Vai trò của doanh nghiệp nhà nước trong nền kinh tế

[Hưng Nghé]

Vai trò của doanh nghiệp nhà nước, đặc biệt là các tập đoàn kinh tế, trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam được thể hiện trên ba khía cạnh chính:

1. Vai trò đầu tàu trong kinh tế và an sinh xã hội​

Các tập đoàn kinh tế nhà nước đóng vai trò nòng cốt trong việc dẫn dắt nền kinh tế, bảo đảm an sinh xã hội và thực hiện các nhiệm vụ quan trọng như:

• Tăng trưởng kinh tế, tạo nguồn thu cho ngân sách, kiềm chế lạm phát và thúc đẩy công nghiệp hóa, hiện đại hóa.
• Giải quyết việc làm, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đặc biệt là các nhà lãnh đạo và kỹ sư.
• Đóng góp trong việc ứng phó với các vấn đề lớn như dịch bệnh và thiên tai, hỗ trợ ổn định kinh tế vĩ mô.

2. Đảm nhiệm nhiệm vụ chính trị - xã hội chiến lược​

Các tập đoàn kinh tế nhà nước hoạt động trong các lĩnh vực trọng yếu như quốc phòng, an ninh và năng lượng, mà các thành phần kinh tế khác khó đảm nhận hiệu quả. Họ vừa sản xuất, kinh doanh, vừa thực hiện nhiệm vụ đảm bảo an ninh quốc gia và các chính sách xã hội do Đảng và Nhà nước giao phó.

3. Nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia​

• Sở hữu lao động dồi dào, trình độ khoa học - công nghệ cao, cùng khả năng liên kết với các tập đoàn quốc tế.
• Đóng góp lớn vào ngân sách, tạo thương hiệu quốc gia, cải thiện mức sống và bảo đảm công bằng xã hội.

Thực trạng và hạn chế​

Mặc dù đóng góp đáng kể, một số tập đoàn kinh tế nhà nước chưa đạt hiệu quả mong đợi. Nhiều đơn vị làm ăn thua lỗ, lãng phí tài sản, hoặc chậm tiến độ dự án. Nguyên nhân đến từ cả khách quan (tình hình thế giới phức tạp, cơ chế quản lý chưa hoàn thiện) và chủ quan (năng lực lãnh đạo hạn chế, tham nhũng, lợi ích nhóm).

Giải pháp phát huy vai trò​

• Hoàn thiện khung pháp luật, tháo gỡ khó khăn về chính sách.
• Tăng cường giám sát, thanh tra, xử lý vi phạm.
• Nâng cao năng lực lãnh đạo, đạo đức nghề nghiệp, tránh tình trạng thao túng và tiêu cực.
• Tập trung vào các dự án trọng điểm, tránh đầu tư dàn trải, lãng phí.

Doanh nghiệp nhà nước vẫn là lực lượng quan trọng, cần tiếp tục cải cách để phát huy hiệu quả trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.