Việc nhà lãnh đạo một quốc gia công khai sử dụng trí tuệ nhân tạo để hỗ trợ ra quyết định đang thổi bùng cuộc tranh luận tại Thụy Điển: Liệu AI nên đóng vai trò gì trong chính trường hiện đại?
Thủ tướng Thụy Điển Ulf Kristersson mới đây tiết lộ rằng ông thường xuyên sử dụng công cụ trí tuệ nhân tạo (AI) như ChatGPT và ứng dụng nhắn tin LeChat của Pháp để tham khảo khi đưa ra quyết sách. Phát biểu này nhanh chóng thu hút sự chú ý và gây nhiều tranh cãi trong dư luận.
“Tôi sử dụng những công cụ này khá thường xuyên, nhưng chỉ để tham khảo góc nhìn thứ hai: Nước khác đã làm gì? Chúng ta có nên nghĩ ngược lại hoàn toàn không? Những câu hỏi kiểu như vậy,” ông Kristersson chia sẻ trong một cuộc phỏng vấn với nhật báo Dagens Industri, được công bố vào ngày 3/8.
(Ông Ulf Kristersson nhậm chức thủ tướng Thụy Điển vào năm 2022, sau khi liên minh trung hữu do ông dẫn đầu giành được đa số ghế trong quốc hội. Ảnh: AFP.)
Theo vị Thủ tướng 61 tuổi, chính phủ Thụy Điển đang tích cực hướng tới việc ứng dụng AI và số hóa trong quản lý nhà nước nhằm xử lý khối lượng dữ liệu ngày càng lớn. Ông cho rằng AI có thể hỗ trợ đắc lực cho các chuyên gia và cố vấn chính trị, đồng thời tiết lộ nhiều thành viên trong nội các cũng đang ứng dụng công nghệ này trong công việc thường nhật.
Ngay sau phát ngôn của Thủ tướng, người phát ngôn Văn phòng Thủ tướng, ông Tom Samuelsson, đã lên tiếng trấn an dư luận, khẳng định không có thông tin nhạy cảm nào bị tiết lộ trong quá trình sử dụng AI và việc này chỉ mang tính chất tham khảo.
Tuy nhiên, tuyên bố của ông Kristersson đã làm dấy lên nhiều ý kiến trái chiều. Một số chuyên gia công nghệ và học giả tại Thụy Điển bày tỏ lo ngại về nguy cơ bảo mật cũng như khả năng AI ảnh hưởng đến tính khách quan trong quá trình hoạch định chính sách.
Simone Fischer-Hubner, nhà nghiên cứu khoa học máy tính tại Đại học Karlstad, cảnh báo rằng việc chia sẻ thông tin với các công cụ như ChatGPT có thể tiềm ẩn rủi ro bảo mật. Trong khi đó, Virginia Dignum, giáo sư về đạo đức AI tại Đại học Umea, nhận định AI không thực sự khách quan và có thể phản ánh thiên kiến của những người tạo ra nó. “Càng dựa vào AI cho những việc nhỏ, nguy cơ hình thành sự tự tin quá mức vào hệ thống càng lớn. Đây là con đường nhiều rủi ro. Điều chúng ta cần là uy tín. Cử tri không bỏ phiếu cho ChatGPT,” bà nói.
(Thủ tướng Thụy Điển Ulf Kristersson thăm Phần Lan ngày 26/5. Ảnh: AFP.)
Ở chiều ngược lại, một số ý kiến lại hoan nghênh tinh thần cầu thị và sự cởi mở với công nghệ của người đứng đầu chính phủ. Chuyên gia chính trị Elias Rosell cho rằng việc chính trị gia sử dụng AI là xu hướng tất yếu, và nếu họ trực tiếp trải nghiệm công nghệ, họ sẽ hiểu rõ hơn để xây dựng chính sách phù hợp. Còn theo Mathias Sundin, thành viên Ủy ban AI Thụy Điển, việc Thủ tướng sử dụng các công cụ này là "đúng cách" vì AI hiện nay đã được huấn luyện trên khối lượng lớn thông tin từ Internet và sách vở, có thể cung cấp góc nhìn tham khảo đa chiều.
Dù ý kiến còn nhiều chiều, phát ngôn của ông Kristersson cho thấy một thực tế đang dần hiện hữu: trí tuệ nhân tạo ngày càng hiện diện trong những lĩnh vực quan trọng nhất, kể cả ở cấp cao nhất của một chính phủ. Và chính điều đó đang buộc xã hội phải nhìn nhận lại mối quan hệ giữa công nghệ và chính trị trong thời đại mới.
