Đoạn Video
Ảnh
Ánh Bình Minh
Thành viên nổi tiếng
Trong vụ án xảy ra tại Cục Quản lý lao động ngoài nước, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội (LĐTB-XH cũ), Cơ quan điều tra đánh giá bị can Nguyễn Bá Hoan - cựu Thứ trưởng Bộ LĐTB-XH không thành khẩn hợp tác. Cơ quan điều tra thu 25 phong bì với tổng số tiền hơn 1 tỷ đồng và 156.100 USD in tên doanh nghiệp tại phòng làm việc của ông này.
25 phong bì trong phòng làm việc của cựu Thứ trưởng
Như Dân Việt đã thông tin, Cơ quan Cảnh sát điều tra - Bộ Công an đã ban hành bản kết luận điều tra vụ án xảy ra tại Cục Quản lý lao động ngoài nước và đề nghị Viện KSND Tối cao truy tố bị can Nguyễn Bá Hoan cùng 8 bị can khác về tội “Nhận hối lộ”.
Trong vụ án này, Cơ quan điều tra xác định, 20/21 bị can trong vụ án thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải, tích cực hợp tác với cơ quan điều tra làm rõ bản chất vụ án và tự nguyện nộp tiền khắc phục hậu quả. Riêng bị can Nguyễn Bá Hoan không thành khẩn hợp tác với cơ quan điều tra.
Theo kết luận, bị can Hoan giữ cương vị Thứ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội từ năm 2020 đến khi bị bắt vào năm 2025. Bị can Hoan phụ trách Cục Quản lý lao động ngoài nước. Cục này có quyền quyết định việc cấp, đổi, thu hồi giấy phép tổ chức người lao động Việt Nam đi nước ngoài làm việc.
Năm 2022, khi bắt đầu triển khai thị trường xuất khẩu lao động Hàn Quốc theo chương trình Visa E7-3, trên cương vị Thứ trưởng Nguyễn Bá Hoan chỉ đạo bị can Tống Hải Nam (khi đó là Cục trưởng Quản lý lao động ngoài nước) xây dựng quy trình thủ tục riêng trong việc thẩm định, phê duyệt hồ sơ hợp đồng xuất khẩu lao động của các doanh nghiệp.
Tiếp nhận chủ trương của cấp trên, Tống Hải Nam xây dựng riêng “giấy phép con” để làm khó doanh nghiệp.
Các doanh nghiệp không còn cách nào khác phải đến tìm Nguyễn Bá Hoan nhờ gỡ vướng bằng cách… bôi trơn. Bị can Hoan sẽ nhận từ 100 USD đến 200 USD với mỗi hồ sơ đi xuất khẩu lao động.
Từ năm 2023 đến 2025, bị can Hoan nhận của Công ty Hoàng Long tổng cộng 170.000 USD (khoảng 4,3 tỷ đồng), tương ứng với 129 lao động xuất cảnh. Cũng phương thức này, Nguyễn Bá Hoan đã nhận của Công ty Sona 50 triệu đồng.
Ngoài ra, vào các dịp lễ tết, Nguyễn Bá Hoan còn nhận của Công ty Hoàng Long, Công ty Sona và Công ty Incoop3 tổng cộng 450.000 USD và 90 triệu đồng, qua đó tạo điều kiện cho các doanh nghiệp này.
Ngoài dự án Visa E7-3 đi Hàn Quốc, Nguyễn Bá Hoan và đồng phạm còn đưa ra nhiều quy định riêng để ép doanh nghiệp muốn xin cấp giấy phép xuất khẩu lao động phải chi tiền. Nguyễn Bá Hoan đã nhận 950 triệu đồng từ những quy định riêng này.
Theo nhiều lời khai của các bị can, tổng số tiền Nguyễn Bá Hoan đã nhận là 620.000 USD và gần 1,1 tỷ đồng. Trong đó, bị can Hoan bị cơ quan điều tra cáo buộc đã nhận hối lộ 170.000 USD và 1 tỷ đồng (tương đương 5,25 tỷ đồng).
