Đoạn Video
Ảnh
Minh Phương
Thành viên nổi tiếng
Công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực nhiệm kỳ 13 không chỉ “tấn công trực diện” virus tham nhũng mà còn phòng, chống suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống.
Nhìn lại nhiệm kỳ Đại hội 13, công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực không chững lại hay chùng xuống, mà được tiếp nối liên tục, kiên quyết, kiên trì, không ngừng, không nghỉ, “không có vùng cấm, không có ngoại lệ”, đạt nhiều kết quả quan trọng, đột phá, toàn diện, cả ở Trung ương và địa phương. Nhiều điểm nghẽn, nút thắt tồn tại từ rất lâu đã được tháo gỡ. Nhiều cột mốc lần đầu tiên đạt được trong lịch sử.
Lần đầu tiên, cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực được mở rộng về phạm vi, không chỉ “tấn công trực diện” virus tham nhũng mà còn phòng, chống cả tiêu cực, trọng tâm là phòng, chống suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống. Đó là nguyên nhân sâu xa của tham nhũng và phòng, chống cả lãng phí - một biểu hiện nghiêm trọng của tiêu cực và là hệ lụy của tham nhũng.
Đây là bước đột phá về tư duy, nhận thức, là đòn bẩy quan trọng đưa công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực bước sang giai đoạn mới, vừa bao phủ toàn diện, vừa đi vào chiều sâu, tập trung giải quyết vấn đề gốc rễ để phòng ngừa, ngăn chặn, xử lý tham nhũng từ sớm, từ xa.
Như cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng từng nói: Nếu chỉ phòng, chống tham nhũng về tiền bạc, tài sản thôi thì chưa đủ, mà nguy hại hơn là sự suy thoái về tư tưởng, chính trị, đạo đức, lối sống. Đây mới là cái gốc của tham nhũng; không suy thoái, hư hỏng thì làm gì dẫn đến tham nhũng? Tiền bạc, tài sản có thể còn thu hồi được, nhưng nếu suy thoái về tư tưởng, đạo đức là mất tất cả.
Đặc biệt, từ sau hội nghị Trung ương 10 khóa 13, Bộ Chính trị, Ban Bí thư và Tổng Bí thư Tô Lâm đã chỉ đạo nhiều quan điểm mới, đó là: phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực phải đặt lợi ích của quốc gia - dân tộc, của nhân dân lên trên hết, phục vụ tốt nhất nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội; bảo vệ những người đổi mới, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, vì lợi ích chung, với động cơ trong sáng; phải được tiến hành đến tận cơ sở, chi bộ, dưới sự giám sát của nhân dân; ưu tiên thu hồi tối đa tài sản cho Nhà nước, áp dụng các biện pháp hành chính, dân sự, kinh tế trước, xử lý hình sự là biện pháp cuối cùng… Đây là những định hướng rất quan trọng, đảm bảo công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực gắn kết chặt chẽ, đáp ứng tốt hơn yêu cầu, nhiệm vụ xây dựng, chỉnh đốn Đảng, phát triển kinh tế - xã hội trong kỷ nguyên mới.
Lần đầu tiên chủ trương và quyết tâm chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực “không có vùng cấm, không có ngoại lệ, bất kể người đó là ai” của Đảng, Nhà nước được hiện thực hóa một cách mạnh mẽ, rõ nét, đầy đủ nhất. Nhân dân cảm nhận rất rõ Đảng đã nói là làm, làm thật, hiệu quả thật. Các cơ quan có thẩm quyền đã phối hợp chặt chẽ, xử lý kịp thời, đồng bộ cả về kỷ luật đảng, kỷ luật hành chính, kỷ luật đoàn thể và xử lý hình sự đối với cán bộ, đảng viên vi phạm.
Phát hiện nhiều vụ án tham nhũng, lãng phí, tiêu cực chưa có tiền lệ
Số cán bộ thuộc diện Trung ương quản lý bị xử lý kỷ luật, xử lý hình sự liên quan đến tham nhũng, lãng phí, tiêu cực trong nhiệm kỳ 13 nhiều nhất từ trước tới nay, với trên 170 trường hợp bị xử lý kỷ luật, có cả một số nguyên lãnh đạo chủ chốt của Đảng, Nhà nước, trong đó có trên 60 trường hợp bị xử lý hình sự.
