Thái Bình được mệnh danh là gì?

lehanh502 · 08:11:41

Năm 1890, Toàn quyền Đông Dương ra nghị định thành lập tỉnh Thái Bình, gồm phủ Thái Bình, phủ Kiến Xương (tách từ tỉnh Nam Định) và huyện Thần Khê (tách từ tỉnh Hưng Yên và sáp nhập vào phủ Thái Bình - sau đổi tên là phủ Thái Ninh). Tỉnh lỵ đặt tại phủ lỵ Kiến Xương, bờ nam sông Trà Lý.

Hiện nay, tỉnh Thái Bình có 8 đơn vị hành chính cấp huyện trực thuộc, bao gồm 1 thành phố và 7 huyện với 242 đơn vị hành chính cấp xã, bao gồm 10 phường, 9 thị trấn và 223 xã.
Trải qua thời gian, Thái Bình được mệnh danh là “quê hương năm tấn”, “chị Hai năm tấn” và “hậu phương an toàn của quân và dân đồng bằng Bắc Bộ”. Bạn có biết vì sao không?
1. Vì sao gọi Thái Bình là “quê hương năm tấn”?
Thái Bình được mệnh danh là “quê hương năm tấn” nhờ thành tựu nổi bật trong sản xuất nông nghiệp, đặc biệt là lúa gạo, trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ (1965-1975). Cụ thể, năm 1965, Hợp tác xã Tân Phong (xã Việt Hùng, huyện Vũ Thư, tỉnh Thái Bình) trở thành đơn vị đầu tiên ở miền Bắc đạt năng suất lúa 5 tấn/ha trong một vụ. Đây là một cột mốc lịch sử quan trọng, đánh dấu bước tiến vượt bậc trong nông nghiệp miền Bắc lúc bấy giờ, khi năng suất lúa trung bình trước đó còn khá thấp. Thành tích này không chỉ thể hiện sự nỗ lực của người dân Thái Bình mà còn phản ánh tinh thần vượt khó, sáng tạo trong lao động sản xuất dưới sự lãnh đạo của Đảng.
Trong suốt 10 năm kháng chiến chống Mỹ, Thái Bình đã đóng góp hơn 1 triệu tấn thóc cho Nhà nước, chiếm tỷ lệ lớn (10-12%) trong tổng sản lượng lương thực của miền Bắc, mặc dù diện tích canh tác của tỉnh chỉ chiếm khoảng 5% khu vực này. Khẩu hiệu “Thóc không thiếu một cân, quân không thiếu một người” đã trở thành biểu tượng cho sự đóng góp to lớn của Thái Bình, giúp chi viện lương thực cho tiền tuyến miền Nam. Chính vì vậy, danh hiệu “quê hương năm tấn” được gắn liền với Thái Bình như một niềm tự hào về truyền thống sản xuất nông nghiệp và tinh thần yêu nước.
2. Là “chị Hai năm tấn”
Danh hiệu “chị Hai năm tấn” xuất phát từ vai trò nổi bật của phụ nữ Thái Bình trong lao động sản xuất thời chiến. Trong giai đoạn 1965-1975, khi nhiều thanh niên nam lên đường nhập ngũ, phụ nữ ở Thái Bình đã đảm nhận phần lớn công việc đồng áng, chiếm khoảng 70% lực lượng lao động nông nghiệp. Họ không chỉ gánh vác hậu phương mà còn trực tiếp góp phần tạo nên những vụ mùa năng suất cao, như thành tích 5 tấn/ha nói trên.
Tên gọi “chị Hai” mang tính biểu tượng, thường dùng trong văn hóa Việt Nam để chỉ người phụ nữ đảm đang, mạnh mẽ và trung hậu. “Chị Hai năm tấn” vì thế trở thành hình ảnh tiêu biểu cho những người phụ nữ Thái Bình kiên cường, vừa chăm lo gia đình, vừa tham gia sản xuất để hỗ trợ kháng chiến. Hình ảnh này được nhạc sĩ Hoàng Vân khắc họa trong ca khúc “Hai chị em”, với câu hát “Chị Hai năm tấn quê ở Thái Bình”, làm danh hiệu này thêm phổ biến và đi vào lòng người dân cả nước.
3. Thái Bình là “hậu phương an toàn của quân và dân đồng bằng Bắc Bộ”
Thái Bình được xem là “hậu phương an toàn” nhờ vị trí chiến lược và vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ. Nằm ở trung tâm đồng bằng Bắc Bộ – vựa lúa lớn nhất miền Bắc – Thái Bình không chỉ cung cấp lương thực mà còn là nơi đóng góp nhân lực và vật lực đáng kể cho cách mạng. Trong hai cuộc kháng chiến, tỉnh đã huy động hơn 154.000 lượt thanh niên nhập ngũ, chiếm tỷ lệ cao nhất miền Bắc so với dân số (hơn 13%), cùng hàng vạn tấn lương thực, thực phẩm để chi viện cho tiền tuyến.
Ngoài ra, Thái Bình có hệ thống sông ngòi dày đặc (như sông Trà Lý, sông Hóa, sông Luộc) và địa hình đồng bằng thuận lợi, giúp tỉnh duy trì sản xuất ổn định ngay cả trong điều kiện chiến tranh ác liệt. Tinh thần đoàn kết, ý chí kiên cường của người dân Thái Bình đã biến mảnh đất này thành một hậu phương vững chắc, không chỉ cho quân và dân đồng bằng Bắc Bộ mà còn cho cả cuộc kháng chiến của dân tộc. Bác Hồ từng 5 lần về thăm Thái Bình, trong đó có lần vào năm 1966 để động viên nhân dân khi tỉnh đạt năng suất lúa 6 tấn/ha, khẳng định vai trò hậu phương quan trọng của địa phương này
Những danh hiệu này không chỉ là niềm tự hào của người dân Thái Bình mà còn là minh chứng cho truyền thống yêu nước, lao động cần cù và tinh thần bất khuất của con người nơi đây trong lịch sử Việt Nam. #135nămTháiBình