chấp nhận trong QCVN 123:2024/BGTVT. Quy chuẩn khuyến khích các thiết bị sử dụng chốt ISOFIX để giảm thiểu rủi ro lắp đặt sai so với việc dùng dây đai an toàn để cố định ghế.
Quy định cũng nói rõ không được phép lắp ghế trẻ em ở khu vực ghế phụ phía trước. Vì khi túi khí tại vị trí này chưa bị vô hiệu hóa, lực bung của túi khí có thể gây chấn thương sọ não hoặc tử vong cho trẻ.
Ngoài ra, trên mỗi thiết bị đạt chuẩn, các nhà sản xuất đều có nhãn cố định thể hiện rõ cân nặng và chiều cao của trẻ, hướng lắp và các cảnh báo an toàn. Nếu thiết bị không có nhãn, cảnh báo và hướng dẫn lắp đặt cụ thể thì đó có thể là sản phẩm không đạt yêu cầu kỹ thuật.
