Toàn cảnh cấp xã trước sáp nhập tỉnh, bỏ cấp huyện

[Ánh Bình Minh]

Hiện cả nước có 10.035 đơn vị hành chính cấp xã với tổng số cán bộ, công chức cấp xã cần có sau năm 2023 là hơn 228.000 người và phải được chuẩn hóa trình độ đại học.

Tại cuộc họp chiều 5/2, Thường vụ Đảng ủy Chính phủ thống nhất mô hình chính quyền địa phương 2 cấp gồm cấp tỉnh (gồm các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương) và cấp cơ sở.

Nếu thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, đồng nghĩa với việc sẽ bỏ cấp huyện chỉ còn cấp tỉnh và cấp xã.

Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì cuộc họp của Ban Thường vụ Đảng ủy Chính phủ thảo luận, cho ý kiến về đề án sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp và xây dựng chính quyền địa phương 2 cấp để chuẩn bị trình cấp có thẩm quyền. Ảnh: Nhật Bắc

Hiện Đảng ủy Chính phủ cũng thảo luận về các phương án dự kiến sáp nhập một số đơn vị cấp tỉnh. Còn đơn vị hành chính cấp xã cũng đang được tính toán để tiếp tục sáp nhập.

Cả nước có 10.035 đơn vị cấp xã

Thời gian gần đây, cả nước đã tiến hành 2 đợt sắp xếp, sáp nhập đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã vào các năm 2019 – 2021 và 2023 – 2025.

Qua 2 đợt sắp xếp, sáp nhập này, hiện cả nước có 63 tỉnh, thành; 696 đơn vị hành chính cấp huyện; 10.035 đơn vị hành chính cấp xã.

Thống kê từ Bộ Nội vụ cho thấy, giai đoạn 2019 – 2021, cả nước có 212.606 cán bộ, công chức cấp xã. Tại thời điểm này, 82,3% cán bộ, công chức cấp xã có trình độ đại học.

Nghị định số 33/2023 về cán bộ, công chức cấp xã và người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, thôn, tổ dân phố quy định số lượng cán bộ, công chức cấp xã được tăng theo quy mô dân số và diện tích tự nhiên.

Căn cứ vào quy mô về dân số và diện tính tự nhiên lúc này thì cả nước cần có 221.202 cán bộ, công chức cấp xã, tăng 7.418 người so với trước đó. Giai đoạn sau năm 2023, cả nước cần có 228.620 cán bộ, công chức cấp xã.

Hiện cấp xã có 6 chức danh công chức: Chỉ huy trưởng Ban Chỉ huy Quân sự; Văn phòng - thống kê; Địa chính - xây dựng - đô thị và môi trường (đối với phường, thị trấn) hoặc địa chính - nông nghiệp - xây dựng và môi trường (đối với xã); Tài chính - kế toán; Tư pháp - hộ tịch; Văn hóa - xã hội.

Cán bộ cấp xã gồm có: Bí thư, Phó Bí thư Đảng ủy; Chủ tịch, Phó Chủ tịch HĐND; Chủ tịch UBND, Phó Chủ tịch UBND; Chủ tịch Ủy ban MTTQ; Bí thư Đoàn; Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ; Chủ tịch Hội Nông dân; Chủ tịch Hội Cựu chiến binh.

Công chức cấp xã phải có trình độ đại học

Để thực hiện chủ trương bỏ đơn vị hành chính cấp huyện, nhiều chuyên gia lưu ý cần chuẩn bị một số điều kiện cho cấp xã, trong đó đặc biệt là trình độ của cán bộ, công chức cấp xã.

Trước đây khi góp ý dự thảo Nghị định của Chính phủ quy định về cán bộ, công chức cấp xã và người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, ở thôn, tổ dân phố, nhiều ý kiến cũng đề nghị nên quy định công chức cấp xã phải có bằng đại học, trừ một số trường hợp ở những đơn vị đặc biệt thì chấp nhận bằng trung cấp.

Luật Tổ chức Chính quyền địa phương sửa đổi

Trong những năm gần đây, Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà nhiều lần nhấn mạnh tinh thần “chuẩn hóa” trình độ của cán bộ, công chức cấp xã để tiến tới liên thông công chức cấp xã, huyện, tỉnh. Vì vậy việc cán bộ, công chức cấp xã đạt trình độ đại học là một yêu cầu đặt ra nhằm đáp ứng với yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới.

Nghị định 33/2023 cũng nêu rõ tiêu chuẩn của cán bộ, công chức cấp xã theo khung năng lực từ đại học trở lên, trừ trường hợp luật hoặc điều lệ của tổ chức có quy định khác và nhiệm vụ theo bản mô tả công việc của từng chức vụ, chức danh (vị trí việc làm).

Mới đây, Bộ Nội vụ đã có công văn gửi UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về việc rà soát, báo cáo số lượng và chất lượng cán bộ, công chức cấp xã.

Theo đó, Bộ Nội vụ đề nghị UBND các tỉnh, thành rà soát, báo cáo về số lượng, chất lượng cán bộ, công chức cấp xã (tính đến ngày 31/12/2024).

Các tỉnh, thành gửi báo cáo về Bộ Nội vụ trước ngày 10/3/2025 để tổng hợp, báo cáo cấp có thẩm quyền.

Đây cũng là một nhiệm vụ cấp bách theo chỉ đạo của Bộ Chính trị tại Kết luận 127 của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về triển khai nghiên cứu, đề xuất tiếp tục sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị.

Lộ trình xây dựng đề án sáp nhập tỉnh, bỏ cấp huyện

Chậm nhất ngày 9/3: Đảng ủy Chính phủ báo cáo Bộ Chính trị cho chủ trương trước khi xin ý kiến các cấp ủy, tổ chức đảng.

Chậm nhất ngày 12/3: Tiếp thu ý kiến Bộ Chính trị, Ban Bí thư, hoàn thiện đề án gửi xin ý kiến các tỉnh ủy, thành ủy, đảng ủy trực thuộc Trung ương, các cơ quan, tổ chức, ban đảng Trung ương.

Trước ngày 27/3: Tiếp thu ý kiến góp ý của các tỉnh ủy, thành uỷ, đảng ủy trực thuộc Trung ương, các cơ quan, tổ chức, ban đảng Trung ương, hoàn thiện đề án, báo cáo Bộ Chính trị, Ban Bí thư.

Trước ngày 7/4: tiếp thu ý kiến Bộ Chính trị, Ban Bí thư, ý kiến các cơ quan, hoàn thiện đề án, tờ trình; trình Ban chấp hành Trung ương Đảng (qua Ban Tổ chức Trung ương).

Nguồn: vietnamnet