Đã có hơn 90 cán bộ diện Trung ương quản lý và trên 1.000 cán bộ diện tỉnh ủy, thành ủy quản lý bị cho từ chức, miễn nhiệm, thay thế do bị kỷ luật, uy tín giảm sút. Con số đó đã trả lời rõ câu hỏi mà các nghị quyết của Đảng trước đây đã nêu: “Một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống”.
Nhiều vụ án tham nhũng, lãng phí, tiêu cực chưa có tiền lệ về quy mô, tính mới, tính phức tạp, về hậu quả thiệt hại, cả trong khu vực nhà nước và khu vực ngoài nhà nước đã được phát hiện, xử lý rất nghiêm minh, nhân văn, toàn diện, thấu lý đạt tình; điều tra, truy tố, xét xử vắng mặt cả bị can, bị cáo đang bỏ trốn, đảm bảo sự công bằng, bình đẳng trước pháp luật, có tác dụng cảnh tỉnh, cảnh báo, răn đe mạnh mẽ.
Càng đi sâu xử lý, các cơ quan chức năng đã làm rõ bản chất tham nhũng, chiếm đoạt trong các vụ án. Trước vành móng ngựa, các đối tượng đều tâm phục, khẩu phục, xin lỗi Đảng, Nhà nước, cơ quan, đơn vị nơi công tác, xin được giảm nhẹ hình phạt. Đáng chú ý là, đã làm rõ sự câu kết, móc nối giữa cán bộ thoái hóa, biến chất với các doanh nghiệp, hình thành mối quan hệ “quan chức - doanh nhân - tội phạm”, “nhóm lợi ích” để trục lợi, thậm chí chi phối, lũng đoạn quyền lực, gây bức xúc trong xã hội.
Nhiều khâu yếu, việc khó, tồn tại kéo dài qua nhiều nhiệm kỳ đã có sự chuyển biến rất rõ nét. Nhất là, công tác thu hồi tài sản bị thất thoát, chiếm đoạt trong các vụ án, vụ việc tham nhũng, lãng phí, tiêu cực đạt cao nhất từ trước đến nay. Nhiều vụ thu hồi 100%. Một số đối tượng đã chủ động xin nộp sớm, nộp đủ tài sản để khắc phục hậu quả, thiệt hại, điển hình như các vụ án liên quan đến Tập đoàn Tân Hoàng Minh, FLC, Phúc Sơn…
Các cơ chế, biện pháp mới được áp dụng nhằm thu hồi tối đa tài sản bị thất thoát, chiếm đoạt, xử lý, giải tỏa sớm các tài sản, vật chứng ngay từ giai đoạn điều tra, truy tố, xét xử để đưa vào lưu thông, góp phần khơi thông nguồn lực, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, tránh lãng phí. Tình trạng “trên nóng dưới lạnh” trong phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực đã cơ bản được khắc phục khi Ban chỉ đạo cấp tỉnh được thành lập và đi vào hoạt động. Trong nhiều năm liền, các địa phương trong cả nước đều có án tham nhũng khởi tố mới.
Chuyển trọng tâm sang phòng ngừa
Cùng với phát hiện, xử lý, công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực trong nhiệm kỳ 13 đã có bước chuyển chiến lược khi Tổng Bí thư Tô Lâm yêu cầu phải “chuyển trọng tâm sang phòng ngừa, chủ động nhận diện, dự báo, cảnh báo vi phạm từ sớm, từ xa, không để vi phạm nhỏ tích tụ thành sai phạm lớn”.
