Nhiều học sinh lớp 12 hụt hẫng vì trường ĐH Ngoại thương không xét học bạ với học sinh trường không chuyên

[Thanh Hải Lucky]

Xét tuyển Đại học Ngoại thương năm 2025: Vì sao không xét học bạ với học sinh không học trường chuyên khiến nhiều học sinh lớp 12 sinh năm 2007 bị hụt hẫng?

Mới đây, Đại học Ngoại thương (FTU) đã công bố một thay đổi quan trọng trong phương thức xét tuyển năm 2025. Cụ thể, trường sẽ không xét học bạ đối với các thí sinh không học tại các trường chuyên, đồng thời sẽ chỉ xét học bạ kết hợp với chứng chỉ IELTS đối với học sinh từ các trường chuyên. Quyết định này đã khiến không ít học sinh lớp 12 sinh năm 2007 cảm thấy hụt hẫng, bởi họ đã dành suốt 3 năm học để đạt điểm trung bình trên 9,0 các môn học, nhưng lại không được công nhận trong phương thức xét tuyển mới của Đại học Ngoại thương.
Sự hụt hẫng của học sinh lớp 12 sinh năm 2007
Với mục tiêu xét tuyển vào Đại học Ngoại thương, nhiều học sinh lớp 12 đã chăm chỉ học tập, rèn luyện trong suốt ba năm trung học phổ thông để đạt thành tích xuất sắc trong học bạ. Điểm trung bình trên 9,0 là kết quả của những giờ học khuya, những lần ôn luyện căng thẳng và sự nỗ lực không ngừng nghỉ. Họ kỳ vọng rằng kết quả học tập của mình sẽ được công nhận trong quá trình xét tuyển, đặc biệt là khi học bạ là một yếu tố quan trọng trong các năm trước.

Tuy nhiên, với việc không xét học bạ đối với học sinh không học trường chuyên, các thí sinh này cảm thấy như công sức của họ trong ba năm qua không được đánh giá đúng mức. Những học sinh này, dù đã có nền tảng học vấn tốt và thành tích học tập vượt trội, lại bị loại bỏ khỏi một cơ hội mà họ đã chuẩn bị từ rất lâu. Điều này khiến họ cảm thấy bị thiệt thòi, bởi không phải ai cũng có cơ hội học tại các trường chuyên, và nhiều học sinh không chuyên vẫn có thể có năng lực học tập xuất sắc, không thua kém gì học sinh trường chuyên.

Một số ý kiến cho rằng, việc không xét học bạ với học sinh không học trường chuyêncũng có nhiều lý do vì thời gian qua điểm học bạ ở rất nhiều trường trên cả nước bị "lạm phát" và chưa phản ánh đúng thực lực học sinh. FTU muốn tìm kiếm những thí sinh có nền tảng học vấn vững chắc, đặc biệt là những học sinh có khả năng tư duy độc lập, khả năng tự học và học tập tốt trong môi trường học tập khắt khe. Các trường chuyên thường có chương trình giảng dạy nâng cao và môi trường học tập chuyên biệt, giúp học sinh rèn luyện khả năng học hỏi và phản biện, điều này rất phù hợp với tiêu chí tuyển sinh của Đại học Ngoại thương.

Bên cạnh đó, trường cũng yêu cầu chứng chỉ IELTS đối với các thí sinh từ các trường chuyên, nhằm đảm bảo các sinh viên có khả năng ngoại ngữ tốt, đáp ứng yêu cầu quốc tế của một trường đại học chuyên về ngoại thương. Điều này cũng phản ánh một xu thế của giáo dục hiện đại, khi mà ngoại ngữ, đặc biệt là tiếng Anh, trở thành yếu tố quan trọng trong môi trường học tập quốc tế.

Dù có thể hiểu được lý do đằng sau quyết định của Đại học Ngoại thương, nhưng không thể phủ nhận rằng quyết định này gây ra sự hụt hẫng cho một bộ phận học sinh xuất sắc. Học sinh không chuyên đã đầu tư rất nhiều công sức, thời gian và trí tuệ vào việc học tập để đạt thành tích tốt nhất có thể. Việc không được xét học bạ có thể làm họ cảm thấy như những nỗ lực của mình không được công nhận, nhất là khi họ không có điều kiện để thi vào trường chuyên.

Điều này không chỉ là một sự bất công trong xét tuyển, mà còn phản ánh một vấn đề lớn trong hệ thống giáo dục của Việt Nam, khi mà các trường chuyên dường như đang trở thành yếu tố quyết định cho việc vào các trường đại học danh tiếng. Nhiều học sinh tài năng từ các trường phổ thông không chuyên có thể bị bỏ qua chỉ vì thiếu cơ hội được học trong môi trường chuyên biệt, dù họ hoàn toàn có đủ khả năng để thành công tại những trường đại học hàng đầu.

