Đoạn Video
Ảnh
Trong bối cảnh thị trường vàng Việt Nam liên tục biến động mạnh, giá vàng trong nước cao vượt ngưỡng 119 triệu đồng/lượng và chênh lệch với giá thế giới lên tới gần 17 triệu đồng/lượng, Ngân hàng Nhà nước đã công bố kế hoạch tăng cường thanh tra, kiểm tra các doanh nghiệp, cửa hàng, đại lý phân phối vàng miếng. Đây không chỉ là giải pháp mang tính quản lý hành chính, mà còn phản ánh các vấn đề sâu hơn về ổn định thị trường, kiểm soát rủi ro tài chính và bảo vệ nền tảng vĩ mô.
Vậy đâu là những nguyên nhân chính khiến nhà điều hành quyết định “mạnh tay” như vậy?
Giá vàng biến động thất thường, chênh lệch quá lớn với thế giới
Giá vàng trong nước nhiều tháng qua liên tục neo ở mức cao, có thời điểm đạt gần 121 triệu đồng/lượng, cao hơn giá vàng thế giới khoảng 17 triệu đồng/lượng. Chênh lệch này vượt xa biên độ thông thường, gây ra nhiều hệ lụy: Kích thích tâm lý đầu cơ, gom hàng.; Kéo theo tình trạng buôn lậu vàng qua biên giới; Gia tăng rủi ro đối với thị trường tiền tệ, ngoại hối.
Trong bối cảnh nền kinh tế đang phục hồi khó khăn sau dịch COVID-19, lạm phát toàn cầu còn tiềm ẩn, việc để vàng trở thành “kênh đầu cơ” không kiểm soát có thể dẫn đến bất ổn tài chính diện rộng.
Tác động dây chuyền đến thị trường tiền tệ, ngoại hối
Theo lý thuyết tài chính, vàng và ngoại tệ thường có mối liên hệ chặt chẽ. Khi người dân đổ xô mua vàng, áp lực chuyển đổi từ VND sang USD để nhập khẩu vàng lậu hoặc thanh toán mua bán vàng gia tăng, có thể tạo ra căng thẳng cung cầu ngoại hối. Điều này gây áp lực lên tỷ giá VND/USD, khiến NHNN buộc phải can thiệp, tiêu tốn dự trữ ngoại hối.
Việc siết chặt hoạt động kinh doanh vàng, kiểm tra các doanh nghiệp lớn sẽ giúp cơ quan quản lý nắm rõ dòng chảy, phát hiện kịp thời hành vi vi phạm hoặc thao túng thị trường, từ đó giảm áp lực lên thị trường tiền tệ.
Ngăn ngừa đầu cơ, thao túng giá
Các cuộc thanh tra trước đây của NHNN, bao gồm với các “ông lớn” như SJC, DOJI, PNJ, Bảo Tín Minh Châu, nhằm làm rõ liệu có dấu hiệu thao túng giá, bắt tay nâng giá, găm hàng hay không. Giá vàng tăng mạnh không chỉ phản ánh cung - cầu thuần túy mà còn có thể bị chi phối bởi các nhóm lợi ích. Nếu không kiểm soát chặt, tình trạng đầu cơ, trục lợi sẽ bùng phát, làm méo mó thị trường.
Cập nhật khung pháp lý, lấp lỗ hổng quản lý
NHNN hiện đang đẩy nhanh việc sửa đổi Nghị định 24/2012 – văn bản pháp lý quan trọng điều tiết thị trường vàng. Sau hơn một thập kỷ áp dụng, Nghị định này đã bộc lộ nhiều điểm không còn phù hợp, chưa bắt kịp với sự phát triển của thị trường, đặc biệt là các hình thức giao dịch qua mạng, sàn vàng quốc tế… Việc thanh tra cũng giúp NHNN thu thập dữ liệu thực tiễn, từ đó xây dựng chính sách quản lý phù hợp và hiệu quả hơn.
Giữ vững niềm tin và ổn định tâm lý thị trườn
Cuối cùng, yếu tố tâm lý đóng vai trò cực kỳ quan trọng trên thị trường vàng. Khi giá biến động mạnh, tin đồn thất thiệt lan truyền, tâm lý đám đông dễ dẫn đến những cơn sốt vàng, chen lấn mua bán, tạo ra rủi ro xã hội. Việc tăng cường truyền thông và kết hợp thanh tra, kiểm soát không chỉ mang ý nghĩa hành chính mà còn nhằm trấn an người dân, củng cố niềm tin vào năng lực điều hành của Nhà nước.