Tổng Bí thư Tô Lâm yêu cầu, công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực phải “chuyển trọng tâm sang phòng ngừa, chủ động nhận diện". Ảnh: Phạm Hải
Điểm nhấn là việc thực hiện cuộc cách mạng sắp xếp tổ chức bộ máy, đơn vị hành chính, vận hành chính quyền địa phương 2 cấp; xây dựng, sửa đổi, bổ sung, ban hành một khối lượng văn bản của Đảng, pháp luật của Nhà nước lớn nhất từ trước tới nay, với tư duy, cách làm mới, trong đó lần đầu tiên các quy định về kiểm soát quyền lực trên một số lĩnh vực trọng điểm được ban hành và triển khai thực hiện; tăng cường ứng dụng khoa học, công nghệ, chuyển đổi số gắn với cải cách mạnh mẽ thủ tục hành chính... Điều này không chỉ có ý nghĩa chiến lược đối với sự vươn mình của đất nước mà còn giúp tiết kiệm rất lớn chi phí, loại bỏ rất nhiều các nguyên nhân, điều kiện nảy sinh tham nhũng, lãng phí, tiêu cực.
Kết quả đạt được trong công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực nhiệm kỳ Đại hội 13 thêm một lần nữa cho thấy bản lĩnh, quyết tâm của Đảng, càng khó khăn, cấp bách, công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng càng được quan tâm chú trọng; khẳng định những chủ trương, quan điểm chỉ đạo của Đảng là hoàn toàn đúng đắn, phù hợp với thực tiễn; niềm tin của cán bộ, đảng viên, nhân dân đối với Đảng, Nhà nước, chế độ không ngừng được củng cố, tăng cường.
Mặc dù vậy, con đường phía trước còn rất dài, bởi tham nhũng là cặp đôi “song sinh” của quyền lực; phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực là công cuộc “tự chỉnh đốn” chính mình. Để xây dựng Đảng thực sự “là đạo đức, là văn minh”; xây dựng Việt Nam là một quốc gia liêm chính, xã hội liêm chính như dự thảo Văn kiện Đại hội 14 và chủ trương của Bộ Chính trị đã đề ra, còn rất nhiều việc phải làm, nhiều khó khăn phải vượt qua. Với những gì làm được trong thời gian qua, chúng ta có đầy đủ cơ sở để tin tưởng vững chắc vào những thành công mới của công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực trong kỷ nguyên mới.
Nhìn lại nhiệm kỳ Đại hội 13, công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực không chững lại hay chùng xuống, mà được tiếp nối liên tục, kiên quyết, kiên trì, không ngừng, không nghỉ, “không có vùng cấm, không có ngoại lệ”, đạt nhiều kết quả quan trọng, đột phá, toàn diện, cả ở Trung ương và địa phương. Nhiều điểm nghẽn, nút thắt tồn tại từ rất lâu đã được tháo gỡ. Nhiều cột mốc lần đầu tiên đạt được trong lịch sử.
Nhiều cán bộ “nhúng chàm” vì không giữ được mình trước những "viên đạn bọc đường". Ảnh: Phạm Hải
Lần đầu tiên, cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực được mở rộng về phạm vi, không chỉ “tấn công trực diện” virus tham nhũng mà còn phòng, chống cả tiêu cực, trọng tâm là phòng, chống suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống. Đó là nguyên nhân sâu xa của tham nhũng và phòng, chống cả lãng phí - một biểu hiện nghiêm trọng của tiêu cực và là hệ lụy của tham nhũng.
Đây là bước đột phá về tư duy, nhận thức, là đòn bẩy quan trọng đưa công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực bước sang giai đoạn mới, vừa bao phủ toàn diện, vừa đi vào chiều sâu, tập trung giải quyết vấn đề gốc rễ để phòng ngừa, ngăn chặn, xử lý tham nhũng từ sớm, từ xa.
Như cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng từng nói: Nếu chỉ phòng, chống tham nhũng về tiền bạc, tài sản thôi thì chưa đủ, mà nguy hại hơn là sự suy thoái về tư tưởng, chính trị, đạo đức, lối sống. Đây mới là cái gốc của tham nhũng; không suy thoái, hư hỏng thì làm gì dẫn đến tham nhũng? Tiền bạc, tài sản có thể còn thu hồi được, nhưng nếu suy thoái về tư tưởng, đạo đức là mất tất cả.
