Đoạn Video
Ảnh
Lê Nhã Linh
Thành viên nổi tiếng
Việc phát tán clip nhạy cảm tại tiệm chụp ảnh ở Hà Nội đang khiến nhiều nạn nhân bức xúc. Theo các chuyên gia pháp lý, không thể viện cớ “bị hacker” để trốn tránh trách nhiệm, bởi hành vi này đã xâm phạm nghiêm trọng quyền riêng tư của khách hàng.
Liên quan vụ việc, luật sư Vũ Anh Tuấn (Đoàn Luật sư TP Hà Nội) cho rằng cần làm rõ trách nhiệm pháp lý của chủ cơ sở và các cá nhân có liên quan.
Theo gia đình nạn nhân, tiệm ảnh P. bị phát hiện lắp đặt camera trong khu vực thay đồ mà không hề thông báo cho khách hàng. Luật sư Vũ Anh Tuấn nhấn mạnh, đây là hành vi xâm phạm nghiêm trọng quyền riêng tư, đặc biệt khi người bị quay là trẻ vị thành niên.
“Phòng thay đồ là không gian riêng tư tuyệt đối, không được phép lắp đặt bất kỳ thiết bị ghi hình nào. Việc cơ sở chụp ảnh biện minh rằng ‘bị hacker xâm nhập’ không thể làm giảm trách nhiệm pháp lý của họ”, luật sư Tuấn khẳng định.
Theo Điều 32 Bộ luật Dân sự 2015, việc sử dụng hình ảnh của cá nhân phải được sự đồng ý của người đó. Mọi hành vi quay lén, lưu trữ hoặc phát tán hình ảnh riêng tư khi chưa được cho phép đều vi phạm pháp luật.
Theo luật sư Tuấn, người phát tán clip là người có lỗi trực tiếp và nghiêm trọng nhất. Tuy nhiên, chủ tiệm ảnh cũng không thể thoát trách nhiệm, bởi họ đã không đảm bảo quyền riêng tư cho khách hàng, không cảnh báo rõ ràng về việc có camera giám sát, và thiếu trách nhiệm trong bảo mật hệ thống dữ liệu.
Việc viện lý do “bị hacker nước ngoài tấn công” là không hợp lý. Theo Luật An ninh mạng 2018 và Nghị định 13/2023/NĐ-CP về bảo vệ dữ liệu cá nhân, chủ cơ sở vẫn phải chịu trách nhiệm bảo đảm an toàn thông tin của khách hàng. Nếu hệ thống bị xâm nhập, điều đó càng cho thấy sự yếu kém trong công tác quản lý và bảo mật dữ liệu.
Theo Nghị định 15/2020/NĐ-CP, hành vi tiết lộ hình ảnh hoặc thông tin đời tư của người khác có thể bị xử phạt hành chính từ 10 – 30 triệu đồng. Ngoài ra, việc lắp đặt camera tại khu vực thay đồ cũng có thể bị xử phạt độc lập theo Nghị định 12/2020/NĐ-CP, vì đây là hành vi xâm phạm quyền riêng tư nghiêm trọng.
Về trách nhiệm hình sự, nếu clip nhạy cảm bị phát tán lên mạng, hành vi này có thể bị xem xét truy cứu theo Điều 326 Bộ luật Hình sự 2015 về tội truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy, với mức phạt tù lên đến 15 năm nếu sử dụng mạng Internet hoặc phát tán cho nhiều người.
Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 5 – 30 triệu đồng, cấm hành nghề từ 1 – 5 năm, đồng thời phải xin lỗi công khai và bồi thường thiệt hại về vật chất, tinh thần cho nạn nhân theo Điều 592 Bộ luật Dân sự 2015. Mức bồi thường tổn thất tinh thần có thể lên đến 10 lần mức lương cơ sở, nếu các bên không đạt được thỏa thuận.
Luật sư Vũ Anh Tuấn cho rằng, lời giải thích “khách nên thay đồ trong nhà vệ sinh” của tiệm ảnh P. là biện minh không thể chấp nhận. Sau khi vụ việc bị phát hiện, người quản lý cơ sở cho biết đã từng khuyên khách thay đồ trong nhà vệ sinh và đã tháo bỏ camera sau sự cố, tuy nhiên theo luật sư, cách xử lý này vừa thiếu chuyên nghiệp vừa thể hiện sự coi nhẹ quyền riêng tư của khách hàng.
“Nhà vệ sinh không phải là khu vực thay đồ hợp lệ. Tiệm ảnh có nghĩa vụ bố trí không gian riêng tư, an toàn và sạch sẽ cho khách hàng, chứ không thể đẩy trách nhiệm sang người tiêu dùng” - theo luật sư Tuấn.
Việc “tháo camera” chỉ là biện pháp khắc phục hậu quả, không thể xóa bỏ trách nhiệm pháp lý nếu hành vi lắp đặt ban đầu đã vi phạm.