Kết luận điều tra còn thể hiện quá trình khám xét nơi làm việc của bị can Nguyễn Bá Hoan, Cơ quan điều tra thu giữ 25 phong bì đề tên các doanh nghiệp, cá nhân với tổng số tiền gần 1 tỉ đồng và hơn 156.000 USD.
Nguyên tắc xử lý tiền do phạm tội mà có
Trao đổi với PV Dân Việt, Tiến sĩ luật Đặng Văn Cường cho biết, trường hợp bị can không thừa nhận hành vi phạm tội, cơ quan điều tra, viện kiểm sát có trách nhiệm chứng minh tội phạm bằng chứng cứ.
Kể cả trường hợp người phạm tội thừa nhận hành vi phạm tội cũng cần phải có chứng cứ để xác nhận lời nhận tội đó có phù hợp với các tình tiết khách quan của vụ án hay không mới là căn cứ để buộc tội.
Theo quy định của pháp luật, người có chức vụ quyền hạn không được phép nhận tiền, tài sản, lợi ích của cấp dưới hoặc của những tổ chức cá nhân thuộc đối tượng mà mình quản lý.
Nếu nhận quà một cách vô tư, không kèm theo yêu cầu đề nghị gì, đây là hành vi nhận quà trái quy định. Nếu doanh nghiệp, cá nhân tặng quà cho cán bộ, cán bộ phải từ chối, nếu không từ chối được phải lập biên bản và giao nộp quà cho cấp trên để xử lý.
Nếu trường hợp nhận quà trái quy định rồi nể nang mà làm trái công vụ gây thiệt hại đến lợi ích của Nhà nước, người thực hiện hành vi làm trái công vụ này sẽ bị xử lý hình sự về tội Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ theo quy định tại Điều 356 Bộ luật hình sự với hình phạt cao nhất có thể tới 15 năm tù.
Còn trường hợp người có chức vụ quyền hạn mà lợi dụng chức vụ quyền hạn để nhận quà hoặc lợi ích vật chất, lợi ích phi vật chất của cá nhân doanh nghiệp để thực hiện công việc theo yêu cầu của người đưa lợi ích, đây là hành vi nhận hối lộ, kể cả trường hợp thực hiện công việc vẫn đúng pháp luật.
Người thực hiện hành vi nhận hối lộ từ 2 triệu đồng trở lên hoặc lợi ích phi vật chất sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 354 Bộ luật hình sự. Ông Hoan đang bị cáo buộc có hành vi nhận hối lộ theo Điều 354 Bộ luật hình sự.
Theo ông Cường, bản chất của hành vi nhận hối lộ là sự tha hóa của cán bộ, dùng quyền lực để đổi lấy lợi ích, là sự thoả thuận giữa người đưa hối lộ và người nhận hối lộ về lợi ích được hưởng và công việc phải làm.
Cựu Thứ trưởng Nguyễn Bá Hoan không thành khẩn hợp tác và chuyện thu giữ 25 phong bì đựng gần 1 tỷ đồng và 156 nghìn USD
Nhận hối lộ có thể để thực hiện nhanh một thủ tục, làm đúng một thủ tục mà nếu không được nhận sẽ gây khó khăn phiền hà, sẽ kéo dài thủ tục hành chính.
Có những trường hợp người có chức vụ quyền hạn cố tình gây khó khăn, ép buộc cá nhân doanh nghiệp phải bôi trơn, đưa hối lộ mới thực hiện công việc, bởi vậy trong trường hợp này, làm đúng mà nhận tiền thì vẫn phạm tội. Nếu nhận hối lộ để làm trái pháp luật, tính chất lại nghiêm trọng hơn và hình phạt sẽ nghiêm khắc hơn.