Đặc biệt, từ sau hội nghị Trung ương 10 khóa 13, Bộ Chính trị, Ban Bí thư và Tổng Bí thư Tô Lâm đã chỉ đạo nhiều quan điểm mới, đó là: phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực phải đặt lợi ích của quốc gia - dân tộc, của nhân dân lên trên hết, phục vụ tốt nhất nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội; bảo vệ những người đổi mới, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, vì lợi ích chung, với động cơ trong sáng; phải được tiến hành đến tận cơ sở, chi bộ, dưới sự giám sát của nhân dân; ưu tiên thu hồi tối đa tài sản cho Nhà nước, áp dụng các biện pháp hành chính, dân sự, kinh tế trước, xử lý hình sự là biện pháp cuối cùng… Đây là những định hướng rất quan trọng, đảm bảo công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực gắn kết chặt chẽ, đáp ứng tốt hơn yêu cầu, nhiệm vụ xây dựng, chỉnh đốn Đảng, phát triển kinh tế - xã hội trong kỷ nguyên mới.
Lần đầu tiên chủ trương và quyết tâm chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực “không có vùng cấm, không có ngoại lệ, bất kể người đó là ai” của Đảng, Nhà nước được hiện thực hóa một cách mạnh mẽ, rõ nét, đầy đủ nhất. Nhân dân cảm nhận rất rõ Đảng đã nói là làm, làm thật, hiệu quả thật. Các cơ quan có thẩm quyền đã phối hợp chặt chẽ, xử lý kịp thời, đồng bộ cả về kỷ luật đảng, kỷ luật hành chính, kỷ luật đoàn thể và xử lý hình sự đối với cán bộ, đảng viên vi phạm.
Phát hiện nhiều vụ án tham nhũng, lãng phí, tiêu cực chưa có tiền lệ
Số cán bộ thuộc diện Trung ương quản lý bị xử lý kỷ luật, xử lý hình sự liên quan đến tham nhũng, lãng phí, tiêu cực trong nhiệm kỳ 13 nhiều nhất từ trước tới nay, với trên 170 trường hợp bị xử lý kỷ luật, có cả một số nguyên lãnh đạo chủ chốt của Đảng, Nhà nước, trong đó có trên 60 trường hợp bị xử lý hình sự.
Đã có hơn 90 cán bộ diện Trung ương quản lý và trên 1.000 cán bộ diện tỉnh ủy, thành ủy quản lý bị cho từ chức, miễn nhiệm, thay thế do bị kỷ luật, uy tín giảm sút. Con số đó đã trả lời rõ câu hỏi mà các nghị quyết của Đảng trước đây đã nêu: “Một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống”.
Nhiều vụ án tham nhũng, lãng phí, tiêu cực chưa có tiền lệ về quy mô, tính mới, tính phức tạp, về hậu quả thiệt hại, cả trong khu vực nhà nước và khu vực ngoài nhà nước đã được phát hiện, xử lý rất nghiêm minh, nhân văn, toàn diện, thấu lý đạt tình; điều tra, truy tố, xét xử vắng mặt cả bị can, bị cáo đang bỏ trốn, đảm bảo sự công bằng, bình đẳng trước pháp luật, có tác dụng cảnh tỉnh, cảnh báo, răn đe mạnh mẽ.
Càng đi sâu xử lý, các cơ quan chức năng đã làm rõ bản chất tham nhũng, chiếm đoạt trong các vụ án. Trước vành móng ngựa, các đối tượng đều tâm phục, khẩu phục, xin lỗi Đảng, Nhà nước, cơ quan, đơn vị nơi công tác, xin được giảm nhẹ hình phạt. Đáng chú ý là, đã làm rõ sự câu kết, móc nối giữa cán bộ thoái hóa, biến chất với các doanh nghiệp, hình thành mối quan hệ “quan chức - doanh nhân - tội phạm”, “nhóm lợi ích” để trục lợi, thậm chí chi phối, lũng đoạn quyền lực, gây bức xúc trong xã hội.