Luật sư Tuấn nhấn mạnh, vụ việc này không chỉ là xâm phạm quyền riêng tư cá nhân, mà còn là lời cảnh tỉnh mạnh mẽ đối với các cơ sở kinh doanh dịch vụ chụp ảnh: “Không thể viện cớ ‘bị hack’ để trốn tránh trách nhiệm. Mỗi cơ sở kinh doanh phải có nghĩa vụ bảo vệ dữ liệu và hình ảnh của khách hàng.
Cơ quan chức năng cần vào cuộc nghiêm minh, làm rõ trách nhiệm từng bên và xử lý theo quy định pháp luật, nhằm đảm bảo công bằng và ngăn chặn tái diễn những vụ việc tương tự trong tương lai”.
Trước đó, một phụ huynh tại Hà Nội vừa tố cáo việc con gái mình và nhiều học sinh khác bị quay lén trong phòng thay đồ của một tiệm chụp ảnh. Theo tố cáo, các clip nhạy cảm này sau đó đã bị phát tán trên mạng xã hội và các trang web người lớn.
Ông N.D.T. (trú tại phường Hoàn Kiếm, Hà Nội) cho biết, khoảng 8h30 ngày 23/9, con gái ông là N.T.B.K. (SN 2007) cùng ba người bạn đến một tiệm chụp ảnh. Ba người bạn đi cùng con gái ông T. gồm: T.H.N. (SN 2007, Hà Giang), N.H.A. (SN 2007, Thanh Trì, Hà Nội) và T.B.N. (SN 2007, Cầu Giấy, Hà Nội). Địa điểm các em đến là tiệm chụp ảnh Hàn Quốc P. ở phố Bạch Mai, phường Bạch Mai, Hà Nội.
Tại đây, hai bạn nam ngồi chờ bên ngoài, còn K. và A. vào đăng ký và chờ thay trang phục.
Theo ông T., trong lúc chờ, hai em thấy nhiều người ra vào một căn phòng chung để thay đồ. Khi hỏi nhân viên về phòng thay đồ nữ, các em không được trả lời. Thấy những khách khác cũng vào phòng đó thay đồ, hai nữ sinh đã làm theo.
Cũng theo lời ông T., căn phòng này không có biển cảnh báo rõ ràng, cũng không thấy gắn camera công khai. Hai nữ sinh thay đồ, chụp ảnh rồi ra về mà không hề hay biết.
Tuy nhiên, đến ngày 24/10, một bạn cùng trường báo tin trên mạng xã hội xuất hiện clip nhạy cảm có nhân vật giống K. Khi kiểm tra, gia đình bàng hoàng nhận ra đó chính là hình ảnh con gái mình và bạn, bị quay lén ngay trong phòng thay đồ của tiệm P.
“Chúng tôi phát hiện có 25 clip riêng tư của con gái tôi và bạn bị phát tán trên nhiều website, diễn đàn người lớn. Ngoài ra, còn có 27 trường hợp khác cũng bị phát tán hình ảnh từ địa điểm này”, ông T. bức xúc nói.
Sau khi phát hiện vụ việc, gia đình đã đến hiện trường và xác nhận có camera giấu kín trong phòng thay đồ.
Khi gia đình làm việc với đại diện tiệm ảnh, đại diện tiệm ảnh không giải thích rõ ràng về mục đích lắp camera. Họ cho rằng đó không phải phòng thay đồ và có gắn biển cảnh báo. Tuy nhiên, theo gia đình, tấm biển này bị đèn che khuất, khách hàng rất khó nhận biết.
“Con tôi và bạn hoàn toàn không biết có camera trong phòng. Hiện các cháu đang khủng hoảng tâm lý nghiêm trọng, sợ hãi, không dám đến trường. Hành vi quay lén và phát tán hình ảnh riêng tư này là xâm hại nghiêm trọng quyền công dân, danh dự của trẻ vị thành niên”, ông T. bức xúc.
Gia đình đã trình báo vụ việc đến cơ quan công an, đề nghị làm rõ trách nhiệm của tiệm ảnh P. và các cá nhân, tổ chức liên quan đến hành vi quay lén, phát tán clip. Quản lý tiệm ảnh P. thừa nhận sự việc đúng như phản ánh. Tuy nhiên, người này cho rằng clip bị lộ là do hacker nước ngoài tấn công, chứ không phải do người của tiệm tung lên mạng.
“Chúng tôi đã thông báo với khách rằng nếu cần thay đồ thì nên vào nhà vệ sinh. Sau sự cố, chúng tôi đã tháo bỏ camera”, người quản lý nói.
Lãnh đạo Công an phường Bạch Mai cho biết đang xác minh, điều tra vụ việc. Do vụ việc phức tạp và liên quan đến nhiều học sinh, cơ quan công an chưa thể cung cấp thông tin chi tiết.
