Béo phì học đường tăng vọt: Học sinh thành phố Việt Nam vượt cả Thái Lan, chạm ngưỡng các nước phát triển

[Thanh Hải Lucky]

Từng được xem là "điểm sáng" của khu vực về cải thiện dinh dưỡng, Việt Nam đang đứng trước một nghịch lý mới trong sức khỏe học đường: Tỷ lệ béo phì ở học sinh thành phố tăng gấp đôi trong vòng một thập kỷ, vượt cả mức trung bình của Thái Lan và tiệm cận các nước phát triển.

Đây không chỉ là vấn đề vóc dáng, mà là “quả bom nổ chậm” đang đe dọa sức khỏe toàn dân, làm gia tăng nguy cơ bệnh không lây nhiễm như tiểu đường, tim mạch, huyết áp cao… ngay từ tuổi học trò.

Tăng chiều cao, giảm suy dinh dưỡng – nhưng béo phì lại leo thang

Phát biểu tại Hội thảo khoa học quốc tế về Dinh dưỡng học đường 2025 tổ chức ngày 14/8, Thứ trưởng Bộ Y tế – TS.BS Nguyễn Tri Thức – nhấn mạnh rằng Việt Nam đã đạt được tiến bộ đáng kể trong cải thiện tầm vóc. Trong giai đoạn 2010–2020, chiều cao trung bình của thanh niên Việt Nam tăng mạnh: 3,7cm với nam và 2,6cm với nữ. Đồng thời, tỷ lệ suy dinh dưỡng thấp còi ở trẻ dưới 5 tuổi đã giảm từ hơn 30% xuống dưới 19,6%, vượt mức cải thiện trung bình của khu vực Đông Nam Á.


Tuy nhiên, song song với những tín hiệu tích cực đó là mối lo ngại ngày càng rõ rệt về tình trạng thừa cân, béo phì học đường, đặc biệt tại các đô thị lớn.

Tỷ lệ béo phì học sinh thành phố vượt Thái Lan, gần chạm mức các nước phát triển

Theo số liệu do Thứ trưởng Bộ Y tế công bố, tỷ lệ học sinh thừa cân, béo phì tại các thành phố lớn đã vượt mốc 20%, gần gấp đôi so với 10 năm trước. Điều đáng báo động là tốc độ gia tăng này nhanh hơn cả Thái Lan – một quốc gia có tỷ lệ béo phì học đường vốn đã ở mức cao trong khu vực – và hiện tiệm cận ngưỡng cảnh báo của các nước phát triển như Nhật Bản, Hàn Quốc.

Thứ trưởng Nguyễn Tri Thức gọi đây là "quả bom nổ chậm" của sức khỏe cộng đồng, có thể dẫn tới bùng phát các bệnh không lây nhiễm, gây suy giảm chất lượng cuộc sống và sức lao động trong tương lai.

Học đường – “giai đoạn vàng cuối cùng” để can thiệp

Lứa tuổi học đường là thời kỳ phát triển thể chất và tâm lý mạnh mẽ, đồng thời cũng là “giai đoạn vàng cuối cùng” để tác động tích cực tới sức khỏe lâu dài. Tuy nhiên, môi trường học đường hiện nay lại đang bị bao vây bởi đồ ăn nhanh, thức uống có đường, thói quen ít vận động và áp lực học tập cao, khiến học sinh dễ rơi vào tình trạng thừa cân nhưng thiếu vi chất thiết yếu.

"Việc tập trung cải thiện dinh dưỡng học đường không chỉ để tăng chiều cao, mà còn là chiến lược nền tảng để phát triển thể lực, trí tuệ và sức đề kháng toàn diện cho thế hệ trẻ", Thứ trưởng Nguyễn Tri Thức nhấn mạnh.

Khoảng cách vóc dáng vẫn còn: Việt Nam thấp hơn Nhật – Hàn 5-7cm

Mặc dù đã có tiến bộ, chiều cao trung bình của thanh niên Việt Nam hiện vẫn thấp hơn Nhật Bản, Hàn Quốc từ 5–7cm, và thua Thái Lan khoảng 2–3cm. Khoảng cách này không đơn thuần là chuyện hình thể, mà phản ánh sự chênh lệch về chế độ dinh dưỡng, thói quen sinh hoạt, vận động và chính sách y tế học đường giữa các quốc gia.

Cần chiến lược toàn diện – không thể chỉ cấm nước ngọt hay bánh mì kẹp

Giới chuyên gia y tế cho rằng, để xử lý hiệu quả "hai mặt" của dinh dưỡng học đường – vừa chống suy dinh dưỡng, vừa kiểm soát béo phì – cần một chiến lược toàn diện, bền vững, không thể chỉ dừng lại ở việc cấm soda hay đồ ăn nhanh trong căng tin.

Điều quan trọng hơn là:

• Giáo dục dinh dưỡng khoa học ngay từ tiểu học,
• Tăng cường vận động thể chất trong trường học,
• Hướng dẫn thực đơn cân đối cho gia đình và nhà trường,
• Đồng thời giám sát và đánh giá định kỳ tình trạng sức khỏe học sinh.

Béo phì học đường – cuộc khủng hoảng sức khỏe đang âm thầm tiến gần

Béo phì không phải là vấn đề của ngoại hình, mà là cuộc khủng hoảng sức khỏe học đường đang diễn ra âm thầm – với hậu quả y tế, kinh tế và xã hội khó lường trong tương lai. Sức khỏe thể chất hôm nay quyết định chất lượng dân số ngày mai. Việt Nam không thể chậm trễ hơn trong việc hành động, vì một thế hệ cao lớn, thông minh và khỏe mạnh thực sự.

 

[Son Luong Thanh]

nhiều lắm trẻ em Việt giờ bị béo phì rất nhiều