Nhiều khâu yếu, việc khó, tồn tại kéo dài qua nhiều nhiệm kỳ đã có sự chuyển biến rất rõ nét. Nhất là, công tác thu hồi tài sản bị thất thoát, chiếm đoạt trong các vụ án, vụ việc tham nhũng, lãng phí, tiêu cực đạt cao nhất từ trước đến nay. Nhiều vụ thu hồi 100%. Một số đối tượng đã chủ động xin nộp sớm, nộp đủ tài sản để khắc phục hậu quả, thiệt hại, điển hình như các vụ án liên quan đến Tập đoàn Tân Hoàng Minh, FLC, Phúc Sơn…
Các cơ chế, biện pháp mới được áp dụng nhằm thu hồi tối đa tài sản bị thất thoát, chiếm đoạt, xử lý, giải tỏa sớm các tài sản, vật chứng ngay từ giai đoạn điều tra, truy tố, xét xử để đưa vào lưu thông, góp phần khơi thông nguồn lực, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, tránh lãng phí. Tình trạng “trên nóng dưới lạnh” trong phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực đã cơ bản được khắc phục khi Ban chỉ đạo cấp tỉnh được thành lập và đi vào hoạt động. Trong nhiều năm liền, các địa phương trong cả nước đều có án tham nhũng khởi tố mới.
Chuyển trọng tâm sang phòng ngừa
Cùng với phát hiện, xử lý, công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực trong nhiệm kỳ 13 đã có bước chuyển chiến lược khi Tổng Bí thư Tô Lâm yêu cầu phải “chuyển trọng tâm sang phòng ngừa, chủ động nhận diện, dự báo, cảnh báo vi phạm từ sớm, từ xa, không để vi phạm nhỏ tích tụ thành sai phạm lớn”.
Tổng Bí thư Tô Lâm yêu cầu, công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực phải “chuyển trọng tâm sang phòng ngừa, chủ động nhận diện". Ảnh: Phạm Hải
Điểm nhấn là việc thực hiện cuộc cách mạng sắp xếp tổ chức bộ máy, đơn vị hành chính, vận hành chính quyền địa phương 2 cấp; xây dựng, sửa đổi, bổ sung, ban hành một khối lượng văn bản của Đảng, pháp luật của Nhà nước lớn nhất từ trước tới nay, với tư duy, cách làm mới, trong đó lần đầu tiên các quy định về kiểm soát quyền lực trên một số lĩnh vực trọng điểm được ban hành và triển khai thực hiện; tăng cường ứng dụng khoa học, công nghệ, chuyển đổi số gắn với cải cách mạnh mẽ thủ tục hành chính... Điều này không chỉ có ý nghĩa chiến lược đối với sự vươn mình của đất nước mà còn giúp tiết kiệm rất lớn chi phí, loại bỏ rất nhiều các nguyên nhân, điều kiện nảy sinh tham nhũng, lãng phí, tiêu cực.
Kết quả đạt được trong công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực nhiệm kỳ Đại hội 13 thêm một lần nữa cho thấy bản lĩnh, quyết tâm của Đảng, càng khó khăn, cấp bách, công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng càng được quan tâm chú trọng; khẳng định những chủ trương, quan điểm chỉ đạo của Đảng là hoàn toàn đúng đắn, phù hợp với thực tiễn; niềm tin của cán bộ, đảng viên, nhân dân đối với Đảng, Nhà nước, chế độ không ngừng được củng cố, tăng cường.
Mặc dù vậy, con đường phía trước còn rất dài, bởi tham nhũng là cặp đôi “song sinh” của quyền lực; phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực là công cuộc “tự chỉnh đốn” chính mình. Để xây dựng Đảng thực sự “là đạo đức, là văn minh”; xây dựng Việt Nam là một quốc gia liêm chính, xã hội liêm chính như dự thảo Văn kiện Đại hội 14 và chủ trương của Bộ Chính trị đã đề ra, còn rất nhiều việc phải làm, nhiều khó khăn phải vượt qua. Với những gì làm được trong thời gian qua, chúng ta có đầy đủ cơ sở để tin tưởng vững chắc vào những thành công mới của công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực trong kỷ nguyên mới.
