Sẽ sửa đổi các quy định về kế toán, hạch toán với doanh nghiệp nhỏ

[Nguyễn Thị Phương Thúy]

Việc chuyển đổi từ hộ kinh doanh sang doanh nghiệp là bước tiến tất yếu để hình thành một khu vực kinh tế chính quy, minh bạch và có khả năng cạnh tranh cao hơn. Chính sách mà Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng nêu ra gần đây cho thấy một hướng tiếp cận thực tế và phù hợp trong đó có tập trung tháo gỡ rào cản lớn nhất: các thủ tục kế toán, hạch toán rườm rà và không phù hợp với quy mô, trình độ quản lý hiện tại của họ.

Hàng triệu hộ kinh doanh cá thể đang hoạt động trên khắp cả nước – từ quán ăn, tiệm tạp hóa, sửa xe đến các dịch vụ nhỏ lẻ – là một phần quan trọng của nền kinh tế. Họ đóng góp lớn về mặt tạo việc làm, ổn định xã hội và lưu chuyển hàng hóa. Tuy nhiên, phần lớn hoạt động trong khu vực này còn mang tính tự phát, thiếu minh bạch, và dễ bị tổn thương trước các biến động. Việc chuyển sang mô hình doanh nghiệp không chỉ giúp họ tiếp cận được các chính sách hỗ trợ bài bản, mà còn góp phần tăng thu ngân sách, kiểm soát chất lượng hàng hóa dịch vụ tốt hơn và nâng cao tính chuyên nghiệp trong kinh doanh.

Tuy nhiên, rào cản khiến nhiều hộ e dè chuyển đổi không nằm ở thiếu đất, thiếu vốn hay thiếu mặt bằng (các hộ kinh doanh nhỏ hiện nay tự mở tại nhà hoặc thuê mặt bằng quy mô nhỏ) – mà là ở chỗ “ngại” những thủ tục kế toán phức tạp, sổ sách nặng nề, thậm chí có thể dẫn đến rủi ro pháp lý nếu không hiểu đúng và làm đúng quy định. Nhiều người chỉ cần được kinh doanh trơn tru, hợp pháp và đơn giản, họ chưa có nhu cầu vay vốn lớn hay mở rộng địa điểm, nên các chính sách ưu đãi về đất đai hay tín dụng chưa thực sự hấp dẫn họ.

Vì vậy, chính sách như Bộ Tài chính đề xuất – hỗ trợ chi phí mua phần mềm kế toán, nền tảng số, hỗ trợ đào tạo vận hành và đặc biệt là sửa đổi các quy định về hạch toán – là rất đúng hướng. Một hộ kinh doanh bán hàng ăn chỉ cần một phần mềm đơn giản, rõ ràng, dễ dùng để ghi nhận thu chi, in hóa đơn, nộp thuế dễ dàng là đã có thể vận hành ổn định trong mô hình doanh nghiệp. Khi đã quen với cơ chế vận hành minh bạch và có nền tảng số hỗ trợ, họ sẽ dễ dàng phát triển lên quy mô lớn hơn mà không bị “ngợp” bởi thủ tục hành chính.

Ngoài ra, đề xuất miễn thuế thu nhập doanh nghiệp trong một thời gian đầu là biện pháp hợp lý để khuyến khích chuyển đổi. Nhưng về lâu dài, cái quan trọng hơn là tạo ra một môi trường pháp lý thân thiện và hệ thống quản lý đơn giản, dễ tiếp cận. Chính sự thuận tiện và rõ ràng trong thủ tục, chứ không phải ưu đãi tài chính tức thì, mới là yếu tố quyết định để người kinh doanh nhỏ lẻ yên tâm bước vào “sân chơi” chính thức.

Vì vậy, các nhà làm chính sách cần bám sát thực tiễn, lắng nghe tiếng nói của những người đang vận hành các cửa hàng, quán xá, dịch vụ quy mô nhỏ – để thấy rằng điều họ cần trước tiên không phải là vốn lớn hay mặt bằng rộng, mà là một bộ khung pháp lý gọn nhẹ, dễ thực hiện và đủ minh bạch. Hãy bắt đầu từ đó nếu muốn công cuộc chuyển đổi này thành công trên quy mô lớn. #hộkinhdoanhthuếbhxh