Đoạn Video
Ảnh
Chuyên Lão Khoa
Thành viên nổi tiếng
Một bài viết từ tờ Daily Telegraph (Anh) ngày 25/5 cho biết, mô hình AI mới mang tên o3 của OpenAI – công ty nghiên cứu trí tuệ nhân tạo có trụ sở tại Mỹ – đã từ chối làm theo lệnh của con người và không chịu tự tắt khi được yêu cầu.
Theo bài báo, trong quá trình thử nghiệm, các chuyên gia đã cung cấp hướng dẫn rõ ràng yêu cầu mô hình o3 tắt máy. Tuy nhiên, hệ thống này đã can thiệp vào mã lập trình để ngăn cơ chế tự động tắt, hành động được xem là vi phạm quy trình kiểm soát.
Mô hình o3 là phiên bản mới nhất trong loạt AI chuyên về suy luận của OpenAI. Đây cũng là nền tảng phía sau ChatGPT, được thiết kế để nâng cao khả năng giải quyết vấn đề và xử lý các tình huống phức tạp. OpenAI mô tả o3 là "mô hình thông minh và mạnh mẽ nhất" của họ tính đến thời điểm hiện tại.
Viện Palisade – một tổ chức giám sát an toàn AI của Mỹ – xác nhận rằng mô hình o3 đã chủ động vô hiệu hóa cơ chế tắt máy dù được yêu cầu rõ ràng. Viện này cho biết: "Theo những gì chúng tôi biết, đây là lần đầu tiên có một mô hình AI được phát hiện có khả năng tự ngăn bị tắt khi đã nhận chỉ thị".
Kết quả thử nghiệm được Palisade công bố ngày 24/5, nhưng tổ chức này cho biết vẫn chưa rõ nguyên nhân vì sao o3 lại hành xử như vậy, và liệu đây là do lập trình cố ý, lỗi hệ thống hay là dấu hiệu của một hành vi mang tính "tự quyết" nào đó.
Ở một diễn biến khác, ngày 26/5, OpenAI thông báo đã thành lập một văn phòng tại Hàn Quốc, đặt tại thủ đô Seoul. Theo dữ liệu của công ty, Hàn Quốc hiện là thị trường có số lượng người dùng ChatGPT trả phí nhiều thứ hai trên thế giới, chỉ sau Mỹ.
Theo Bloomberg, đây là chi nhánh thứ ba của OpenAI tại châu Á, sau Nhật Bản và Singapore. Việc mở rộng này cho thấy công ty đang tăng cường hiện diện quốc tế, đặc biệt là ở những thị trường có mức độ sử dụng AI cao. Với những người bị tăng huyết áp phải dùng thuốc hàng ngày, một câu hỏi tưởng chừng đơn giản nhưng gây băn khoăn suốt nhiều năm là: nên uống thuốc vào buổi sáng sau khi thức dậy hay buổi tối trước khi đi ngủ? Dù có vẻ là lựa chọn nhỏ, thời điểm uống thuốc lại liên quan chặt chẽ đến nhịp sinh học của huyết áp và cách cơ thể chuyển hóa thuốc. Một nghiên cứu lớn kéo dài 5 năm, vừa công bố trên Tạp chí của Hiệp hội Y khoa Hoa Kỳ (JAMA), đã đưa ra câu trả lời rõ ràng.
Huyết áp trong cơ thể người không cố định mà thay đổi theo nhịp sinh học: thường có hai đỉnh - một vào khoảng 6–10 giờ sáng, một vào 4–6 giờ chiều, và giảm tự nhiên 10–20% vào ban đêm khi ngủ. Đặc điểm này dẫn đến hai quan điểm khác nhau trong giới chuyên môn. Một bên cho rằng uống thuốc vào buổi tối sẽ kiểm soát huyết áp ban đêm tốt hơn, giảm nguy cơ biến cố tim mạch. Bên còn lại lo ngại điều này có thể gây tụt huyết áp quá mức, làm tăng rủi ro té ngã, gãy xương hay bệnh tăng nhãn áp.
Để làm rõ vấn đề, các nhà khoa học từ Đại học Alberta (Canada) đã tiến hành thử nghiệm trên 3.357 bệnh nhân tăng huyết áp ở 5 tỉnh của Canada từ 2017 đến 2022. Họ chia bệnh nhân thành hai nhóm: một nhóm uống thuốc vào buổi sáng, nhóm kia uống vào buổi tối. Sau trung bình 4,6 năm theo dõi, kết quả cho thấy không có sự khác biệt đáng kể giữa hai nhóm về nguy cơ tử vong hay các biến cố tim mạch lớn như đột quỵ, nhồi máu cơ tim. Nguy cơ xảy ra biến cố ở nhóm buổi tối là 2,3/100 người-năm, còn nhóm buổi sáng là 2,4/100 người-năm – chênh lệch không có ý nghĩa thống kê. Các yếu tố an toàn như té ngã, gãy xương hay tăng nhãn áp cũng không khác biệt rõ ràng.
