Duterte được bầu trong tù và người dân Philippines phải đối mặt với hai lựa chọn

[Trần Dương]

Duterte – cựu tổng thống Philippines – vừa trở về từ Hồng Kông thì lập tức bị bắt ngay khi đặt chân xuống sân bay Manila. Ông bị dẫn độ sang Tòa án Hình sự Quốc tế ở The Hague, theo lệnh của Tổng thống đương nhiệm Ferdinand Marcos Jr., vốn là đối thủ chính trị lâu năm. Đây không chỉ là màn trả đũa cá nhân, mà còn là hồi chuông báo hiệu cho một cuộc đối đầu không khoan nhượng giữa hai gia tộc quyền lực nhất Philippines.

Gia đình Marcos nắm quyền tổng thống, trong khi con gái của Duterte – Sara – đang giữ chức phó tổng thống. Mâu thuẫn giữa hai bên giờ đây không còn là những bất đồng âm thầm, mà đã trở thành cuộc chiến chính trị công khai, với nhiều động thái cứng rắn cả trên truyền thông và trong hành lang quyền lực.

Thế nhưng, dù đang ở trong tù, ảnh hưởng của ông Duterte vẫn không hề suy giảm, ít nhất là tại thành phố quê nhà Davao. Trong cuộc bầu cử mới đây, ông tiếp tục được người dân tín nhiệm bầu làm thị trưởng với tỷ lệ phiếu áp đảo – gấp tám lần so với đối thủ. Vì ông không thể trực tiếp điều hành, nên con trai ông, Sebastian Duterte, được bổ nhiệm làm phó thị trưởng và sẽ thay cha điều hành chính quyền. Điều này cho thấy dòng họ Duterte vẫn giữ được quyền kiểm soát tuyệt đối ở Davao.

Trong ảnh: Duterte và con trai Sebastian
Bất chấp những sóng gió chính trị, kể cả nguy cơ luận tội mà phó tổng thống Sara Duterte đang đối mặt, nội bộ phe Duterte vẫn có cơ sở để kỳ vọng. Trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ sắp tới, một kịch bản cân bằng 5-5 giữa các đại biểu ủng hộ Marcos và Sara có thể khiến nỗ lực luận tội bị đình trệ. Nếu vượt qua được sóng gió này và đủ điều kiện tranh cử, Sara Duterte có thể là ứng viên sáng giá cho chức tổng thống năm 2028 – khi Marcos Jr. mãn nhiệm kỳ, theo quy định giới hạn một nhiệm kỳ tại Philippines.

Chính vì điều đó, một số chính trị gia và tài phiệt bắt đầu thay đổi lập trường, đánh hơi thấy sự bất ổn trong vị thế của Marcos Jr. và chuyển hướng trung thành sang phe đối lập. Họ nhận ra rằng cuộc chơi quyền lực đang bước vào hồi gay cấn, và lựa chọn đúng phe lúc này có thể quyết định tương lai chính trị của chính họ.

Nguồn cơn của mâu thuẫn sâu sắc giữa Marcos Jr. và Sara Duterte xuất phát từ sự tan vỡ của một liên minh tưởng chừng bền chặt. Trong cuộc bầu cử tổng thống trước đó, Sara chấp nhận làm ứng viên phó tổng thống để hỗ trợ Marcos Jr., với kỳ vọng sau khi đắc cử sẽ được giữ một chức vụ then chốt – cụ thể là bộ trưởng quốc phòng. Nhưng sau chiến thắng, Marcos lại giao cho Sara vai trò ít ảnh hưởng hơn: bộ trưởng giáo dục. Mối quan hệ từ đó rạn nứt dần.

Căng thẳng lên đến đỉnh điểm khi Sara công khai chỉ trích Marcos Jr. trên mạng xã hội, thậm chí ám chỉ khả năng bị ám sát. Bà viết: nếu có mệnh hệ gì, người đứng sau chỉ có thể là Marcos Jr.; nhưng nếu ông ta ra tay trước, bà cũng có người sẽ trả đũa. Một phát ngôn khiến nhiều người rùng mình, bởi nó cho thấy sự tàn khốc trong cuộc chiến quyền lực giữa hai dòng họ.

Phó Tổng thống Philippines Sarah Duterte
Người dân Philippines giờ đây bị đặt vào thế khó. Họ phải lựa chọn giữa hiện tại đầy bất ổn dưới thời Marcos Jr., hoặc kỳ vọng tương lai với một Sara Duterte cứng rắn và quyết liệt, dù gia đình bà cũng mang nhiều tranh cãi. Trong bối cảnh chính trị bị thao túng bởi các thế lực dòng họ, người dân dường như không còn nhiều lựa chọn – bởi dù là Marcos hay Duterte, ai thắng thì cuộc chơi cũng không nằm trong tay nhân dân.

Câu hỏi cuối cùng vẫn bỏ ngỏ: liệu Duterte có thể được thả khỏi tù? Liệu ông có cơ hội quay lại Philippines từ The Hague? Đó là một câu chuyện khác, phức tạp hơn và chắc chắn chưa thể có hồi kết sớm.

 

[Son Luong Thanh]

cái tòa quốc tế khốn thế đấy,mặc dù không thích ông cựu TT Philippines nhưn việc bọn nó bắt ông Duterte là không ổn