Vậy ý kiến của mọi người như thế nào?
Thủ tướng Thụy Điển Ulf Kristersson mới đây tiết lộ rằng ông thường xuyên sử dụng công cụ trí tuệ nhân tạo (AI) như ChatGPT và ứng dụng nhắn tin LeChat của Pháp để tham khảo khi đưa ra quyết sách. Phát biểu này nhanh chóng thu hút sự chú ý và gây nhiều tranh cãi trong dư luận.
“Tôi sử dụng những công cụ này khá thường xuyên, nhưng chỉ để tham khảo góc nhìn thứ hai: Nước khác đã làm gì? Chúng ta có nên nghĩ ngược lại hoàn toàn không? Những câu hỏi kiểu như vậy,” ông Kristersson chia sẻ trong một cuộc phỏng vấn với nhật báo Dagens Industri, được công bố vào ngày 3/8.

(Ông Ulf Kristersson nhậm chức thủ tướng Thụy Điển vào năm 2022, sau khi liên minh trung hữu do ông dẫn đầu giành được đa số ghế trong quốc hội. Ảnh: AFP.)
Theo vị Thủ tướng 61 tuổi, chính phủ Thụy Điển đang tích cực hướng tới việc ứng dụng AI và số hóa trong quản lý nhà nước nhằm xử lý khối lượng dữ liệu ngày càng lớn. Ông cho rằng AI có thể hỗ trợ đắc lực cho các chuyên gia và cố vấn chính trị, đồng thời tiết lộ nhiều thành viên trong nội các cũng đang ứng dụng công nghệ này trong công việc thường nhật.
Ngay sau phát ngôn của Thủ tướng, người phát ngôn Văn phòng Thủ tướng, ông Tom Samuelsson, đã lên tiếng trấn an dư luận, khẳng định không có thông tin nhạy cảm nào bị tiết lộ trong quá trình sử dụng AI và việc này chỉ mang tính chất tham khảo.
Tuy nhiên, tuyên bố của ông Kristersson đã làm dấy lên nhiều ý kiến trái chiều. Một số chuyên gia công nghệ và học giả tại Thụy Điển bày tỏ lo ngại về nguy cơ bảo mật cũng như khả năng AI ảnh hưởng đến tính khách quan trong quá trình hoạch định chính sách.
Simone Fischer-Hubner, nhà nghiên cứu khoa học máy tính tại Đại học Karlstad, cảnh báo rằng việc chia sẻ thông tin với các công cụ như ChatGPT có thể tiềm ẩn rủi ro bảo mật. Trong khi đó, Virginia Dignum, giáo sư về đạo đức AI tại Đại học Umea, nhận định AI không thực sự khách quan và có thể phản ánh thiên kiến của những người tạo ra nó. “Càng dựa vào AI cho những việc nhỏ, nguy cơ hình thành sự tự tin quá mức vào hệ thống càng lớn. Đây là con đường nhiều rủi ro. Điều chúng ta cần là uy tín. Cử tri không bỏ phiếu cho ChatGPT,” bà nói.

(Thủ tướng Thụy Điển Ulf Kristersson thăm Phần Lan ngày 26/5. Ảnh: AFP.)
Ở chiều ngược lại, một số ý kiến lại hoan nghênh tinh thần cầu thị và sự cởi mở với công nghệ của người đứng đầu chính phủ. Chuyên gia chính trị Elias Rosell cho rằng việc chính trị gia sử dụng AI là xu hướng tất yếu, và nếu họ trực tiếp trải nghiệm công nghệ, họ sẽ hiểu rõ hơn để xây dựng chính sách phù hợp. Còn theo Mathias Sundin, thành viên Ủy ban AI Thụy Điển, việc Thủ tướng sử dụng các công cụ này là "đúng cách" vì AI hiện nay đã được huấn luyện trên khối lượng lớn thông tin từ Internet và sách vở, có thể cung cấp góc nhìn tham khảo đa chiều.
Dù ý kiến còn nhiều chiều, phát ngôn của ông Kristersson cho thấy một thực tế đang dần hiện hữu: trí tuệ nhân tạo ngày càng hiện diện trong những lĩnh vực quan trọng nhất, kể cả ở cấp cao nhất của một chính phủ. Và chính điều đó đang buộc xã hội phải nhìn nhận lại mối quan hệ giữa công nghệ và chính trị trong thời đại mới.
Vậy ý kiến của mọi người như thế nào?