Sáng nay, ngày 27/7/2022, kỷ niệm 75 năm Ngày Thương binh - Liệt sĩ, tôi rất xúc động khi vào trang Chinhphu.vn và đọc được dòng tin nổi bật:
Như vậy là đã 75 năm qua rồi. Đất nước đã hòa bình và phát triển. Nhưng vẫn còn hàng chục ngàn ngôi mộ chưa có tên, tương ứng với bấy nhiêu gia đình Liệt sĩ chưa tìm được người thân của mình.
Tôi xin trích lại câu chuyện xúc động mà Thủ tướng Phạm Minh Chính gần đây chia sẻ:
"Tôi sẽ bắt đầu phát biểu hôm nay với hình ảnh mẹ Việt Nam Anh hùng Hoàng Thị Lự, 110 tuổi ở Đô Lương - Nghệ An tóc bạc trắng, gầy gò, ngồi trên giường ôm hài cốt của con đã hy sinh 51 năm trước được tìm thấy, phủ trong lá Quốc kỳ gọi tên con rồi khóc nức nở… Mẹ đã khóc đớn đau trong hạnh phúc tìm thấy 1 người con nhưng vẫn hỏi sao không đưa luôn người con thứ 2 của mẹ cũng đã hy sinh về, khi con đi con mới chỉ 17 tuổi. Hai con trai của mẹ hy sinh cách nhau chỉ có 2 ngày. Rồi mẹ đã ra đi khi không còn chờ tìm được phần mộ hoặc hài cốt người con thứ 2. Mẹ mang theo cả câu hỏi chưa có câu trả lời về đất mẹ mà ám ảnh tất cả chúng ta.
Có lẽ nỗi đau, mất mát lớn với nhiều gia đình trải qua chiến tranh là nhận được thông tin con qua "Giấy báo tử". Gần đây, tôi đi dâng hương, dâng hoa tại Nghĩa trang quốc tế Việt Lào, có gần 12.000 ngôi mộ thì có tới 7.000 ngôi mộ thiếu thông tin. Nhiều gia đình vẫn ngày đêm mòn mỏi lấy những thông tin trên tờ giấy đã bạc màu, chữ đã mờ để đi nhờ tìm thông tin, giải mã với hy vọng tìm thấy người thân." Anh rể tôi là con Liệt sĩ. Cha anh mất khi anh chưa kịp ra đời. Ông là lính lái xe Trường Sơn và mất trong chiến trường khu Đ đến nay chưa tìm được mộ. Anh chị tôi nhiều năm nay đã đi nhiều nơi, tìm kiếm nhiều người để mong tìm thấy chỉ một mẩu thông tin rằng cha anh đã hy sinh ở đâu, chiến trường khu Đ rộng lớn như thế cơ mà?
Mặc dù anh rể tôi biết cha anh lái xe khi đó bị trúng bom nên khó có thể tìm được hài cốt nhưng anh vẫn muốn biết một địa chỉ cụ thể hơn để đến khu vực đó đặt một cành hoa, thắp một nén hương cho cha. Chỉ một nguyện vọng nhỏ nhoi đó cho đến nay anh vẫn chưa được toại nguyện.
Hôm nay, đã đến 75 năm ngày Thương binh Liệt sĩ, gia đình chúng tôi sắp lễ, thắp nhang tưởng niệm những anh hùng liệt sĩ. Những lời nói, quyết tâm này của Chính phủ và người đứng đầu Chính phủ về tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ lại như thêm động lực cho chúng tôi. Dù chưa biết sẽ tìm kiếm trong bao lâu, nhưng khẳng định rằng, trong lòng mỗi chúng ta luôn đời đời nhớ ơn các anh hùng liệt sĩ!