Hệ sinh thái hàng trăm tỷ của Shark Bình giờ ra sao?

[David Dũng]

Từ “cá mập công nghệ” đến vòng lao lý vì tiền số

Từ biểu tượng khởi nghiệp đến “nghi phạm” trong đại án tiền số

Ông Nguyễn Hòa Bình – thường được biết đến với biệt danh Shark Bình – từng là hình mẫu của thế hệ doanh nhân khởi nghiệp Việt Nam. Với hơn hai thập kỷ hoạt động trong ngành công nghệ và đầu tư, ông Bình gây dựng một hệ sinh thái khổng lồ với thương hiệu NextTech Group, sở hữu hàng loạt công ty trong các lĩnh vực thương mại điện tử, thanh toán số, logistics, gọi xe, công nghệ tài chính...

Tuy nhiên, đến nay, hình ảnh “cá mập công nghệ” đã sụp đổ sau khi ông Bình bị khởi tố và bắt tạm giam với cáo buộc "lừa đảo chiếm đoạt tài sản" và "vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng". Vụ án liên quan đến một đồng tiền số có tên AntEx đang làm rúng động cộng đồng đầu tư công nghệ và startup Việt Nam

Đế chế NextTech - "Alibaba thu nhỏ" đang… thu hẹp?

NextTech từng được truyền thông gọi là “Alibaba thu nhỏ của Việt Nam”, với danh sách hơn 20 công ty thành viên, trong đó có những cái tên quen thuộc như: Ngân Lượng (thanh toán trực tuyến); mPOS và VIMO (thiết bị thanh toán di động và ví điện tử); FastGo (gọi xe công nghệ), Boxme (logistics), PushSale, NextPay, và nhiều nền tảng công nghệ khác.

Tập đoàn này từng có mặt tại nhiều nước Đông Nam Á, đạt đỉnh quy mô vào năm 2020 với vốn điều lệ 500 tỷ đồng và hàng nghìn nhân sự.

Nhưng hiện tại, theo dữ liệu từ hệ thống đăng ký kinh doanh quốc gia, vốn điều lệ của NextTech chỉ còn hơn 4,2 tỷ đồng, tức giảm hơn 99% so với giai đoạn đỉnh cao. Cũng trong thời gian này, doanh nghiệp đầu não của hệ sinh thái – nganluong.vn – từ mức vốn gần 370 tỷ đồng, đã giảm xuống còn 52,7 tỷ đồng.

Dù từng xuất hiện với hình ảnh là nhà đầu tư mạnh tay trong các thương vụ Shark Tank, nhưng thực tế tài chính của NextTech lại kém xa kỳ vọng. Doanh thu của toàn tập đoàn trong hai năm gần nhất (2022 - 2023) chỉ đạt vài chục tỷ đồng mỗi năm – một con số rất nhỏ nếu so với quy mô truyền thông của tập đoàn.

Đáng chú ý, dù sở hữu hàng chục công ty thành viên, nhưng nhiều nền tảng trong hệ sinh thái NextTech đã ngừng hoạt động, không còn xuất hiện trên các công cụ tìm kiếm hoặc chuyển giao cho đối tác khác.

Bước ngoặt: Vụ án AntEx và cú sập của “quỹ ảo” Next100 Blockchain

Tháng 8-2021 đến tháng 11-2021, Shark Bình cùng nhóm cộng sự đã phát hành đồng tiền số AntEx, huy động được 4,5 triệu USDT (tương đương khoảng 117 tỷ đồng) từ 30.000 nhà đầu tư.

Dưới danh nghĩa quỹ đầu tư Next100 Blockchain – được quảng bá là có quy mô lên tới 50 triệu USD, ông Bình cam kết đầu tư vào các dự án blockchain giai đoạn sớm, với quy trình “đóng dấu tử tế và năng lực” cho startup.

Tuy nhiên, theo kết luận điều tra sơ bộ, đây là một màn tận dụng uy tín cá nhân để huy động vốn, sau đó rút sạch khỏi ví nhà đầu tư. Cơ quan công an hiện đã phong tỏa tài sản trị giá 900 tỷ đồng liên quan đến ông Bình và các cộng sự, bao gồm: 597 cây vàng, 18 sổ đỏ, 2 ô tô, USD, tài khoản ngân hàng, chứng khoán và hàng loạt thiết bị điện tử chứa dữ liệu.

Sự im lặng từ các công ty trong hệ sinh thái

Kể từ khi ông Bình bị bắt, website của NextTech gần như không còn cập nhật thông tin mới, nhiều công ty con tạm ngừng hoạt động hoặc rút tên khỏi danh sách thành viên chính thức. Dù chưa có thông báo giải thể chính thức, nhưng việc sụt giảm vốn điều lệ, doanh thu yếu, và uy tín nhà sáng lập tổn hại nặng nề, cho thấy hệ sinh thái NextTech đang rơi vào tình trạng thoái trào nghiêm trọng.

Một số startup từng được Shark Bình đầu tư thông qua chương trình Shark Tank cũng đã lặng lẽ chấm dứt hoạt động hoặc thay đổi cổ đông chính sau khi vụ việc bị phanh phui.

Từ “cá mập công nghệ” đến bài học về niềm tin

Trường hợp của Shark Bình là một lời cảnh tỉnh đắt giá cho cộng đồng startup và nhà đầu tư Việt Nam. Trong một thời đại mà danh tiếng trên mạng có thể dễ dàng chuyển hóa thành niềm tin đầu tư, sự minh bạch và kiểm soát rủi ro cần được đặt lên hàng đầu

Từ một người khởi nghiệp sớm, từng thành công vang dội với PeaceSoft, rồi dựng nên cả một đế chế NextTech, ông Bình giờ đây đang đối mặt với các cáo buộc có thể khiến ông trả giá bằng nhiều năm tù giam, và kéo theo sự sụp đổ dây chuyền của một hệ sinh thái từng được kỳ vọng là “tương lai công nghệ Việt”.
Một câu hỏi lớn đặt ra lúc này: Có bao nhiêu nhà đầu tư bị ảnh hưởng? Có bao nhiêu startup non trẻ từng đặt cược vào hệ sinh thái của Shark Bình đang đứng trước nguy cơ tan rã? Và liệu ngành khởi nghiệp Việt Nam có rút ra được điều gì từ vụ việc này?

Chắc chắn, đây không chỉ là câu chuyện của một "shark", mà là hồi chuông cảnh báo cho cả hệ sinh thái đầu tư mạo hiểm Việt Nam.
#SharkBinhAntEx