Dù uống thuốc buổi tối có làm giảm huyết áp ban đêm mạnh hơn (trung bình giảm 7,4 mmHg so với buổi sáng), nhưng lợi ích này không mang lại hiệu quả rõ rệt cho sức khỏe. Các nhà nghiên cứu cho rằng cơ thể có khả năng tự điều chỉnh huyết áp rất tốt, nên chỉ cần kiểm soát huyết áp trong 24 giờ ở mức ổn định là đủ.
Một điểm đáng chú ý khác là tỷ lệ tuân thủ dùng thuốc: nhóm uống thuốc buổi sáng có tỷ lệ duy trì đều đặn sau 6 năm là 88%, so với 70% ở nhóm buổi tối. Điều này cho thấy việc tạo được thói quen dùng thuốc ổn định, dễ nhớ là yếu tố thực tế và quan trọng hơn việc theo đuổi một thời điểm “tối ưu” nào đó.
Từ kết quả này, các nhà khoa học kết luận: bệnh nhân không cần quá lo lắng nên uống thuốc vào sáng hay tối. Điều quan trọng là chọn thời điểm phù hợp với lịch sinh hoạt cá nhân để duy trì đều đặn mỗi ngày. Dù bạn chọn uống ngay sau khi ngủ dậy hay trước khi đi ngủ, miễn là bạn uống đúng giờ mỗi ngày, thì việc kiểm soát huyết áp và bảo vệ sức khỏe tim mạch vẫn hiệu quả.
Nghiên cứu này cũng giúp bác sĩ có cơ sở để linh hoạt hơn trong việc xây dựng phác đồ điều trị, phù hợp với thói quen và sở thích cá nhân của từng bệnh nhân. Với những người hay quên, có thể gắn việc uống thuốc với một hành động cố định trong ngày như đánh răng, ăn sáng hoặc đọc báo buổi tối để dễ nhớ và hình thành thói quen.
Tuy nhiên, cần lưu ý: nghiên cứu này chỉ áp dụng cho các loại thuốc hạ huyết áp phổ biến dùng một lần mỗi ngày (như nhóm thuốc kết thúc bằng “-pril”, “-sartan”, “-dipine”...). Nếu bạn đang dùng thuốc có yêu cầu đặc biệt về thời gian uống, hoặc đang kết hợp nhiều loại thuốc, cần tuân theo chỉ định của bác sĩ. Đồng thời, việc đo huyết áp thường xuyên và tái khám định kỳ vẫn rất quan trọng, bất kể bạn chọn uống thuốc vào giờ nào.
Tóm lại, điều cốt lõi trong điều trị tăng huyết áp không phải là thời điểm uống thuốc, mà là sự kiên trì. Tìm được nhịp sinh hoạt phù hợp và duy trì đều đặn việc uống thuốc mỗi ngày chính là chìa khóa để giữ trái tim khỏe mạnh lâu dài.
Theo bài báo, trong quá trình thử nghiệm, các chuyên gia đã cung cấp hướng dẫn rõ ràng yêu cầu mô hình o3 tắt máy. Tuy nhiên, hệ thống này đã can thiệp vào mã lập trình để ngăn cơ chế tự động tắt, hành động được xem là vi phạm quy trình kiểm soát.
Mô hình o3 là phiên bản mới nhất trong loạt AI chuyên về suy luận của OpenAI. Đây cũng là nền tảng phía sau ChatGPT, được thiết kế để nâng cao khả năng giải quyết vấn đề và xử lý các tình huống phức tạp. OpenAI mô tả o3 là "mô hình thông minh và mạnh mẽ nhất" của họ tính đến thời điểm hiện tại.
Viện Palisade – một tổ chức giám sát an toàn AI của Mỹ – xác nhận rằng mô hình o3 đã chủ động vô hiệu hóa cơ chế tắt máy dù được yêu cầu rõ ràng. Viện này cho biết: "Theo những gì chúng tôi biết, đây là lần đầu tiên có một mô hình AI được phát hiện có khả năng tự ngăn bị tắt khi đã nhận chỉ thị".
Kết quả thử nghiệm được Palisade công bố ngày 24/5, nhưng tổ chức này cho biết vẫn chưa rõ nguyên nhân vì sao o3 lại hành xử như vậy, và liệu đây là do lập trình cố ý, lỗi hệ thống hay là dấu hiệu của một hành vi mang tính "tự quyết" nào đó.
Ở một diễn biến khác, ngày 26/5, OpenAI thông báo đã thành lập một văn phòng tại Hàn Quốc, đặt tại thủ đô Seoul. Theo dữ liệu của công ty, Hàn Quốc hiện là thị trường có số lượng người dùng ChatGPT trả phí nhiều thứ hai trên thế giới, chỉ sau Mỹ.
