Trung Quốc quyết giảm tần suất thi cử ở tiểu học, trung học, nghiên cứu ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong ra đề

[Cecile Trần]

Giảm tần suất các bài kiểm tra và kỳ thi hàng ngày, nâng cao chất lượng các bài kiểm tra hàng ngày, tăng cường phòng ngừa các rủi ro về an ninh thi cử và giảm bớt gánh nặng học tập quá mức cho học sinh… Mới đây, Bộ Giáo dục đã ban hành “Thông báo về việc tăng cường hơn nữa công tác quản lý các bài kiểm tra hàng ngày ở trường tiểu học và trung học” (sau đây gọi là “Thông báo”), đề xuất 7 nhiệm vụ trọng tâm và 20 biện pháp cụ thể nhằm thúc đẩy sự phát triển toàn diện và lành mạnh của học sinh.

Một quan chức từ Vụ Giáo dục Cơ bản thuộc Bộ Giáo dục cho biết, các kỳ thi định kỳ ở trường tiểu học và trung học là một phần quan trọng của giáo dục và giảng dạy, đóng vai trò thiết yếu trong việc đánh giá điều kiện học tập và giảng dạy của học sinh cũng như cải thiện chất lượng giáo dục và giảng dạy. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, một số địa phương và trường học đã bộc lộ những vấn đề như quản lý kỳ thi định kỳ chưa hiệu quả, số lượng bài thi quá nhiều, chất lượng đề thi thấp, quy trình chấm điểm lỏng lẻo và sử dụng kết quả không đúng cách. Những vấn đề này đã làm tăng gánh nặng học tập không cần thiết cho học sinh và ảnh hưởng đến sự phát triển toàn diện và sự trưởng thành lành mạnh của các em.

Thông báo này nêu rõ phạm vi của "các kỳ thi hàng ngày ở trường tiểu học và trung học cơ sở", chủ yếu đề cập đến các kỳ thi do chính quyền địa phương và nhà trường tổ chức và thực hiện cho tất cả học sinh trong một khối lớp trong quá trình dạy học hàng ngày nhằm đánh giá sự tiến bộ học tập của học sinh và tạo điều kiện cải thiện chất lượng giảng dạy. Nó không bao gồm các kỳ thi năng lực học thuật của trường trung học cơ sở và trung học phổ thông.Và kỳ thi thống nhất quốc gia để tuyển sinh vào các cơ sở giáo dục đại học chính quy.

Về việc giảm tần suất thi, "Thông báo" yêu cầu không tổ chức các kỳ thi viết cho học sinh lớp 1 và lớp 2 ở trường tiểu học. Đối với các lớp khác trong chương trình giáo dục bắt buộc, các trường nên tổ chức một kỳ thi cuối kỳ mỗi học kỳ. Trường trung học cơ sở có thể tổ chức một kỳ thi giữa kỳ, tùy thuộc vào môn học cụ thể. Trường trung học phổ thông chính quy phải kiểm soát chặt chẽ số lượng bài thi. Các kỳ thi khu vực hoặc liên trường đối với tất cả các lớp ở trường tiểu học và các lớp không tốt nghiệp ở trường trung học cơ sở và trung học phổ thông đều bị nghiêm cấm. Để đáp ứng nhu cầu tốt nghiệp và học tiếp, các lớp tốt nghiệp ở trường trung học cơ sở và trung học phổ thông có thể tổ chức 1-2 kỳ thi thử trong giai đoạn ôn tập cuối kỳ.

Về việc nâng cao chất lượng đề thi hàng ngày, "Thông báo" đề xuất tuân thủ nghiêm ngặt các chuẩn chương trình quốc gia và thực tiễn giảng dạy, tăng cường tập trung vào các năng lực cốt lõi, đổi mới hình thức câu hỏi, loại bỏ các câu hỏi mơ hồ và bất thường, tối ưu hóa khoa học cấu trúc nội dung, cấu trúc dạng câu hỏi và cấu trúc độ khó của đề thi, và từng bước tăng tỷ lệ các câu hỏi định hướng ứng dụng, định hướng tìm tòi, mở và tổng hợp. Nghiêm cấm việc mua đề thi từ bất kỳ tổ chức hoặc cá nhân nào. Các trường không đủ năng lực ra đề sẽ được các cơ quan quản lý giáo dục cấp cao hơn ra đề, cung cấp ngân hàng câu hỏi cho các trường sử dụng để biên soạn đề thi.

Thông báo cũng nhấn mạnh việc tối ưu hóa hơn nữa việc ứng dụng kết quả. Các bài kiểm tra hàng ngày tại các trường học bắt buộc sẽ được chấm điểm, kết quả sẽ không được xếp hạng cũng như không được công bố công khai. Học sinh và phụ huynh sẽ được thông báo một cách thích hợp, kiên quyết khắc phục xu hướng chỉ tập trung vào điểm số. Thông báo kêu gọi thiết lập một quan điểm đúng đắn về đánh giá giáo dục, nắm bắt chính xác chức năng chẩn đoán và cải thiện của các kỳ thi, tăng cường phân tích và chẩn đoán năng lực gia tăng giá trị, khả năng tiềm tàng và điểm yếu của học sinh, thúc đẩy sự gắn kết hữu cơ giữa dạy, học và đánh giá, và đạt được mục tiêu thúc đẩy dạy và học thông qua đánh giá, từ đó giúp học sinh phát triển toàn diện và cá nhân.

Thông báo này đề cập cụ thể đến việc thí điểm ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong các khía cạnh quan trọng của việc ra đề thi hàng ngày, biên soạn đề thi, chấm điểm và phân tích kết quả.

Ngoài ra, "Thông báo" cũng đưa ra các yêu cầu cụ thể về việc tăng cường rà soát và giám sát, tập trung vào việc tuân thủ, tính đúng đắn về chính trị và tính nghiêm ngặt khoa học để giải quyết vấn đề thi cử tùy tiện; tăng cường năng lực hỗ trợ bằng cách thúc đẩy nghiên cứu và đào tạo giảng dạy nhằm nâng cao kỹ năng ra đề thi của giáo viên; làm rõ trách nhiệm quản lý bằng cách quy định trách nhiệm cụ thể cho các sở quản lý giáo dục cấp tỉnh, thành phố, huyện, các viện nghiên cứu giảng dạy và các trường học, đồng thời cải thiện cơ chế giám sát phân cấp đối với các kỳ thi hàng ngày; và đảm bảo trách nhiệm giải trình bằng cách thiết lập cơ chế giám sát và giải trình, trong đó người ra đề, người chọn đề và người chấm bài cùng chịu trách nhiệm.