Những từ này xuất hiện trong kết quả CT có thể liên quan đến ung thư phổi

[Chuyên Lão Khoa]

Trong những năm gần đây, số người phát hiện có khối u ở phổi thông qua chụp CT ngày càng nhiều. Điều này khiến nhiều người lo lắng và đặt ra hàng loạt câu hỏi: Khối u này từ đâu ra? Có phải là ung thư không? Cần phải làm gì?

CT phát hiện khối u – Đừng vội kết luận là ung thư​

Theo bác sĩ Trương Dịch, giám đốc Khoa Phẫu thuật Lồng ngực tại Bệnh viện Xuanwu, Đại học Y khoa Thủ đô (Trung Quốc), phần lớn các khối u phổi đã tồn tại từ lâu nhưng không có triệu chứng. Nhờ vào công nghệ chụp CT hiện đại, đặc biệt là CT xoắn ốc liều thấp, chúng mới được phát hiện sớm hơn.

Tuy nhiên, khối u phổi không đồng nghĩa với ung thư phổi. Cần có đánh giá kỹ lưỡng về kích thước, hình dạng và các đặc điểm trên phim CT để xác định mức độ nguy hiểm.

Khối u phổi - Khi nào cần lo?​

Khối u phổi thường là những nốt nhỏ trong mô phổi, đường kính dưới 3 cm. Nếu lớn hơn 3 cm, chúng được gọi là "khối u".

Bác sĩ Trương đưa ra hướng dẫn đơn giản như sau:

Dựa theo kích thước:​

• ≤ 6mm: Không cần quá lo, chỉ cần theo dõi định kỳ.
• 6-8mm: Cần theo dõi kỹ hơn vì có thể là ung thư giai đoạn sớm.
• ≥ 8mm: Đây là mức cần cảnh giác. Nếu khối u thay đổi về kích thước, hình dạng hay mật độ thì cần đi khám ngay.
• ≥ 1cm và có yếu tố nguy cơ cao: Cân nhắc can thiệp bằng phẫu thuật.

Dựa theo hình dạng:​

• Nốt nhỏ, bờ trơn láng thường lành tính.
• Nốt có dấu hiệu bất thường như bờ nhọn, kéo màng phổi hay kèm theo mạch máu: cần lưu ý vì có thể là dấu hiệu ác tính.

Nốt mờ - Có phải ung thư?​

Một loại tổn thương thường gặp là nốt mờ kính (GGO – ground glass opacity). Trên phim chụp, nó giống như vết mờ nhẹ hình tròn hoặc không đều trong phổi.

Không phải tất cả nốt mờ kính đều là ung thư. Chúng có thể xuất hiện do viêm, xơ phổi, phù nề,… Tuy nhiên, cũng có một số ung thư phổi giai đoạn sớm biểu hiện dưới dạng nốt mờ kính.

Các nốt mờ kính nguyên chất nếu là ung thư, thường là dạng ung thư biểu mô tại chỗ hoặc ung thư biểu mô tuyến xâm lấn vi mô - có khả năng điều trị khỏi gần như hoàn toàn nếu phát hiện sớm.

Những dấu hiệu cần đặc biệt chú ý:

• Nốt phát triển nhanh trong thời gian ngắn.
• Tỷ lệ phần đặc trong nốt > 50%.
• Có bờ nhọn, lõm màng phổi.

Những cụm từ cần để ý trong kết quả chụp CT​

• Nếu thấy cụm từ: "Nốt lành tính", "theo dõi định kỳ", thường không cần lo lắng. Có thể là sẹo cũ do viêm phổi hoặc các tổn thương không nghiêm trọng.
• Nếu thấy cụm từ: "Không loại trừ ác tính", "khuyến nghị chụp CT tăng cường hoặc sinh thiết", thì nên đi khám sớm để kiểm tra kỹ hơn.

Ai có nguy cơ cao bị ung thư phổi?​

Theo hướng dẫn y tế mới nhất:

• Người từ 50 tuổi trở lên, có thói quen hút thuốc ≥ 20 gói-năm, kể cả đã bỏ thuốc chưa quá 15 năm.
• Người sống hoặc làm việc chung với người hút thuốc ≥ 20 năm.
• Có tiền sử gia đình bị ung thư phổi.
• Tiếp xúc nhiều với khói bụi, ô nhiễm, chất độc nghề nghiệp.

Những người có nguy cơ cao nên chụp CT phổi liều thấp mỗi năm từ 50 đến 74 tuổi.

Làm gì để phòng tránh?​

• Bỏ thuốc lá và tránh hít khói thuốc.
• Bật máy hút mùi khi nấu ăn và duy trì thêm ít phút sau khi nấu.
• Đeo khẩu trang N95 khi môi trường ô nhiễm (PM2.5 cao).
• Rửa mặt, súc miệng và làm sạch mũi sau khi đi ra ngoài.
• Giữ lối sống lành mạnh, ngủ đủ, tránh căng thẳng, không cáu gắt kéo dài.
• Nếu gia đình có người từng bị ung thư phổi, nên tầm soát sớm.

Tóm gọn 4 điểm cần nhớ​

1. Nếu phát hiện khối u ≤6 mm khi khám sức khỏe, đừng hoảng sợ, chỉ cần theo dõi định kỳ.
2. Nốt mờ kính 1 cm vẫn có thể theo dõi nếu không có dấu hiệu thay đổi.
3. Chỉ cần phẫu thuật khi nốt lớn hơn, rắn hơn, phát triển nhanh.
4. Không hút thuốc, giảm khói bếp, giữ tinh thần tốt và tầm soát định kỳ là cách phòng tránh hiệu quả nhất.

Lưu ý quan trọng: Nếu bạn nhận thấy bất kỳ dấu hiệu bất thường nào về sức khỏe hoặc có kết quả chụp CT đáng nghi, hãy đến cơ sở y tế uy tín để được khám và tư vấn cụ thể. Việc chẩn đoán và điều trị sớm theo hướng dẫn của bác sĩ có thể giúp bạn ngăn ngừa hoặc điều trị hiệu quả các bệnh lý nguy hiểm như ung thư phổi. (Chinanews)