Cần thay đổi quan điểm trong tuyển sinh
Có thể nói, quyết định này của Đại học Ngoại thương đặt ra câu hỏi về cách thức xét tuyển và sự công bằng trong việc đánh giá năng lực học sinh. Liệu việc chỉ xét học bạ từ các trường chuyên có thật sự công bằng cho tất cả các thí sinh? Liệu có thể có một cơ chế xét tuyển khác, công nhận tất cả các học sinh có thành tích học tập xuất sắc, không phân biệt trường chuyên hay không chuyên?

Thực tế, việc lựa chọn thí sinh dựa vào học bạ chỉ là một phần của quá trình tuyển sinh, và có thể còn nhiều yếu tố khác, như kỹ năng mềm, sự sáng tạo và khả năng tự học, có thể được đánh giá thêm trong một phương thức tuyển sinh toàn diện hơn. Việc xét tuyển chỉ dựa vào một yếu tố duy nhất sẽ không phản ánh hết được toàn bộ năng lực của thí sinh.
Quyết định không xét học bạ đối với học sinh không học trường chuyên của Đại học Ngoại thương năm 2025 đã gây nên sự hụt hẫng cho nhiều học sinh lớp 12 sinh năm 2007. Họ cảm thấy công sức ba năm học không được công nhận, dù đã đạt điểm số rất cao trong học bạ. Trong khi đó, Đại học Ngoại thương muốn nâng cao chất lượng đầu vào bằng cách tập trung vào học sinh trường chuyên có nền tảng vững chắc và khả năng ngoại ngữ tốt. Dù vậy, đây cũng là lúc chúng ta cần suy nghĩ lại về một cơ chế xét tuyển công bằng hơn, để mọi học sinh, dù học tại trường chuyên hay không chuyên, đều có cơ hội được thể hiện và phát triển tài năng của mình.

Năm nay, Trường đại học Ngoại thương dự kiến tuyển sinh theo 4 phương thức, gồm xét tuyển có sử dụng kết quả học tập THPT; xét tuyển có sử dụng kết quả thi tốt nghiệp THPT; xét tuyển sử dụng chứng chỉ đánh giá năng lực và quốc tế; xét tuyển thẳng theo quy chế của Bộ GD-ĐT.

Phương thức 1 - xét tuyển có sử dụng kết quả học tập THPT khi đáp ứng các điều kiện đảm bảo, nhà trường xét tuyển theo 3 nhóm:

Thứ nhất, nhóm thí sinh là học sinh tham gia/đạt giải trong kỳ thi học sinh giỏi quốc gia hoặc cuộc thi khoa học kỹ thuật cấp quốc gia do Bộ GD-ĐT tổ chức (bao gồm các môn toán, tin học, vật lý, hóa học, ngữ văn, tiếng Anh, tiếng Pháp, tiếng Trung, tiếng Nga, tiếng Nhật).

Ở nhóm này, thí sinh phải đạt kết quả học tập và rèn luyện 6 kỳ đạt mức khá trở lên.

Thứ hai, nhóm thí sinh là học sinh hệ chuyên các môn toán, toán - tin, tin học, vật lý, hóa học, ngữ văn, tiếng Anh, tiếng Pháp, tiếng Trung, tiếng Nga, tiếng Nhật của trường THPT trọng điểm quốc gia/THPT chuyên.

Thứ ba, nhóm thí sinh là học sinh hệ không chuyên đạt giải (nhất, nhì, ba) trong các kỳ thi học sinh giỏi cấp tỉnh/thành phố lớp 11 hoặc lớp 12 (bao gồm các môn toán, tin học, vật lý, hóa học, ngữ văn, tiếng Anh, tiếng Pháp, tiếng Trung, tiếng Nga, tiếng Nhật).

Ngoại trừ xét tuyển thẳng và xét chứng chỉ năng lực quốc tế, các phương thức tuyển sinh còn lại đều yêu cầu thí sinh phải đạt điều kiện kết quả học tập và rèn luyện 6 học kỳ đạt mức khá trở lên.

Với nhóm 2, 3, thí sinh phải đạt điều kiện kết quả học tập 6 học kỳ đạt mức tốt và rèn luyện mức khá trở lên; có tổng điểm 3 môn thi tốt nghiệp đạt từ 24 điểm trở lên (đã bao gồm điểm ưu tiên)...