Xác định tình trạng hôn nhân của người cư trú nhiều nơi khác nhau giờ rất đơn giản!

[Trần Dương]

Theo quy định mới tại Nghị định số 07/2025/NĐ-CP của Chính phủ, có hiệu lực từ ngày 9/1/2025, việc xác định tình trạng hôn nhân cho người dân thường trú, tạm trú ở nhiều nơi đã được đơn giản hóa đáng kể, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho công dân trong các thủ tục hành chính như đăng ký khai sinh hoặc kết hôn. Dưới đây là cách xác định tình trạng hôn nhân theo luật mới:

Cán bộ không được yêu cầu công dân xuất trình giấy tờ liên quan
Theo văn bản triển khai của UBND thành phố Hà Nội ngày 14/2/2025, cán bộ khi tiếp nhận yêu cầu đăng ký khai sinh hoặc kết hôn không được yêu cầu công dân xuất trình Giấy chứng nhận kết hôn, Giấy xác nhận tình trạng hôn nhân, hoặc Trích lục ghi chú ly hôn. Thay vào đó, cán bộ có trách nhiệm tự tra cứu thông tin tình trạng hôn nhân của công dân trên Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư.
Điều này giúp giảm bớt gánh nặng thủ tục cho người dân, đặc biệt với những người từng thường trú hoặc tạm trú ở nhiều nơi, như trường hợp chị L.Th.Ch. (quận Thanh Xuân) phản ánh với báo Tiền Phong. Chị không cần phải xin xác nhận tình trạng hôn nhân từ 4 địa phương khác nhau như trước đây, mà cán bộ tư pháp tự tra cứu, tiết kiệm thời gian và chi phí.
Xác định tình trạng hôn nhân trong trường hợp thường trú, tạm trú nhiều nơi
Với những người dân có lịch sử cư trú phức tạp (thường trú hoặc tạm trú ở nhiều địa phương), cơ quan đăng ký hộ tịch sẽ dựa vào thông tin đã được lưu trữ trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư để xác minh tình trạng hôn nhân.
Trường hợp thông tin chưa đầy đủ hoặc chưa được cập nhật (ví dụ: đã ly hôn nhưng hệ thống vẫn ghi “kết hôn”), cán bộ có thể yêu cầu cơ quan liên quan (như tòa án đã giải quyết ly hôn) cập nhật thông tin lên hệ thống.
Trong một số trường hợp đặc biệt, nếu không tra cứu được thông tin chính xác, cơ quan hành chính có thể yêu cầu công dân cung cấp thêm giấy tờ bổ sung để xác minh, như bà Nguyễn Thị Nhiên (Phó Chủ tịch UBND phường Khương Trung) đã chia sẻ.
Trước đây, với người từng cư trú nhiều nơi, công dân phải tự mình chứng minh tình trạng hôn nhân hoặc cơ quan phải gửi công văn xác minh đến từng địa phương. Nay, việc đồng bộ dữ liệu giúp giảm thiểu quy trình này, dù vẫn còn phụ thuộc vào mức độ cập nhật của hệ thống.
Thách thức và giải pháp
Hiện tại, một số thông tin về tình trạng hôn nhân (như ly hôn, kết hôn) chưa được cập nhật kịp thời hoặc đầy đủ lên Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. Điều này khiến việc tra cứu gặp trở ngại, đặc biệt với những người chuyển tạm trú nhiều lần. Ví dụ, bà Nhiên chỉ ra rằng phường đôi khi phải xác minh qua nhiều kênh hoặc hướng dẫn công dân liên hệ cơ quan khác để cập nhật dữ liệu.
Các địa phương, như phường Khương Trung, đề xuất cần nhanh chóng đồng bộ và cập nhật đầy đủ thông tin vào Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. Khi hệ thống hoạt động trơn tru, việc xác minh sẽ trở nên nhanh chóng, chính xác, và không cần yêu cầu công dân cung cấp thêm giấy tờ trong hầu hết các trường hợp.
Lợi ích của quy định mới
- Người dân không còn phải tự đi xin xác nhận tình trạng hôn nhân từ nhiều nơi từng cư trú, giảm thiểu thời gian, công sức và chi phí.
- Thủ tục hành chính được giải quyết nhanh chóng hơn, đặc biệt với những người có lịch sử cư trú phức tạp.
- Trách nhiệm của cán bộ hành chính tăng lên, buộc họ phải chủ động tra cứu và xác minh thông tin thay vì đẩy khó khăn về phía công dân.
Kết luận
Theo luật mới, việc xác định tình trạng hôn nhân cho người thường trú, tạm trú ở nhiều nơi chủ yếu dựa vào Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, với nguyên tắc cán bộ không yêu cầu công dân xuất trình các giấy tờ liên quan. Tuy nhiên, để quy trình này thực sự hiệu quả, hệ thống dữ liệu cần được cập nhật đầy đủ và đồng bộ. Trong giai đoạn chuyển tiếp, nếu thông tin chưa rõ ràng, công dân có thể được yêu cầu hỗ trợ cung cấp thêm giấy tờ, nhưng đây chỉ là giải pháp tạm thời cho đến khi hệ thống hoàn thiện.

 

[Thúy Nguyễn]

Hoan nghênh việc đơn giản hoá các thủ tục hành chính trên cơ sở ứng dụng các tiến bộ khoa học, công nghệ vào đời sống xã hội!