Tăng thanh tra thị trường vàng không đơn thuần là biện pháp “dẹp loạn” ngắn hạn mà là bước đi cần thiết để ổn định một kênh tài sản nhạy cảm, bảo vệ nền tảng vĩ mô và giảm thiểu rủi ro hệ thống. Trong bối cảnh giá vàng thế giới còn nhiều biến động, dự báo áp lực đối với nhà điều hành Việt Nam sẽ chưa sớm hạ nhiệt. Do đó, sự phối hợp chặt chẽ giữa NHNN và các bộ ngành là chìa khóa để đảm bảo thị trường vàng vận hành minh bạch, ổn định và bền vững.
Vậy đâu là những nguyên nhân chính khiến nhà điều hành quyết định “mạnh tay” như vậy?
Giá vàng biến động thất thường, chênh lệch quá lớn với thế giới
Giá vàng trong nước nhiều tháng qua liên tục neo ở mức cao, có thời điểm đạt gần 121 triệu đồng/lượng, cao hơn giá vàng thế giới khoảng 17 triệu đồng/lượng. Chênh lệch này vượt xa biên độ thông thường, gây ra nhiều hệ lụy: Kích thích tâm lý đầu cơ, gom hàng.; Kéo theo tình trạng buôn lậu vàng qua biên giới; Gia tăng rủi ro đối với thị trường tiền tệ, ngoại hối.
Trong bối cảnh nền kinh tế đang phục hồi khó khăn sau dịch COVID-19, lạm phát toàn cầu còn tiềm ẩn, việc để vàng trở thành “kênh đầu cơ” không kiểm soát có thể dẫn đến bất ổn tài chính diện rộng.
Tác động dây chuyền đến thị trường tiền tệ, ngoại hối
Theo lý thuyết tài chính, vàng và ngoại tệ thường có mối liên hệ chặt chẽ. Khi người dân đổ xô mua vàng, áp lực chuyển đổi từ VND sang USD để nhập khẩu vàng lậu hoặc thanh toán mua bán vàng gia tăng, có thể tạo ra căng thẳng cung cầu ngoại hối. Điều này gây áp lực lên tỷ giá VND/USD, khiến NHNN buộc phải can thiệp, tiêu tốn dự trữ ngoại hối.
Việc siết chặt hoạt động kinh doanh vàng, kiểm tra các doanh nghiệp lớn sẽ giúp cơ quan quản lý nắm rõ dòng chảy, phát hiện kịp thời hành vi vi phạm hoặc thao túng thị trường, từ đó giảm áp lực lên thị trường tiền tệ.
Ngăn ngừa đầu cơ, thao túng giá
Các cuộc thanh tra trước đây của NHNN, bao gồm với các “ông lớn” như SJC, DOJI, PNJ, Bảo Tín Minh Châu, nhằm làm rõ liệu có dấu hiệu thao túng giá, bắt tay nâng giá, găm hàng hay không. Giá vàng tăng mạnh không chỉ phản ánh cung - cầu thuần túy mà còn có thể bị chi phối bởi các nhóm lợi ích. Nếu không kiểm soát chặt, tình trạng đầu cơ, trục lợi sẽ bùng phát, làm méo mó thị trường.
Cập nhật khung pháp lý, lấp lỗ hổng quản lý
NHNN hiện đang đẩy nhanh việc sửa đổi Nghị định 24/2012 – văn bản pháp lý quan trọng điều tiết thị trường vàng. Sau hơn một thập kỷ áp dụng, Nghị định này đã bộc lộ nhiều điểm không còn phù hợp, chưa bắt kịp với sự phát triển của thị trường, đặc biệt là các hình thức giao dịch qua mạng, sàn vàng quốc tế… Việc thanh tra cũng giúp NHNN thu thập dữ liệu thực tiễn, từ đó xây dựng chính sách quản lý phù hợp và hiệu quả hơn.
Giữ vững niềm tin và ổn định tâm lý thị trườn
Cuối cùng, yếu tố tâm lý đóng vai trò cực kỳ quan trọng trên thị trường vàng. Khi giá biến động mạnh, tin đồn thất thiệt lan truyền, tâm lý đám đông dễ dẫn đến những cơn sốt vàng, chen lấn mua bán, tạo ra rủi ro xã hội. Việc tăng cường truyền thông và kết hợp thanh tra, kiểm soát không chỉ mang ý nghĩa hành chính mà còn nhằm trấn an người dân, củng cố niềm tin vào năng lực điều hành của Nhà nước.
Tăng thanh tra thị trường vàng không đơn thuần là biện pháp “dẹp loạn” ngắn hạn mà là bước đi cần thiết để ổn định một kênh tài sản nhạy cảm, bảo vệ nền tảng vĩ mô và giảm thiểu rủi ro hệ thống. Trong bối cảnh giá vàng thế giới còn nhiều biến động, dự báo áp lực đối với nhà điều hành Việt Nam sẽ chưa sớm hạ nhiệt. Do đó, sự phối hợp chặt chẽ giữa NHNN và các bộ ngành là chìa khóa để đảm bảo thị trường vàng vận hành minh bạch, ổn định và bền vững.