Liên quan vụ việc, luật sư Vũ Anh Tuấn (Đoàn Luật sư TP Hà Nội) cho rằng cần làm rõ trách nhiệm pháp lý của chủ cơ sở và các cá nhân có liên quan.
Khu vực các nữ sinh thay đồ sau đó bị phát tán hình ảnh. Ảnh: T.D
Theo gia đình nạn nhân, tiệm ảnh P. bị phát hiện lắp đặt camera trong khu vực thay đồ mà không hề thông báo cho khách hàng. Luật sư Vũ Anh Tuấn nhấn mạnh, đây là hành vi xâm phạm nghiêm trọng quyền riêng tư, đặc biệt khi người bị quay là trẻ vị thành niên.
“Phòng thay đồ là không gian riêng tư tuyệt đối, không được phép lắp đặt bất kỳ thiết bị ghi hình nào. Việc cơ sở chụp ảnh biện minh rằng ‘bị hacker xâm nhập’ không thể làm giảm trách nhiệm pháp lý của họ”, luật sư Tuấn khẳng định.
Theo Điều 32 Bộ luật Dân sự 2015, việc sử dụng hình ảnh của cá nhân phải được sự đồng ý của người đó. Mọi hành vi quay lén, lưu trữ hoặc phát tán hình ảnh riêng tư khi chưa được cho phép đều vi phạm pháp luật.
Theo luật sư Tuấn, người phát tán clip là người có lỗi trực tiếp và nghiêm trọng nhất. Tuy nhiên, chủ tiệm ảnh cũng không thể thoát trách nhiệm, bởi họ đã không đảm bảo quyền riêng tư cho khách hàng, không cảnh báo rõ ràng về việc có camera giám sát, và thiếu trách nhiệm trong bảo mật hệ thống dữ liệu.
Việc viện lý do “bị hacker nước ngoài tấn công” là không hợp lý. Theo Luật An ninh mạng 2018 và Nghị định 13/2023/NĐ-CP về bảo vệ dữ liệu cá nhân, chủ cơ sở vẫn phải chịu trách nhiệm bảo đảm an toàn thông tin của khách hàng. Nếu hệ thống bị xâm nhập, điều đó càng cho thấy sự yếu kém trong công tác quản lý và bảo mật dữ liệu.
Theo Nghị định 15/2020/NĐ-CP, hành vi tiết lộ hình ảnh hoặc thông tin đời tư của người khác có thể bị xử phạt hành chính từ 10 – 30 triệu đồng. Ngoài ra, việc lắp đặt camera tại khu vực thay đồ cũng có thể bị xử phạt độc lập theo Nghị định 12/2020/NĐ-CP, vì đây là hành vi xâm phạm quyền riêng tư nghiêm trọng.
Camera lắp tại tiệm ảnh đã bị tháo gỡ sau sự việc. Ảnh: T.D
Về trách nhiệm hình sự, nếu clip nhạy cảm bị phát tán lên mạng, hành vi này có thể bị xem xét truy cứu theo Điều 326 Bộ luật Hình sự 2015 về tội truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy, với mức phạt tù lên đến 15 năm nếu sử dụng mạng Internet hoặc phát tán cho nhiều người.
Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 5 – 30 triệu đồng, cấm hành nghề từ 1 – 5 năm, đồng thời phải xin lỗi công khai và bồi thường thiệt hại về vật chất, tinh thần cho nạn nhân theo Điều 592 Bộ luật Dân sự 2015. Mức bồi thường tổn thất tinh thần có thể lên đến 10 lần mức lương cơ sở, nếu các bên không đạt được thỏa thuận.
Luật sư Vũ Anh Tuấn cho rằng, lời giải thích “khách nên thay đồ trong nhà vệ sinh” của tiệm ảnh P. là biện minh không thể chấp nhận. Sau khi vụ việc bị phát hiện, người quản lý cơ sở cho biết đã từng khuyên khách thay đồ trong nhà vệ sinh và đã tháo bỏ camera sau sự cố, tuy nhiên theo luật sư, cách xử lý này vừa thiếu chuyên nghiệp vừa thể hiện sự coi nhẹ quyền riêng tư của khách hàng.
“Nhà vệ sinh không phải là khu vực thay đồ hợp lệ. Tiệm ảnh có nghĩa vụ bố trí không gian riêng tư, an toàn và sạch sẽ cho khách hàng, chứ không thể đẩy trách nhiệm sang người tiêu dùng” - theo luật sư Tuấn.
Việc “tháo camera” chỉ là biện pháp khắc phục hậu quả, không thể xóa bỏ trách nhiệm pháp lý nếu hành vi lắp đặt ban đầu đã vi phạm.
