Nhân dân tệ kỹ thuật số bắt đầu trả lãi suất từ ngày 1/1/2026

[Hồng Hà]

Theo Tân Hoa Xã, China Securities News ngày 30/12 đưa tin đồng Nhân dân tệ kỹ thuật số của Trung Quốc sắp bước vào một giai đoạn nâng cấp quan trọng, trong đó chức năng trả lãi, vốn được thị trường chờ đợi từ lâu, sẽ chính thức được triển khai từ ngày 01/01/2026.
Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc cho biết, kể từ đầu năm 2026, khung đo lường, hệ thống quản lý, cơ chế vận hành và hệ sinh thái thế hệ mới của Nhân dân tệ kỹ thuật số sẽ đồng loạt đi vào hoạt động. Đây là kết quả tổng kết từ hơn 10 năm nghiên cứu và thí điểm.
Theo “Kế hoạch hành động về tăng cường xây dựng hệ thống dịch vụ quản lý Nhân dân tệ kỹ thuật số và cơ sở hạ tầng tài chính liên quan”, đồng Nhân dân tệ kỹ thuật số sẽ chính thức chuyển từ giai đoạn “tiền kỹ thuật số” sang “tiền gửi kỹ thuật số”.
Phó Thống đốc Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc, ông Lưu Lôi, cho biết theo thiết kế thể chế mới, Nhân dân tệ kỹ thuật số trong ví của khách hàng tại ngân hàng thương mại sẽ được xác định là khoản nợ dựa trên tài khoản của ngân hàng thương mại. Điều này đánh dấu việc Nhân dân tệ kỹ thuật số chuyển từ mô hình tiền mặt số phiên bản 1.0 sang tiền gửi Nhân dân tệ kỹ thuật số phiên bản 2.0.

Theo đó, các ngân hàng thương mại sẽ tính và trả lãi đối với số dư ví Nhân dân tệ kỹ thuật số xác thực danh tính của khách hàng, với mức lãi suất tham chiếu lãi suất tiền gửi không kỳ hạn do chính ngân hàng công bố, đồng thời tuân thủ nghiêm ngặt cơ chế tự kỷ luật về định giá lãi suất tiền gửi.
Các chuyên gia cũng cho biết tiền gửi Nhân dân tệ kỹ thuật số sẽ được đưa vào phạm vi bảo hiểm tiền gửi. Trong trường hợp ngân hàng thương mại gặp rủi ro, người gửi tiền có thể được bảo vệ với hạn mức bồi hoàn tối đa 500.000 Nhân dân tệ, tương đương khoảng 1,7 tỷ đồng Việt Nam theo tỷ giá hiện tại.
Việc áp dụng cơ chế trả lãi được đánh giá mang lại lợi ích cho cả ngân hàng thương mại và người dân. Đối với ngân hàng, điều này giúp tăng động lực tham gia vận hành hệ sinh thái Nhân dân tệ kỹ thuật số. Trước đây, đồng tiền này được ghi nhận trực tiếp trên bảng cân đối của ngân hàng trung ương, trong khi ngân hàng thương mại chịu trách nhiệm lưu ký, phòng chống rửa tiền và gian lận, dẫn tới sự thiếu cân xứng giữa trách nhiệm và quyền lợi. Khi được chuyển đổi thành tiền gửi, Nhân dân tệ kỹ thuật số sẽ trở thành khoản nợ của ngân hàng thương mại, tương đương tiền gửi thông thường, qua đó tạo điều kiện cho các hoạt động kinh doanh tài sản và phát sinh nguồn thu ổn định.
Đối với công chúng, từ ngày 01/01/2026, số dư ví Nhân dân tệ kỹ thuật số xác thực sẽ bắt đầu sinh lãi, giúp nâng cao sức hấp dẫn của đồng tiền này trong thanh toán và lưu trữ giá trị.
Ông Lưu Lôi nhấn mạnh, Nhân dân tệ kỹ thuật số trong tương lai là phương tiện thanh toán và lưu thông kỹ thuật số hiện đại, do ngân hàng trung ương cung cấp hỗ trợ kỹ thuật và giám sát, mang thuộc tính nợ của ngân hàng thương mại, vận hành trên nền tảng tài khoản ví số, đồng thời tương thích với công nghệ sổ cái phân tán trong hệ thống tài chính.
Để bảo đảm sự tương xứng giữa quyền và trách nhiệm, kế hoạch hành động cũng quy định việc chuẩn hóa khung đo lường Nhân dân tệ kỹ thuật số. Số dư ví do các ngân hàng vận hành sẽ được đưa thống nhất vào cơ sở tính dự trữ tiền gửi. Các tổ chức thanh toán phi ngân hàng tham gia vận hành Nhân dân tệ kỹ thuật số phải thực hiện cơ chế dự trữ 100%.
Hiện nay, Trung Quốc có 10 tổ chức được chỉ định vận hành Nhân dân tệ kỹ thuật số, gồm 6 ngân hàng thương mại nhà nước lớn, 2 ngân hàng thương mại cổ phần và 2 ngân hàng Internet. Ngân hàng trung ương cho biết đang tiếp tục thúc đẩy việc mở rộng danh sách các tổ chức tham gia.

Nhân dân tệ kỹ thuật số là phiên bản tiền số chính thức của đồng Nhân dân tệ do Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc phát hành, thường được gọi là e-CNY.

Nói ngắn gọn, đây không phải tiền mã hóa kiểu Bitcoin, mà là tiền pháp định, giá trị ngang 1:1 với Nhân dân tệ giấy. Một đồng e-CNY luôn đổi được đúng 1 Nhân dân tệ thông thường.

Về bản chất, Nhân dân tệ kỹ thuật số là tiền của ngân hàng trung ương nhưng được sử dụng thông qua ví điện tử tại các ngân hàng thương mại. Người dùng giữ tiền trong ví e-CNY trên điện thoại, có thể thanh toán, chuyển tiền, nhận lương, trợ cấp, hoặc chi tiêu hàng ngày giống tiền mặt và chuyển khoản.

Điểm khác biệt lớn nhất so với các ví điện tử phổ biến là e-CNY chính là tiền, còn Alipay hay WeChat Pay chỉ là công cụ trung gian ghi nhận giao dịch trên tài khoản ngân hàng. Với e-CNY, tiền tồn tại trực tiếp dưới dạng số do ngân hàng trung ương bảo chứng.

Từ ngày 01/01/2026, Nhân dân tệ kỹ thuật số bước sang giai đoạn mới, được coi như tiền gửi kỹ thuật số. Số dư ví xác thực danh tính sẽ được tính lãi, tương tự tiền gửi không kỳ hạn, và còn được bảo hiểm tiền gửi với hạn mức tối đa 500.000 Nhân dân tệ, tương đương khoảng 1,7 tỷ đồng Việt Nam theo tỷ giá hiện tại.

Về công nghệ, e-CNY hoạt động trên mô hình tài khoản ví, có thể tích hợp một số đặc tính của sổ cái phân tán để tăng độ an toàn, truy vết và chống gian lận, nhưng vẫn nằm trọn trong hệ thống quản lý của nhà nước.

Nếu coi tiền mặt là “tiền vật lý”, chuyển khoản ngân hàng là “tiền sổ sách”, thì Nhân dân tệ kỹ thuật số là bước tiến tiếp theo của tiền tệ quốc gia trong kỷ nguyên số. Nó không nhằm thay thế hoàn toàn tiền mặt, mà mở rộng cách nhà nước phát hành, kiểm soát và lưu thông tiền trong nền kinh tế hiện đại.