Làm thế nào chứng minh một người đã chết cách đây hơn 30 năm?

[Chi Le]

Tôi tin rằng nhiều người trẻ sẽ cười mỉm mà bảo rằng, vẽ chuyện, người chết lâu rồi chứng minh làm gì?
Nhưng thực tế, một người đã chết cần thiết được người thân đăng ký khai tử, nếu không sau này các thủ tục liên quan sẽ khá rắc rối. Tất nhiên, trước đây việc đăng ký khai tử chưa được chú trọng, và luật pháp cũng đã lường trước thực tế này nên có hướng dẫn chi tiết. Những người không biết sẽ cảm thấy rắc rối vì thế.
Vậy làm thế nào chứng minh một người đã chết cách đây hơn 30 năm, không có giấy chứng tử?
Ông N.H.T chết từ năm 1984 nhưng chưa được đăng ký khai tử. Hiện tại, con trai của ông T muốn đăng ký khai tử cho cha nhưng chỉ cung cấp được gia phả dòng họ, ảnh bia, mộ của người chết, không cung cấp được giấy tờ nào khác. Con trai của ông T trình bày, lúc đó gia đình ông mới chuyển từ nơi khác về địa phương không lâu, thời gian ông T chết cũng đã quá lâu nên không có ai nhớ rõ để làm chứng về sự kiện chết của ông T.
Vậy cơ quan đăng ký hộ tịch có tiếp nhận và giải quyết yêu cầu đăng ký khai tử hay không?

Trả lời:
Khoản 1, Điều 13, Thông tư số 04/2020/TT-BTP đã quy định cụ thể việc đăng ký khai tử cho người chết đã lâu không có Giấy báo tử hoặc giấy tờ thay thế Giấy báo tử.
Theo đó, đối với trường hợp đăng ký khai tử cho người chết đã lâu, người yêu cầu đăng ký khai tử phải cung cấp được giấy tờ, tài liệu, chứng cứ do cơ quan, tổ chức có thẩm quyền cấp hoặc xác nhận hợp lệ chứng minh sự kiện chết (ví dụ: hồ sơ, lý lịch cá nhân đi học, đi làm do cơ quan, đơn vị nơi học tập, công tác quản lý, xác nhận, Biên bản xác minh tai nạn, Giấy chứng nhận mai táng, Hợp đồng hỏa táng, văn bản xác nhận của chính quyền, công an địa phương…), các giấy tờ, tài liệu này cần được cơ quan đăng ký hộ tịch phối hợp với các cơ quan liên quan kiểm tra, xác minh chặt chẽ, bảo đảm thông tin đúng sự thật.

Trường hợp người yêu cầu đăng ký khai tử chỉ cung cấp được các giấy tờ như: gia phả dòng họ, giấy tờ tùy thân của người chết (nếu có); ảnh bia, mộ người chết; văn bản xác nhận của người làm chứng về các thông tin liên quan đến người chết, sự kiện chết; nếu các thông tin này được cơ quan đăng ký hộ tịch kiểm tra, xác minh, khẳng định được tính xác thực, có lập Biên bản xác minh thì có thể vận dụng coi là căn cứ để thực hiện đăng ký khai tử.

Trong trường hợp cán bộ Tư pháp hộ tịch không xác minh được tính xác thực của những thông tin nêu trên, để bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của những người thân thích của người chết trong các quan hệ dân sự liên quan thì UBND phường/ xã (nơi cư trú cuối cùng của người chết) hướng dẫn con trai của ông T hoàn thiện hồ sơ đăng ký khai tử, sau đó vận dụng quy định pháp luật thực hiện đăng ký khai tử cho ông T và văn bản cam đoan về các thông tin liên quan đến người chết, sự kiện chết được dùng làm căn cứ để thực hiện đăng ký khai tử.
Tóm lại, việc đăng ký khai tử vẫn có thể thực hiện được nếu tuân thủ quy trình xác minh hoặc bổ sung cam đoan theo quy định.

Đăng ký khai tử làm gì?​

Đăng ký khai tử cho một người nhằm xác nhận chính thức một người đã qua đời, cập nhật vào hệ thống hộ tịch để tránh nhầm lẫn hoặc sử dụng thông tin sai lệch sau này. Giấy khai tử của một người là cơ sở để xử lý thừa kế, tài sản, bảo hiểm, trợ cấp tử tuất, hoặc các nghĩa vụ pháp lý khác của người đã mất. Nó cũng ngăn ngừa tranh chấp dân sự, pháp lý (ví dụ: đòi nợ, sở hữu đất đai) nếu tình trạng của người mất không được xác định rõ ràng.
Tóm lại, đăng ký khai tử giúp bảo vệ quyền lợi của người thân và tuân thủ quy định pháp luật.