Luật sư Tuấn nhấn mạnh, vụ việc này không chỉ là xâm phạm quyền riêng tư cá nhân, mà còn là lời cảnh tỉnh mạnh mẽ đối với các cơ sở kinh doanh dịch vụ chụp ảnh: “Không thể viện cớ ‘bị hack’ để trốn tránh trách nhiệm. Mỗi cơ sở kinh doanh phải có nghĩa vụ bảo vệ dữ liệu và hình ảnh của khách hàng.
Cơ quan chức năng cần vào cuộc nghiêm minh, làm rõ trách nhiệm từng bên và xử lý theo quy định pháp luật, nhằm đảm bảo công bằng và ngăn chặn tái diễn những vụ việc tương tự trong tương lai”.
Trước đó, một phụ huynh tại Hà Nội vừa tố cáo việc con gái mình và nhiều học sinh khác bị quay lén trong phòng thay đồ của một tiệm chụp ảnh. Theo tố cáo, các clip nhạy cảm này sau đó đã bị phát tán trên mạng xã hội và các trang web người lớn.
Ông N.D.T. (trú tại phường Hoàn Kiếm, Hà Nội) cho biết, khoảng 8h30 ngày 23/9, con gái ông là N.T.B.K. (SN 2007) cùng ba người bạn đến một tiệm chụp ảnh. Ba người bạn đi cùng con gái ông T. gồm: T.H.N. (SN 2007, Hà Giang), N.H.A. (SN 2007, Thanh Trì, Hà Nội) và T.B.N. (SN 2007, Cầu Giấy, Hà Nội). Địa điểm các em đến là tiệm chụp ảnh Hàn Quốc P. ở phố Bạch Mai, phường Bạch Mai, Hà Nội.
Tại đây, hai bạn nam ngồi chờ bên ngoài, còn K. và A. vào đăng ký và chờ thay trang phục.
Theo ông T., trong lúc chờ, hai em thấy nhiều người ra vào một căn phòng chung để thay đồ. Khi hỏi nhân viên về phòng thay đồ nữ, các em không được trả lời. Thấy những khách khác cũng vào phòng đó thay đồ, hai nữ sinh đã làm theo.
Cũng theo lời ông T., căn phòng này không có biển cảnh báo rõ ràng, cũng không thấy gắn camera công khai. Hai nữ sinh thay đồ, chụp ảnh rồi ra về mà không hề hay biết.
Tuy nhiên, đến ngày 24/10, một bạn cùng trường báo tin trên mạng xã hội xuất hiện clip nhạy cảm có nhân vật giống K. Khi kiểm tra, gia đình bàng hoàng nhận ra đó chính là hình ảnh con gái mình và bạn, bị quay lén ngay trong phòng thay đồ của tiệm P.
“Chúng tôi phát hiện có 25 clip riêng tư của con gái tôi và bạn bị phát tán trên nhiều website, diễn đàn người lớn. Ngoài ra, còn có 27 trường hợp khác cũng bị phát tán hình ảnh từ địa điểm này”, ông T. bức xúc nói.
Sau khi phát hiện vụ việc, gia đình đã đến hiện trường và xác nhận có camera giấu kín trong phòng thay đồ.
Khi gia đình làm việc với đại diện tiệm ảnh, đại diện tiệm ảnh không giải thích rõ ràng về mục đích lắp camera. Họ cho rằng đó không phải phòng thay đồ và có gắn biển cảnh báo. Tuy nhiên, theo gia đình, tấm biển này bị đèn che khuất, khách hàng rất khó nhận biết.
“Con tôi và bạn hoàn toàn không biết có camera trong phòng. Hiện các cháu đang khủng hoảng tâm lý nghiêm trọng, sợ hãi, không dám đến trường. Hành vi quay lén và phát tán hình ảnh riêng tư này là xâm hại nghiêm trọng quyền công dân, danh dự của trẻ vị thành niên”, ông T. bức xúc.
Gia đình đã trình báo vụ việc đến cơ quan công an, đề nghị làm rõ trách nhiệm của tiệm ảnh P. và các cá nhân, tổ chức liên quan đến hành vi quay lén, phát tán clip. Quản lý tiệm ảnh P. thừa nhận sự việc đúng như phản ánh. Tuy nhiên, người này cho rằng clip bị lộ là do hacker nước ngoài tấn công, chứ không phải do người của tiệm tung lên mạng.
“Chúng tôi đã thông báo với khách rằng nếu cần thay đồ thì nên vào nhà vệ sinh. Sau sự cố, chúng tôi đã tháo bỏ camera”, người quản lý nói.
Lãnh đạo Công an phường Bạch Mai cho biết đang xác minh, điều tra vụ việc. Do vụ việc phức tạp và liên quan đến nhiều học sinh, cơ quan công an chưa thể cung cấp thông tin chi tiết.
