Nguyễn Thị Phương Thúy
Thành viên nổi tiếng
Nếu nhìn vào những gì đang diễn ra trong các hộ gia đình ở Việt Nam hiện nay, có thể thấy rõ một xu hướng: nhiều loại tài sản từng được xem là “tích sản” đang mất dần giá trị, thậm chí rất nhanh. Trong ba năm tới, tôi tin rằng sẽ có 5 loại tài sản dễ mất giá nhất mà gia đình nào cũng nên cân nhắc kỹ trước khi bỏ tiền đầu tư hoặc tích trữ.
Đầu tiên là ô tô cá nhân. Dù giá xe mới hiện nay vẫn còn khá đắt đỏ, nhưng một khi xe đã lăn bánh khỏi đại lý, giá trị gần như lập tức giảm mạnh – có thể mất 10-20% chỉ sau vài tháng sử dụng. Đây là thực tế mà nhiều người mua xe lần đầu chưa hình dung hết. Giá xe ô tô mới mức đầu tư ban đầu lớn, trong khi khả năng thu hồi giá trị về sau lại rất thấp. Ngoài ra, xu hướng xe điện đang bắt đầu trỗi dậy tại Việt Nam – với sự tham gia mạnh mẽ của các hãng như VinFast và một số nhà nhập khẩu xe điện quốc tế – cũng sẽ tạo áp lực cạnh tranh đáng kể với các dòng xe truyền thống.

Hơn nữa, trong thời gian tới, không loại trừ khả năng nhà nước sẽ siết các tiêu chuẩn khí thải và môi trường nhằm giảm ô nhiễm đô thị. Điều này có thể khiến chi phí sử dụng xe xăng tăng cao, hoặc buộc người dân phải thay đổi phương tiện sớm hơn dự kiến. Tất cả yếu tố đó khiến việc sở hữu ô tô – đặc biệt là xe chạy xăng – ngày càng trở nên mất giá nhanh, cả về mặt tài chính lẫn giá trị sử dụng lâu dài.
Giá nhà đất cũng đang bước vào giai đoạn điều chỉnh không mấy dễ chịu. Thực tế, giá bất động sản hiện nay đã bị đẩy lên quá cao so với thu nhập trung bình của phần lớn người dân, đặc biệt là tầng lớp làm công ăn lương. Mặt bằng giá nhà ở nhiều nơi đã vượt quá sức chịu đựng, tạo ra một khoảng cách ngày càng xa giữa “cung” và “cầu thực”. Vì vậy, dù trên giấy tờ nhà đất vẫn là tài sản có giá trị, nhưng tính thanh khoản hiện nay đã chậm lại rõ rệt. Người mua không còn lao vào thị trường với tâm lý “có là mua”, mà ngày càng tỉnh táo, đắn đo. Trong những năm tới, nếu giá không giảm xuống mức phù hợp hơn thì sẽ rất khó có người mua. Và khi cung không gặp cầu, những người ôm bất động sản – đặc biệt là ôm đất nền vùng xa, đất đầu cơ – sẽ phải đối mặt với tình huống không dễ chịu chút nào.
Một tài sản khác cũng rớt giá không kém là điện thoại và thiết bị điện tử. Thị trường công nghệ thay đổi quá nhanh. Một chiếc điện thoại cao cấp mới ra mắt có thể có giá hàng chục triệu, nhưng chỉ vài tháng sau khi có mẫu mới hơn, giá trị của nó giảm gần một nửa. Trong năm 2024, có những mẫu điện thoại màn hình gập được tung ra với giá cao ngất, nhưng chỉ nửa năm sau đã bị giảm đến 50%. Với tốc độ đổi mới chóng mặt như vậy, những món đồ điện tử gần như không còn khả năng giữ giá.
Cùng nằm trong nhóm “mất giá không phanh” là thiết bị gia dụng nhỏ. Những món như nồi cơm điện, lò vi sóng, máy giặt, máy ép chậm... đang ngày càng có vòng đời ngắn hơn. Giá thì ngày càng rẻ do các hãng liên tục đưa ra mẫu mã mới, thông minh hơn, tiết kiệm điện hơn. Trong khi đó, người tiêu dùng lại đang có xu hướng tiết kiệm, giảm bớt chi tiêu cho các món không thiết yếu. Điều này khiến thị trường mua bán lại thiết bị gia dụng nhỏ gần như đóng băng. Giá thu mua chỉ bằng một phần rất nhỏ so với giá gốc, thậm chí không đáng để bán.
Một điều đáng nói là, sự mất giá của tài sản không phải lúc nào cũng là điều xấu. Ở góc độ người tiêu dùng, khi nhà đất, ô tô, đồ điện tử... rẻ hơn, thì cơ hội để mua được những sản phẩm tốt với giá hợp lý cũng nhiều hơn. Nhưng nếu không nắm bắt được xu hướng này, nhiều người sẽ lầm tưởng mình đang sở hữu những tài sản giá trị, trong khi thực tế chúng đang mất giá từng ngày.
Thời buổi hiện nay, việc đánh giá đúng giá trị thực của tài sản trong gia đình trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Không chỉ để đầu tư hợp lý, mà còn để tránh những quyết định mua sắm dựa trên cảm tính – điều mà nhiều gia đình từng mắc phải trong giai đoạn “bong bóng” của các loại tài sản này.
Đầu tiên là ô tô cá nhân. Dù giá xe mới hiện nay vẫn còn khá đắt đỏ, nhưng một khi xe đã lăn bánh khỏi đại lý, giá trị gần như lập tức giảm mạnh – có thể mất 10-20% chỉ sau vài tháng sử dụng. Đây là thực tế mà nhiều người mua xe lần đầu chưa hình dung hết. Giá xe ô tô mới mức đầu tư ban đầu lớn, trong khi khả năng thu hồi giá trị về sau lại rất thấp. Ngoài ra, xu hướng xe điện đang bắt đầu trỗi dậy tại Việt Nam – với sự tham gia mạnh mẽ của các hãng như VinFast và một số nhà nhập khẩu xe điện quốc tế – cũng sẽ tạo áp lực cạnh tranh đáng kể với các dòng xe truyền thống.