Ngoài ra, theo ông Cường, quá trình điều tra vụ án, cơ quan điều tra thu giữ được tài sản từ nơi làm việc của bị can hoặc thu giữ các tài sản nghi là do phạm tội mà có thì cơ quan điều tra sẽ làm rõ nguồn gốc tài sản để xác định có vi phạm pháp luật hay không, đến mức bị xử lý hình sự hay chưa.
Trường hợp có căn cứ cho thấy những phong bì chứa tiền, USD thu giữ được phòng làm việc của ông Hoan do doanh nghiệp biếu, tặng và kèm theo yêu cầu, đây là vật chứng của tội nhận hối lộ.
Nếu nhận hối lộ từ 1 tỷ đồng trở lên, người thực hiện hành vi này có thể phải đối mặt với khung hình phạt cao nhất quy định tại khoản 4 Điều 354 Bộ luật hình sự là phạt là tù từ 20 năm hoặc tù chung thân.
Trường hợp xác định những tài sản này là tiền do phạm tội mà có, cơ quan chức năng sẽ tịch thu, xung công quỹ Nhà nước.
Một điều đáng chú ý trong vụ án này là cơ quan điều tra chưa khởi tố tội đưa hối lộ đối với người đã đưa hối lộ. Pháp luật quy định trường hợp người đưa hối lộ bị ép buộc mà chủ động khai báo trước khi bị phát giác thì được miễn trách nhiệm hình sự, không bị xử lý hình sự.
Nếu không bị ép buộc nhưng chủ động khai báo, có thể được miễn trách nhiệm hình sự và được trả lại một phần tài sản. Trường hợp không xác định được người đưa hối lộ nhưng có căn cứ xác định có hành vi nhận hối lộ thì vẫn xử lý người nhận hối lộ theo Điều 354 Bộ luật hình sự.
Tội đưa hối lộ và tội nhận hối lộ là hai tội danh độc lập, pháp luật không đòi hỏi phải xử lý người nhận hối lộ khi đã xử lý người đưa hối lộ và ngược lại. Nếu hành vi vi phạm pháp luật của chủ thể nào thỏa mãn dấu hiệu cấu thành tội phạm thì xử lý đối với chủ thể đó.
25 phong bì trong phòng làm việc của cựu Thứ trưởng
Như Dân Việt đã thông tin, Cơ quan Cảnh sát điều tra - Bộ Công an đã ban hành bản kết luận điều tra vụ án xảy ra tại Cục Quản lý lao động ngoài nước và đề nghị Viện KSND Tối cao truy tố bị can Nguyễn Bá Hoan cùng 8 bị can khác về tội “Nhận hối lộ”.
Trong vụ án này, Cơ quan điều tra xác định, 20/21 bị can trong vụ án thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải, tích cực hợp tác với cơ quan điều tra làm rõ bản chất vụ án và tự nguyện nộp tiền khắc phục hậu quả. Riêng bị can Nguyễn Bá Hoan không thành khẩn hợp tác với cơ quan điều tra.
Theo kết luận, bị can Hoan giữ cương vị Thứ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội từ năm 2020 đến khi bị bắt vào năm 2025. Bị can Hoan phụ trách Cục Quản lý lao động ngoài nước. Cục này có quyền quyết định việc cấp, đổi, thu hồi giấy phép tổ chức người lao động Việt Nam đi nước ngoài làm việc.
Bị can Nguyễn Bá Hoan. Ảnh: Bộ Công an.
Năm 2022, khi bắt đầu triển khai thị trường xuất khẩu lao động Hàn Quốc theo chương trình Visa E7-3, trên cương vị Thứ trưởng Nguyễn Bá Hoan chỉ đạo bị can Tống Hải Nam (khi đó là Cục trưởng Quản lý lao động ngoài nước) xây dựng quy trình thủ tục riêng trong việc thẩm định, phê duyệt hồ sơ hợp đồng xuất khẩu lao động của các doanh nghiệp.