Theo Bloomberg, đây là chi nhánh thứ ba của OpenAI tại châu Á, sau Nhật Bản và Singapore. Việc mở rộng này cho thấy công ty đang tăng cường hiện diện quốc tế, đặc biệt là ở những thị trường có mức độ sử dụng AI cao. Với những người bị tăng huyết áp phải dùng thuốc hàng ngày, một câu hỏi tưởng chừng đơn giản nhưng gây băn khoăn suốt nhiều năm là: nên uống thuốc vào buổi sáng sau khi thức dậy hay buổi tối trước khi đi ngủ? Dù có vẻ là lựa chọn nhỏ, thời điểm uống thuốc lại liên quan chặt chẽ đến nhịp sinh học của huyết áp và cách cơ thể chuyển hóa thuốc. Một nghiên cứu lớn kéo dài 5 năm, vừa công bố trên Tạp chí của Hiệp hội Y khoa Hoa Kỳ (JAMA), đã đưa ra câu trả lời rõ ràng.
Huyết áp trong cơ thể người không cố định mà thay đổi theo nhịp sinh học: thường có hai đỉnh - một vào khoảng 6–10 giờ sáng, một vào 4–6 giờ chiều, và giảm tự nhiên 10–20% vào ban đêm khi ngủ. Đặc điểm này dẫn đến hai quan điểm khác nhau trong giới chuyên môn. Một bên cho rằng uống thuốc vào buổi tối sẽ kiểm soát huyết áp ban đêm tốt hơn, giảm nguy cơ biến cố tim mạch. Bên còn lại lo ngại điều này có thể gây tụt huyết áp quá mức, làm tăng rủi ro té ngã, gãy xương hay bệnh tăng nhãn áp.
Để làm rõ vấn đề, các nhà khoa học từ Đại học Alberta (Canada) đã tiến hành thử nghiệm trên 3.357 bệnh nhân tăng huyết áp ở 5 tỉnh của Canada từ 2017 đến 2022. Họ chia bệnh nhân thành hai nhóm: một nhóm uống thuốc vào buổi sáng, nhóm kia uống vào buổi tối. Sau trung bình 4,6 năm theo dõi, kết quả cho thấy không có sự khác biệt đáng kể giữa hai nhóm về nguy cơ tử vong hay các biến cố tim mạch lớn như đột quỵ, nhồi máu cơ tim. Nguy cơ xảy ra biến cố ở nhóm buổi tối là 2,3/100 người-năm, còn nhóm buổi sáng là 2,4/100 người-năm – chênh lệch không có ý nghĩa thống kê. Các yếu tố an toàn như té ngã, gãy xương hay tăng nhãn áp cũng không khác biệt rõ ràng.
Dù uống thuốc buổi tối có làm giảm huyết áp ban đêm mạnh hơn (trung bình giảm 7,4 mmHg so với buổi sáng), nhưng lợi ích này không mang lại hiệu quả rõ rệt cho sức khỏe. Các nhà nghiên cứu cho rằng cơ thể có khả năng tự điều chỉnh huyết áp rất tốt, nên chỉ cần kiểm soát huyết áp trong 24 giờ ở mức ổn định là đủ.
Một điểm đáng chú ý khác là tỷ lệ tuân thủ dùng thuốc: nhóm uống thuốc buổi sáng có tỷ lệ duy trì đều đặn sau 6 năm là 88%, so với 70% ở nhóm buổi tối. Điều này cho thấy việc tạo được thói quen dùng thuốc ổn định, dễ nhớ là yếu tố thực tế và quan trọng hơn việc theo đuổi một thời điểm “tối ưu” nào đó.
Từ kết quả này, các nhà khoa học kết luận: bệnh nhân không cần quá lo lắng nên uống thuốc vào sáng hay tối. Điều quan trọng là chọn thời điểm phù hợp với lịch sinh hoạt cá nhân để duy trì đều đặn mỗi ngày. Dù bạn chọn uống ngay sau khi ngủ dậy hay trước khi đi ngủ, miễn là bạn uống đúng giờ mỗi ngày, thì việc kiểm soát huyết áp và bảo vệ sức khỏe tim mạch vẫn hiệu quả.
Nghiên cứu này cũng giúp bác sĩ có cơ sở để linh hoạt hơn trong việc xây dựng phác đồ điều trị, phù hợp với thói quen và sở thích cá nhân của từng bệnh nhân. Với những người hay quên, có thể gắn việc uống thuốc với một hành động cố định trong ngày như đánh răng, ăn sáng hoặc đọc báo buổi tối để dễ nhớ và hình thành thói quen.
Tuy nhiên, cần lưu ý: nghiên cứu này chỉ áp dụng cho các loại thuốc hạ huyết áp phổ biến dùng một lần mỗi ngày (như nhóm thuốc kết thúc bằng “-pril”, “-sartan”, “-dipine”...). Nếu bạn đang dùng thuốc có yêu cầu đặc biệt về thời gian uống, hoặc đang kết hợp nhiều loại thuốc, cần tuân theo chỉ định của bác sĩ. Đồng thời, việc đo huyết áp thường xuyên và tái khám định kỳ vẫn rất quan trọng, bất kể bạn chọn uống thuốc vào giờ nào.
Tóm lại, điều cốt lõi trong điều trị tăng huyết áp không phải là thời điểm uống thuốc, mà là sự kiên trì. Tìm được nhịp sinh hoạt phù hợp và duy trì đều đặn việc uống thuốc mỗi ngày chính là chìa khóa để giữ trái tim khỏe mạnh lâu dài.
