Từ 1/7, có thật 100% khoản chi phải chuyển khoản thì mới được khấu trừ thuế?

[Trương Cẩm Tú]

Gần đây, một số ý kiến cho rằng từ ngày 1/7/2025, tất cả các khoản chi mua hàng hóa, dịch vụ muốn được khấu trừ thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) bắt buộc phải thanh toán bằng chuyển khoản ngân hàng. Nhưng thực tế có đúng như vậy không? Có thật là 100% khoản chi đều phải chuyển khoản hay vẫn có những hình thức thanh toán hợp lệ khác? Hãy cùng phân tích để làm rõ.

Mới có Luật, chưa có Nghị định và Thông tư hướng dẫn

Luật Thuế Giá trị gia tăng (GTGT) mới được Quốc hội thông qua trong năm 2024, nhưng hiện tại chỉ có văn bản Luật – chưa có Nghị định hướng dẫn của Chính phủ và càng chưa có Thông tư chi tiết của Bộ Tài chính. Theo hệ thống pháp luật, Luật đặt ra nguyên tắc chung, còn Nghị định và Thông tư mới quy định chi tiết cách thực hiện. Do đó, các quy định cụ thể liên quan đến thanh toán không dùng tiền mặt hiện vẫn đang trong quá trình dự thảo và lấy ý kiến.

Luật có quy định về thanh toán không dùng tiền mặt, nhưng vẫn chờ ngoại lệ trong Nghị định

Luật mới quy định rằng: từ ngày 01/7/2025, để được khấu trừ thuế, các khoản chi mua hàng hóa, dịch vụ phải được thanh toán bằng hình thức không dùng tiền mặt, trừ những trường hợp đặc biệt sẽ được quy định trong Nghị định hướng dẫn. Điều này có nghĩa là hiện chưa thể khẳng định chính xác tất cả mọi khoản chi đều phải chuyển khoản, bởi còn phải chờ xem Nghị định quy định những trường hợp ngoại lệ nào.

Theo dự thảo Nghị định đang lấy ý kiến, nếu hóa đơn có giá trị từ 5 triệu đồng trở lên thì mới bắt buộc phải thanh toán không dùng tiền mặt để được khấu trừ thuế.

Không có chuyện bắt buộc 100% phải chuyển khoản ngân hàng

Một hiểu lầm phổ biến là cho rằng tất cả mọi khoản chi đều phải chuyển khoản ngân hàng. Nhưng thực ra, Luật chỉ yêu cầu có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt, trong đó chuyển khoản chỉ là một hình thức.

Điều này rất quan trọng: không dùng tiền mặt không đồng nghĩa với chỉ được chuyển khoản ngân hàng. Mỗi hình thức thanh toán không dùng tiền mặt đều có giá trị pháp lý riêng nếu đáp ứng đủ điều kiện.

“Chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt” gồm những gì?

Theo quy định hiện hành tại Thông tư 219 và nội dung dự kiến trong dự thảo Nghị định, các hình thức thanh toán hợp lệ bao gồm:

• Chuyển khoản qua ngân hàng
• Bù trừ công nợ giữa các bên
• Ủy quyền thanh toán qua bên thứ ba
• Thanh toán bằng thẻ ngân hàng
• Các phương thức khác được pháp luật chấp nhận

Thậm chí, dự thảo mới còn mở rộng thêm trường hợp doanh nghiệp thanh toán qua tài khoản cá nhân của người lao động, sau đó hoàn ứng lại. Miễn là có đầy đủ chứng từ chứng minh rõ ràng, đây vẫn có thể được xem là thanh toán hợp lệ.

Việc hiểu sai rằng "100% phải chuyển khoản ngân hàng" có thể khiến doanh nghiệp rơi vào lúng túng, thậm chí thực hiện sai quy định. Luật chỉ yêu cầu thanh toán không dùng tiền mặt với những khoản chi đủ điều kiện, và chuyển khoản ngân hàng chỉ là một trong số các hình thức hợp lệ. Do đó, cần theo dõi sát sao các văn bản hướng dẫn chính thức (Nghị định, Thông tư) khi được ban hành để áp dụng đúng và đầy đủ, tránh gây rủi ro thuế cho doanh nghiệp. #luậtthuếVAT2024