Tiếp nhận chủ trương của cấp trên, Tống Hải Nam xây dựng riêng “giấy phép con” để làm khó doanh nghiệp.
Các doanh nghiệp không còn cách nào khác phải đến tìm Nguyễn Bá Hoan nhờ gỡ vướng bằng cách… bôi trơn. Bị can Hoan sẽ nhận từ 100 USD đến 200 USD với mỗi hồ sơ đi xuất khẩu lao động.
Từ năm 2023 đến 2025, bị can Hoan nhận của Công ty Hoàng Long tổng cộng 170.000 USD (khoảng 4,3 tỷ đồng), tương ứng với 129 lao động xuất cảnh. Cũng phương thức này, Nguyễn Bá Hoan đã nhận của Công ty Sona 50 triệu đồng.
Ngoài ra, vào các dịp lễ tết, Nguyễn Bá Hoan còn nhận của Công ty Hoàng Long, Công ty Sona và Công ty Incoop3 tổng cộng 450.000 USD và 90 triệu đồng, qua đó tạo điều kiện cho các doanh nghiệp này.
Ngoài dự án Visa E7-3 đi Hàn Quốc, Nguyễn Bá Hoan và đồng phạm còn đưa ra nhiều quy định riêng để ép doanh nghiệp muốn xin cấp giấy phép xuất khẩu lao động phải chi tiền. Nguyễn Bá Hoan đã nhận 950 triệu đồng từ những quy định riêng này.
Theo nhiều lời khai của các bị can, tổng số tiền Nguyễn Bá Hoan đã nhận là 620.000 USD và gần 1,1 tỷ đồng. Trong đó, bị can Hoan bị cơ quan điều tra cáo buộc đã nhận hối lộ 170.000 USD và 1 tỷ đồng (tương đương 5,25 tỷ đồng).
Kết luận điều tra còn thể hiện quá trình khám xét nơi làm việc của bị can Nguyễn Bá Hoan, Cơ quan điều tra thu giữ 25 phong bì đề tên các doanh nghiệp, cá nhân với tổng số tiền gần 1 tỉ đồng và hơn 156.000 USD.
Nguyên tắc xử lý tiền do phạm tội mà có
Trao đổi với PV Dân Việt, Tiến sĩ luật Đặng Văn Cường cho biết, trường hợp bị can không thừa nhận hành vi phạm tội, cơ quan điều tra, viện kiểm sát có trách nhiệm chứng minh tội phạm bằng chứng cứ.
Kể cả trường hợp người phạm tội thừa nhận hành vi phạm tội cũng cần phải có chứng cứ để xác nhận lời nhận tội đó có phù hợp với các tình tiết khách quan của vụ án hay không mới là căn cứ để buộc tội.
Theo quy định của pháp luật, người có chức vụ quyền hạn không được phép nhận tiền, tài sản, lợi ích của cấp dưới hoặc của những tổ chức cá nhân thuộc đối tượng mà mình quản lý.
Nếu nhận quà một cách vô tư, không kèm theo yêu cầu đề nghị gì, đây là hành vi nhận quà trái quy định. Nếu doanh nghiệp, cá nhân tặng quà cho cán bộ, cán bộ phải từ chối, nếu không từ chối được phải lập biên bản và giao nộp quà cho cấp trên để xử lý.
Nếu trường hợp nhận quà trái quy định rồi nể nang mà làm trái công vụ gây thiệt hại đến lợi ích của Nhà nước, người thực hiện hành vi làm trái công vụ này sẽ bị xử lý hình sự về tội Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ theo quy định tại Điều 356 Bộ luật hình sự với hình phạt cao nhất có thể tới 15 năm tù.