Hơn nữa, trong thời gian tới, không loại trừ khả năng nhà nước sẽ siết các tiêu chuẩn khí thải và môi trường nhằm giảm ô nhiễm đô thị. Điều này có thể khiến chi phí sử dụng xe xăng tăng cao, hoặc buộc người dân phải thay đổi phương tiện sớm hơn dự kiến. Tất cả yếu tố đó khiến việc sở hữu ô tô – đặc biệt là xe chạy xăng – ngày càng trở nên mất giá nhanh, cả về mặt tài chính lẫn giá trị sử dụng lâu dài.
Giá nhà đất cũng đang bước vào giai đoạn điều chỉnh không mấy dễ chịu. Thực tế, giá bất động sản hiện nay đã bị đẩy lên quá cao so với thu nhập trung bình của phần lớn người dân, đặc biệt là tầng lớp làm công ăn lương. Mặt bằng giá nhà ở nhiều nơi đã vượt quá sức chịu đựng, tạo ra một khoảng cách ngày càng xa giữa “cung” và “cầu thực”. Vì vậy, dù trên giấy tờ nhà đất vẫn là tài sản có giá trị, nhưng tính thanh khoản hiện nay đã chậm lại rõ rệt. Người mua không còn lao vào thị trường với tâm lý “có là mua”, mà ngày càng tỉnh táo, đắn đo. Trong những năm tới, nếu giá không giảm xuống mức phù hợp hơn thì sẽ rất khó có người mua. Và khi cung không gặp cầu, những người ôm bất động sản – đặc biệt là ôm đất nền vùng xa, đất đầu cơ – sẽ phải đối mặt với tình huống không dễ chịu chút nào.

Một tài sản khác cũng rớt giá không kém là điện thoại và thiết bị điện tử. Thị trường công nghệ thay đổi quá nhanh. Một chiếc điện thoại cao cấp mới ra mắt có thể có giá hàng chục triệu, nhưng chỉ vài tháng sau khi có mẫu mới hơn, giá trị của nó giảm gần một nửa. Trong năm 2024, có những mẫu điện thoại màn hình gập được tung ra với giá cao ngất, nhưng chỉ nửa năm sau đã bị giảm đến 50%. Với tốc độ đổi mới chóng mặt như vậy, những món đồ điện tử gần như không còn khả năng giữ giá.

Cùng nằm trong nhóm “mất giá không phanh” là thiết bị gia dụng nhỏ. Những món như nồi cơm điện, lò vi sóng, máy giặt, máy ép chậm... đang ngày càng có vòng đời ngắn hơn. Giá thì ngày càng rẻ do các hãng liên tục đưa ra mẫu mã mới, thông minh hơn, tiết kiệm điện hơn. Trong khi đó, người tiêu dùng lại đang có xu hướng tiết kiệm, giảm bớt chi tiêu cho các món không thiết yếu. Điều này khiến thị trường mua bán lại thiết bị gia dụng nhỏ gần như đóng băng. Giá thu mua chỉ bằng một phần rất nhỏ so với giá gốc, thậm chí không đáng để bán.
Một điều đáng nói là, sự mất giá của tài sản không phải lúc nào cũng là điều xấu. Ở góc độ người tiêu dùng, khi nhà đất, ô tô, đồ điện tử... rẻ hơn, thì cơ hội để mua được những sản phẩm tốt với giá hợp lý cũng nhiều hơn. Nhưng nếu không nắm bắt được xu hướng này, nhiều người sẽ lầm tưởng mình đang sở hữu những tài sản giá trị, trong khi thực tế chúng đang mất giá từng ngày.
Thời buổi hiện nay, việc đánh giá đúng giá trị thực của tài sản trong gia đình trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Không chỉ để đầu tư hợp lý, mà còn để tránh những quyết định mua sắm dựa trên cảm tính – điều mà nhiều gia đình từng mắc phải trong giai đoạn “bong bóng” của các loại tài sản này.