Còn trường hợp người có chức vụ quyền hạn mà lợi dụng chức vụ quyền hạn để nhận quà hoặc lợi ích vật chất, lợi ích phi vật chất của cá nhân doanh nghiệp để thực hiện công việc theo yêu cầu của người đưa lợi ích, đây là hành vi nhận hối lộ, kể cả trường hợp thực hiện công việc vẫn đúng pháp luật.
Người thực hiện hành vi nhận hối lộ từ 2 triệu đồng trở lên hoặc lợi ích phi vật chất sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 354 Bộ luật hình sự. Ông Hoan đang bị cáo buộc có hành vi nhận hối lộ theo Điều 354 Bộ luật hình sự.
Theo ông Cường, bản chất của hành vi nhận hối lộ là sự tha hóa của cán bộ, dùng quyền lực để đổi lấy lợi ích, là sự thoả thuận giữa người đưa hối lộ và người nhận hối lộ về lợi ích được hưởng và công việc phải làm.
Cựu Thứ trưởng Nguyễn Bá Hoan không thành khẩn hợp tác và chuyện thu giữ 25 phong bì đựng gần 1 tỷ đồng và 156 nghìn USD
Nhận hối lộ có thể để thực hiện nhanh một thủ tục, làm đúng một thủ tục mà nếu không được nhận sẽ gây khó khăn phiền hà, sẽ kéo dài thủ tục hành chính.
Có những trường hợp người có chức vụ quyền hạn cố tình gây khó khăn, ép buộc cá nhân doanh nghiệp phải bôi trơn, đưa hối lộ mới thực hiện công việc, bởi vậy trong trường hợp này, làm đúng mà nhận tiền thì vẫn phạm tội. Nếu nhận hối lộ để làm trái pháp luật, tính chất lại nghiêm trọng hơn và hình phạt sẽ nghiêm khắc hơn.
Ngoài ra, theo ông Cường, quá trình điều tra vụ án, cơ quan điều tra thu giữ được tài sản từ nơi làm việc của bị can hoặc thu giữ các tài sản nghi là do phạm tội mà có thì cơ quan điều tra sẽ làm rõ nguồn gốc tài sản để xác định có vi phạm pháp luật hay không, đến mức bị xử lý hình sự hay chưa.
Trường hợp có căn cứ cho thấy những phong bì chứa tiền, USD thu giữ được phòng làm việc của ông Hoan do doanh nghiệp biếu, tặng và kèm theo yêu cầu, đây là vật chứng của tội nhận hối lộ.
Nếu nhận hối lộ từ 1 tỷ đồng trở lên, người thực hiện hành vi này có thể phải đối mặt với khung hình phạt cao nhất quy định tại khoản 4 Điều 354 Bộ luật hình sự là phạt là tù từ 20 năm hoặc tù chung thân.
Trường hợp xác định những tài sản này là tiền do phạm tội mà có, cơ quan chức năng sẽ tịch thu, xung công quỹ Nhà nước.
Một điều đáng chú ý trong vụ án này là cơ quan điều tra chưa khởi tố tội đưa hối lộ đối với người đã đưa hối lộ. Pháp luật quy định trường hợp người đưa hối lộ bị ép buộc mà chủ động khai báo trước khi bị phát giác thì được miễn trách nhiệm hình sự, không bị xử lý hình sự.
Nếu không bị ép buộc nhưng chủ động khai báo, có thể được miễn trách nhiệm hình sự và được trả lại một phần tài sản. Trường hợp không xác định được người đưa hối lộ nhưng có căn cứ xác định có hành vi nhận hối lộ thì vẫn xử lý người nhận hối lộ theo Điều 354 Bộ luật hình sự.
Tội đưa hối lộ và tội nhận hối lộ là hai tội danh độc lập, pháp luật không đòi hỏi phải xử lý người nhận hối lộ khi đã xử lý người đưa hối lộ và ngược lại. Nếu hành vi vi phạm pháp luật của chủ thể nào thỏa mãn dấu hiệu cấu thành tội phạm thì xử lý đối với chủ thể đó.
